Selçuk iletiŞİM

Sağlık İletişimi: Yaşlıların Televizyonda Yayınlanan Sağlık… (5-17)
11
edici alışkanlığı olmadığını belirtmiştir. Yine
katılımcıların % 88,6’sı son bir yıl içerisinde
sağlık kuruluşlarına gitmişlerdir.  Sonuçlardan
da görülebileceği gibi görüşülen kişilerin sağlık
açısından sorunları bulunmakta dolayısıyla
sağlık konusuyla yakından ilgilenmektedirler.
Tablo 1. Görüşülen Yaşlıların Genel Sosyo-Demografik Özellikleri
Frekans
Yüzde (%)
Kadın
151
49,3
Cinsiyet
Erkek
155
50,7
Eğitimsiz (okur-yazar)
27
8,8
İlkokul
129
42,2
Ortaokul
31
10,1
Lise
64
20,9
Eğitim Düzeyi
Üniversite
55
18,0
Evli
260
85,0
Bekar
5
1,6
Boşanmış
5
1,6
Medeni Durum
Eşi ölmüş
36
11,8
Yalnız
21
6,9
Eşi ve çocukları ile birlikte
196
64,1
Eşiyle birlikte
56
18,3
Kimle yaşıyor
Diğer
33
10,8
Halen çalışıyor
103
33,7
Emekli
96
31,4
Çalışma Durumu
Hiç çalışmadı
107
35,0
TOPLAM
306
100,0
N
En az
En çok
Ort.
Std. Sapma
Yaş
306
50
84
58,60
7,80
Gelir
306
285
10000
1553,48
1254,60
Sağlıkla ilgili bilgilerin temel olarak alındığı
kaynak ile ilgili çoklu cevap verilen soru ince-
lendiğinde doktorlar katılımcıların % 90,8’i
tarafından temel kaynak olarak belirtilmiştir.
Televizyon ise doktorlardan sonra % 50,7 ora-
nıyla ikinci sırada gelmektedir. Sağlık çalışanı
bir tanıdık % 28,8, internet % 13,4 ve gazete %
6,2 oranında sağlık bilgisi alınan kaynaklardır.
Bilgi alınan kaynak noktasında cinsiyetler
arasında anlamlı farklılıklar bulunmaktadır.
Doktordan bilgi alanların % 51,8’i erkeklerden
% 48,2’si kadınlardan oluşurken, televizyondan
sağlık bilgisi alanların % 41,9’u erkeklerden %
58,1’i kadınlardan oluşmaktadır. Kadınlar
erkeklere göre televizyondan daha fazla sağlık
bilgisi almaktadır.
Televizyonda yayınlanan sağlık programları
izlenme sıklığında; her gün izleyenler % 16,3,
haftada 2-3 gün izleyenler % 15,4, haftada 1
gün izleyenler % 3,6, konusu ilgisini çekerse
izleyenler % 7,2 ve denk geldiğinde izleyenler
% 57,5 oranındadır. Sonuçlar katılımcıların
yarıdan fazlasının düzenli olmadan kanallar
arasında dolaşırken sağlık programına rastladı-
ğında izlediğini belirtmektedir. Ancak düzenli
olarak izleyenlerin oranının da düşük olmadığı
belirtilebilir. Cinsiyet açısından sağlık prog-
ramlarının kadınlar tarafından daha sık izlendi-
ği görülmektedir. Kadınların % 19,9’u her gün,
% 17,2’si haftada 2-3 gün sağlık programlarını
izlediklerini belirtirken erkeklerin % 12,9’u her
gün, % 13,5’i ise haftada 2-3 gün izlemektedir.
Sağlık ile ilgili konular televizyonda yayınla-
nan sağlık programlarında % 59,5, haber bül-
tenlerindeki sağlık haberlerinde % 19,3, kadın
programlarındaki sağlık bölümlerinde % 10,1,
alternatif tıp ile ilgili programlarda % 9,2 ve
diğer programlarda % 2,0 oranında izlenmek-
tedir.
Katılımcıların ortalama televizyon izleme süre-
si ile ilgili istatistikler aşağıdaki tabloda göste-
rilmektedir;

---

Selçuk İletişim, 6, 3, 2010
12
N
En az
En çok
Ort.
Std. Sapma
TV izleme süresi (dakika)
306
60
600
256,57
125,92
Tablodan, 1 saat ile 10 saat arasında değişen
televizyon izleme süresinin olduğu görülmek-
tedir. Katılımcıların ortalama televizyon izleme
süresinin ise 4 saatin üstünde olduğu görülmek-
tedir. Bu sonuçlar televizyon izleme süresi ile
ilgili yapılan önceki araştırmalarla paralellik
göstermektedir.
3.2. Televizyonda Yayınlanan Sağlık Prog-
ramlarıyla İlgili Düşünceler
Kitle iletişim araçları içerisinde en yaygın
kullanılan televizyonda yayınlanan sağlık prog-
ramları hakkında katılımcıların düşüncelerini
öğrenmek amacıyla oluşturulan ve sağlık prog-
ramlarıyla ilgili tutum ifadeleri içeren soruya
verilen yanıtlar aşağıdaki tabloda gösterilmek-
tedir.
Tablo 2’de yer alan ve sağlık programları ile
ilgili ifadeler içerisinde en yüksek katılımın %
75,5 oranıyla “sağlıklı yaşam için yararlılar”
ifadesine olduğu görülmektedir. İkinci sıradaki
yargı ise % 73,9 oranı ile “oldukça değerli
bilgilere yer veriliyor” ifadesidir. “Toplum
sağlığı için oldukça önemli işlevleri var” yargı-
sına katılım % 64 olarak gerçekleşmiştir.   Tab-
lonun katılım düzeyleri en yüksek olan ilk üç
ifadesi göz önüne alındığında sağlık programı
izleyicilerinin, sağlık programlarından bilgi
gereksinimlerini karşıladıkları, yararlı bulduk-
ları ve verilen bilgilere önem verdikleri görül-
mektedir. Çalışmaya katılan izleyiciler, prog-
ramlara konuk olarak çağrılan uzman hekimle-
rin ameliyat veya muayene ücretlerinin fazla
olduğu yargısına da yüksek düzeyde katılım
göstermişlerdir. Bu ifadeye katılım oranının
yarıya yakın (% 44,4) olması ve katılmadığını
ifade edenlerin oranı ise sadece % 19,3 olması,
hekimlerin bu programlar aracılığıyla reklam
yaptığına yönelik görüşün (% 34) fazla olması-
nın bir sonucu olarak görülebilir. Konuşulanları
anlamadığını ve kullanılan dilin karmaşık ol-
duğunu belirtenlerin oranı % 41 olarak belir-
tilmiştir ki buna göre katılımcıların belirli
oranda konuşulanları kavrayabildikleri yorumu
yapılabilir. Tablonun en düşük katılım ve en
yüksek katılmama (% 43,2)  oranının, “Sıkıcı
bir üslupla hazırlanıyor” ifadesine olduğu gö-
rülmektedir. Ayrıca katılımcıların % 63,4’ünün
programlara konuk olan uzman hekimlerin
alanında en iyi hekimler olduğuna inanmaları,
verilen bilginin doğruluğuna olan inancı ve bu
programlara yüklenen sorumluluğu arttırır
özelliktedir
Tablo 2. Televizyonda Yayınlanan Sağlık Programları ile İlgili Düşünceler (%)
Bence televizyonlardaki sağlık programları /
programlarına
T
ama
me
n
kat
ılı
yo
r
Kat
ılı
yor
Ne 
kat
ılı
-
yor ne k
a-
tı
lm
ıy
or
K
at
ılm
ıyo
r
H
iç
kat
ılm
ıyor
Sıkıcı bir üslupla hazırlanıyor.
10,8 20,6
25,5
30,1 13,1
Oldukça değerli bilgilere yer veriliyor.
28,1 45,8
15,7
7,8
2,6
Sağlıklı yaşam açısından yararlılar.
33,0 42,5
16,0
6,2
2,3
Toplum sağlığı için oldukça önemli işlevleri var.
29,1 35,0
23,5
8,5
3,9
Konuk olan hekimlerin muayene veya ameliyat ücretleri
fazladır.
22,2 22,2
36,3
13,1 6,2
Konuk olan hekimler sadece reklam yapıyorlar.
13,4 20,6
29,7
24,5 11,8
Konuk olan uzmanların kullandığı dili çok karma-
şık/anlaşılmaz  buluyorum.
15,0 26,1
25,5
22,9 10,5
Genellikle konusunun en iyisi olan uzmanlar çağrılırlar.
27,5 35,9
21,2
9,8
5,6
.

---