Reja: Ta’limda axborot texnologiyalari fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

 
Ma’lumotlarning kodlanishi. Axborotlarning turlari, o’lchov birliklari. 

---

Axborotlarining kompyuterda tasvirlanilishi 
Kiritiladigan axborotlarni kodlash. Sonlarni va komandalarni EXM xotirasidagi 
ko’rinishi. Mashinada arifmetik amallarni bajarilishi. 
Insoniyat o’zining tarixi mobaynida modda, quvvat va axborotlarni o’zlashtirib 
keladi. Insoniyatning rivojlanishida butun bosqichlar ushbu bosqichning eng ilg’or 
texnologiyasi nomi bo’yicha nomlanadi. 
Bundan 20-30 yil oldin atom asri boshlandi deyilgan bo’lsa, xozirgi kunda ko’prok 
axborot asri va EXM asri xaqida eshitish mumkin. 
Axborotni ishlaydigan universal mashina – EXM ning paydo bo’lishi axborotni 
yig’ish, Uzatish va ishlash soxasida inqilob boshlanganligini ifoda etadi. Shunday qilib, 
axborot nima?
Bu atama informatikada ta’riflanmaydigan boshlang’ich tushunchadir. 
Informatikada axborotni ishlash deganda axborotni qatori 0 rasmiy qoidalarga 
asosan bir turdan ikkinchisiga ixtiyoriy tarzda o’zgartirish tushuniladi. Axborotni 
ma’lum qoida, qonun va belgilar asosida qayta ifodalash 
kodlash deb
ataladi.
Qadimda kodlash maxfiy yozuv uchun foydalanilgan. Rim imperatori Yuliy Sezar 
begonalar davlat axamiyatiga ega ma’lumotlarni o’qiy olmasliklari uchun shartli 
belgilardan foydalangan. Uning shartli belgisiga ko’ra alifbo aniq sondagi xarfga o’ngga 
yoki chapga surilar edi. Masalan, biri o’zgarmagan, ikkinchisi bir xarfga chapga 
surilgan ikki qator o’zbekcha xarflarni yozaylik;
ABVGDEYoJZIYKLMNOPRSTUFXSChShO’HG’EYuYaO’ЉG’H 
BVGDEYoJZIYKLMNOPRSTUFXSChShHG’EYuYaO’QG’HA 
U xolda, bunday usul bilan PAXTA so’zi RBSUB ko’rinishda maxfiylashtirilishi 
mumkin. Xuddi shunga o’xshash kodlashning boshqa usulini qurish mumkin. Masalan, 
alifbo xarflarini kodlashning boshqa usulini qurish mumkin. U xolda, bunday kodlashda 
PAXTA so’zini 17,1,23,20,1 kabi raqamlar ketma-ketligida yozish mumkin,eng sodda 
kodlashdir. Eski telegrafda, masalan, axborot Morze alifbosi bilan , ya’ni nuqta va 
tirelar ketma-ketligi ko’rinishida kodlashtirilar va o’zgartirilar edi. 
Zamonaviy xisoblash texnikasi ko’pincha axborotni signallarning ketma-ketligi 
yordamida 
kodlashning 
ikki 
usulidan 
foydalaniladi