322
Qızıl Müseyib – əlbəttə, o zaman «Qızıl Müseyib» deyildi, adicə Müseyib idi,
uşaqlar ona Müsü deyirdilər – Əliqulu ilə bir məhəllədə böyümüşdü, on dörd-on beş
yaşı olanda köçüb getdilər və Əliqulu onu bir də otuz beş-qırx ildən sonra təsadüfən
gördü: boş şüşə sorağı ilə Bakının mərkəzindəki gözəl və böyük bir binanın
mənzillərini gəzəndə, o mənzillərdən birinin qapısını Müsü açdı və Əliqulu onu
görən kimi tanıdı, amma Əliqulu tanışlıq versə də, öz evlərinin yerini – qoşa tut
ağacının qabağını – nişan versə də, o, Əliqulunu yaxşı yadına sala bilmədi, buna
baxmayaraq, evində nə qədər boş şüşə var idi, hamısını yığıb gətirib Əliquluya
müftə verdi. Sonralar Əliqulu o binanın həyətinə gəlib-getdikcə bina sakinlərinin
Müseyibə necə hörmət etdiklərini, onunla hesablaşdıqlarını görmüşdü (misal üçün,
Müseyib keçəndə həyətdəki skamyada oturanlar varıydısa, ayağa qalxıb onunla
salamlaşırdılar, ya səhər-səhər Müseyib maşınını işə salanda həyətdəki uşaqlar tez
qaçıb həyətin dəmir darvazanı açırdılar və s.), Müseyibin diş həkimi və «Qızıl
Müseyib» olduğunu bilmişdi və bu müddət ərzində də Müseyib hərdənbir həyətdə
Əliqulunu görəndə, özü: «Gəl, qalxaq evə, yaxşı boş şüşələr yığmışam səninçün»–
demişdi və yenə də boş şüşələri ona müftə vermişdi.
* * *
Əliqulu heç vaxt liftə minmirdi, nə idisə, liftə qəti etibarı yox idi, hündür
binaları da mərtəbə-mərtəbə piyada qalxırdı və həmin iyul axşamı «Sabunçu
vağzalı»nda elektrik qatarından düşüb bu tərəfə üz tutanda da, indi də Müseyibin
yaşadığı bu binanın mərtəbələrini qalxdıqca, ürəyində bir nigarançılıq var idi:
Əliqulu yaxşı bilirdi ki, yalan danışmağı bacarmır, heç əslinə qalsa, onun həyatında
yalan danışmaq üçün bir səbəb də olmamışdı, amma bu on altı qızıl dişli karonkanı
Müsüyə göstərib nə deməliydi? hardandı bu? kim verib? arvadımındı? özümündü?
bəs kimindi? və Allahın bu gözəl qismətini ki, həyatında ilk dəfə Əliqulunun bəxtinə
düşmüşdü, nə adla Müsüyə satmalıydı?
Və Əliqulu səkkizinci mərbəyə çatıb Müseyibin qoz ağacından tünd qəhvəyi
rəngli qapısı ağzında dayananda da bu nigarançılıq içində bir müddət nəfəsini dərdi,
hətta elə bir an oldu ki, Əliqulu düşüb buradan qaçmaq da istədi, amma, bu Allah
qismətinin müqabilində, əlbəttə, belə iş görmək olmazdı və Əliqulu elə o
nigarançılıq içində də özünü gözgörəti bir zor ilə məcbur edib boş torbanı tutmuş sol
əlini qaldırdı və o qoz ağacından tünd qəhvəyi rəngli qapının zəngini basdı.
O zəng səsindən sonra, həmin o hissiyyat təzədən qayıtdı və bu dəfə Əliqulu
özünə güc gələ bilməyib elə, doğrudan da, qaçmaq istədi, amma Müseyibin kiçik
oğlu indicə atasının sağlığına içdiyi konyakın boş qədəhini mizin üstünə qoydu və o
gözəl mizin arxasından qalxıb arakəsməyə çıxdı, tünd qəhvəyi rəngli çöl qapısını
açdı və sağ əlini boz rəngli köhnə pencəyinin cibinə basmış, sol əlində eləcə də bir
boz rəngdə boş torba tutmuş bu adama – Əliquluya baxdı.
– Nə istəyirsən?
– Salam-əleyküm!..
– Nə istəyirsən?
– Müsünü...
– Nə?
– Müsünü istəyirəm...
– Müsü kimdi?
– Müseyib... Müseyib həkimi istəyirəm...
323
Müseyib də o gözəl mizin arxasından qalxıb arakəsməyə çıxdı:
– Kimdi elə?– Və qapının ağzında dayanan Əliqulunu gördü, gülümsəyib başını
buladı.– Əşşi, üç gün bundan qabaq gəlməmişdin? Butulkaları verdim, apardın də!..
Elə bilirsən bura butulka zavodudu?
Müseyibin ardınca böyük oğlu da arakəsməyə çıxdı.
Əliqulu:
– Yox...– dedi, sonra da nəsə mızıldadı, amma heç kim onun nə mızıldadığını
başa düşmədi.
Kiçik oğul:
– Nə?– soruşdu.
Bu dəfə Əliqulu qan-tər içində sol əlini boz pencəyinin cibindən çıxartdı və
udquna-udquna:
– Başqa işim var...– dedi.
Müseyib qapının ağzına yaxınlaşdı.
– Nə işin?
Əliqulu ovcunu açmaq istədi, amma barmaqları sözünə baxmırdı, elə bil ki, on
altı qızıldişli karonkadan heç cürə ayrılmaq istəmirdi. Axır ki, Əliqulu güclə əlini
açdı və Müseyibin göy gözləri elə həmin andaca o karonkanı aldı və ən əsası isə,
Müseyib elə həmin anda da gülümsəyib:
– Zibillikdən tapmısan?– soruşdu və karonkanı götürüb arakəsmənin ortasındakı
çılçırağın altına getdi və çilçırağın işığında karonkaya diqqətlə baxandan sonra kiçik
oğluna: – Bir az pul ver, onu yola sal, getsin.– dedi və otağa keçdi.
Kiçik oğul əlini cibinə saldı və cibindən nə qədər pul çıxartdısa, bir göy
əlliminlik götürüb Əliquluya verdi:
– Ala!– Sonra da tünd qəhvəyi rəngli qapını düz Əliqulunun burnunun ucunda
bağladı.
Əliqulu əlində tutduğu o pula baxdı və bir müddət beləcə dayandı və bu vaxt
qəribə bir iş oldu: düyməsini səhv basmışdılar, ya nə olmuşdusa, birdən-birə içi
bomboş liftin qapısı həmin səkkizinci mərtəbədə Əliqulunun yanında səs-küylə
taybatay açıldı və Əliqulu, bəlkə də, qaçıb o liftə minməmək üçün, heç özü də
bilmədi ki, tünd qəhvəyi rəngli qapının zəngini təzədən necə basdı.
Bu dəfə qapını böyük oğul açdı və elə həmin anda da liftin qapısı eləcə səs-
küylə bağlandı. Böyük oğul, az qala, ikimetrlik boyunun hündürlüyündən balaca
Əliquluya baxdı, sonra qapısı örtülmüş liftə tərəf baxdı, sonra yenə balaca Əliquluya
baxdı və:
– Indi nə istəyirsən?– soruşdu.
Əliqulu yenə də nəsə mızıldadı və bu dəfə də böyük oğul onun nə mızıldadığını
başa düşmədi, eynilə kiçik qardaşı kimi əlini cibinə saldı, yenə nə qədər pul
çıxartdısa, arasından üç dənə on, minlik seçdi və pulları Əliquluya verdi. Bu vaxt
Müseyib də təzədən arakəsməyə çıxdı, Əliqulunu görüb bu dəfə başını açıq-aşkar bir
narazılıqla buladı:
– Yenə budu?– dedi. – Qoy dayansın.
Müseyib otağa keçdi, indicə oğlanları ilə birlikdə içdikləri konyakın boş şüşəsini
götürdü və arakəsməyə qayıtdı, şüşəni böyük oğluna tərəf uzadıb:
– Al, bunu da ver ona.– dedi və təzədən otağa keçdi.