Səməd Şıxı atilan bir daş

76 
 
-YaxĢı... 
-Dadlıdı. -  anasının uzatdığı qaĢıqdan dadaraq Nərgiz 
dedi.  
-Hə.  Fərqli  dadı  var.  –  RövĢəndə  plovdan  dadaraq 
dedi. 
-XoĢuna gələrdə. Bakıya gedirsən, haradan tapacaqsan 
mənim yeməklərimi? 
-Arada göndərərsən.  Quru yemək yeməkdən bezəcəm.  
-Öyrənərdində bir iki yemək biĢirməyi. 
-Məcbur öyrənəcəm.  
-Anan  qurban  sənə.  Narahat  olma.  Tez  –  tez 
göndərəcəm yemək. Meyvə çıxsın, sənə də yollayaram. 
-Ġndi də nə əkib – becərsə oğluna göndərər. Ya da bizə 
də  yedirməz  ki,  oğlum  yemir  bizdə  yeməyək.  Onsuz 
boğazımdan keçməz. – Nərgiz gülərək anasına baxdı.  
-Nə  etməliyəm?  Oğlum  orda  ac  qalsın,  mən  burda  nə 
oldu  yeyim?  –  anan  qurban  sənə,  o  ki  Bakıya  getdin  haa 
qızlara  baxıb  eləmə.  ġəhər  qızlarıdı.  BaĢdan  çıxartmaq 
istəyərlər səni, uyma onlara.  
-Səndə  elə  dedin  ki,  elə  bil  bütün  qızlar  oturub  məni 
gözləyir. – RövĢən anasının sözünə gülürdü.  
-Sən  bilməzsən.  Onlar  bilirsən  nədi?  Fırlanacaqlar 
baĢına ki, özlərini sırısınlar birinə. Birdə özünə  fikir  ver, 
baĢını aldadarlar deyərlər ki,  gəl  filan Ģeyə qoĢul amandı 
haa, uzaq dur. 
-YaxĢı. Dərsdən evə, evdən də dərsə gedəcəm. Nə qıza 
baxıram, nə də kiminsə sözünə qulaq asıram.  
Səhərisi  günü  paltarlarını  toplamaqda  RövĢəndə 
anasına kömək etdi. Gülnaz səhər tezdən gedib ona paltar 
almıĢdı.  Evdə  geyindiyi  paltarlarıda  çantaya  toplamıĢdı. 
Hələlik  idarə  etməsi  üçündə  çantasına  biraz  meyvə, 
tərəvəz 
qoymuĢdu.  Babasının  dostu  evi  tapmıĢ, 
kirayələmiĢdi.  Avtovağzalda  da  qarĢılayıb  evə  özü 
aparacaqdı.  

---

77 
 
Səhərisi  gün  yola  düĢmək  zamanı  idi.  hər  kəs  səhər 
tezdən  qalxmıĢdı.  Babası  Fariz  ilə  bərabər  nənəsi  Validə 
xanımda gəlmiĢdi.  
Gülnaz  avtovağzala  qədər  gedə  bilmədiyindən 
RövĢənlə evdə görüĢməli oldu.  
Avtovağzaldan  RövĢəni  babası  yola  saldı.  Gedərkən 
özüdə əlavə pul  verdi. Evə yerləĢib, dərslərini oxumasını 
dedi.  Kirayə  iĢini  özü  həll  edəcəkdi.  lazım  olduqca  da 
RövĢən üçün xərclik göndərəcəkdi.  
Avtobus  çıxmağına  az  qalmıĢ,  sağollaĢıb  öz  yerində 
əyləĢdi.  
 
 
On üçüncü hissə 
 
 
Babası  ilə  sağollaĢıb  avtobusda  öz  yerin  tutdu.  Orta 
sıraların  birində  əyləĢdi.  Əvvəl  yanında  heç  kim  olmasa 
da sonra yanına kəndlisi Ağasif mindi. Ağasif otuz yaĢını 
keçmiĢ, orta boylu, qarabəniz bir kiĢidi. Eyvazla tanıĢlığı 
var idi. bir neçə dəfə Eyvazgilə qonaq gəlmiĢdi. 
Oturub  yanındakı  oğlanın  RövĢən  olduğun  görüĢüb 
salamlaĢdı.  
-Bakıya  xeyr  ola.  ĠĢ  falan  var?  Ya  qonaq  gedirsən?  – 
çantaların yerləĢdirəndən sonra dedi. 
-Yox,  əmi.  Universitetə  girmiĢəm.  Oxumaq  üçün 
gedirəm.  
-Oxuyanlar  özlərinə  gün  ağladı,  səndə  get  gör  nə 
edirsən. – Ağasif ağzını büzərək dedi.  
Ağasifin  sözünə  qarĢı  nəsə demək  istəsə  də,  fikrindən 
döndü. Gülümsəyərək, pəncərəyə söykəndi.  
-Bizim, Tahiri tanıyırsanda. QardaĢımoğlunu.  
-Hə  tanıyıram.  Keçən  il  universiteti  bitirdi,səhv 
eləmirəmsə. – RövĢən düĢünərək cavab verdi. 

---

78 
 
-Düzdü.  Getdi,  kiĢi  –  kiĢi  oxudu,  gəldi.  Mən  belə 
edəcəm,  mən  filan  iĢdə iĢləyəcəm deyə - deyə. Ġndi qalıb 
bu çöllərdə, çobanlıq edir, ya da fəhləlik.  
-Orası düzdü. Hər oxuyan iĢ tapa bilməyir.  
-ĠĢ tapmaq üçün adamın ola gərək. Ġndiki dövrdə baĢqa 
heçnə.  
-Görək bizdə nə olacaq. – RövĢən mövzunu bağlamaq 
üçün çalıĢsa da Ağasif söhbət etmək istəyirdi. Bütün yolu 
da  danıĢıb,  öz  böyük  məsləhətlərindən  verməyi 
düĢünürdü.  
-Eee,  oğul.  O  məktəbə  çoxda  bel  bağlama.  Ġndidən 
özünə gün ağla. Sənin yükün ağırdı. 
Evdə  sənin  əlinə  baxan  bir  anan  birdə  bacın  var. 
Bacında görmür ki, kiməsə verəsən. 
Hamsına sən baxacaqsan. 
RövĢən əsəbləĢmiĢdi. Bacısı haqqda heç kimsənin belə 
danıĢmasını  istəməyirdi.  Ağlıyca  təsəlli  verilir  kimi 
görünsədə bunu lağ kimi qəbul edirdi.  
BaĢını pəncərəyə söykəyib  yolu seyr eləməyə baĢladı. 
Yol çöllərin ortasından axıb gedirdi. Yol boyu, evə, ağaca 
az rast gəlinirdi.  
Uzun  yol  insana  rahatlıq  verir.  Məsələ,  yollarda  axan 
düĢüncən kimi. BoĢ sahələrdə görünən bir  düĢüncə kimi. 
Üzünə vuran günəĢdə tapılan rahatlıq kimi.  
Ağasifin  dedikləri  RövĢənin  beynində  iriĢmiĢdi.  Ya  o 
da iĢə düzələ bilməsə, ya iĢsiz qalsa. Afasifin dediklərində 
doğruluq  olduğun  bilirdi.  ĠĢ  tapmasında  ona  əlaqələrin 
olması  vacib  idi.  Lakin,  bacarlıqlı  tələbələrə  də  Ģans 
yaradıldığın eĢitmiĢdi. YaxĢı oxuyacağı təqdirdə onu  iĢlə 
özləri  təmin  edəcəyin  düĢünürdü.  Tək  problemi  dil  və 
komputer  idi.  Xarici  dili  kənd  yerində  yaxĢı  müəllim 
olmadığından zəif  idi. Ġmtahanda da ən zəif  yazdığı fənn 
xarici  dil  idi,  birdə  komputer  idi  ki,  məktəblərindəki 
komputer yalnız açılıb qapanır və müəllimin öyrətdiyi bir 
–  iki  Ģey  var  idi.  Yeni  proqramları  öyrənməli  idi.  Evdə 
iĢləməyə komputeridə yox idi. Telefonu belə son üç ildən 

---

79 
 
çox idiki  almıĢdı. Atasının ölümündən biraz əvvəl aldığı 
sadə telefonu var idi. 
Universitetə  qəbul  olandan  sonra  isə  babası  təzə 
telefon hədiyyə eləmiĢdi.  
Yarım saatlıq fasilədi. Kimin nə ehtiyacı var ödəsin, nə 
alırsa  alsın.  Yarım  saat  sonra  hər  kəs  yerində  olsun.  – 
sürücünün  səsi  RövĢəni  ayıltdı.  Ağasif  isə  yuxudan 
ayılaraq,  gəl  düĢək,  məndə  siqaret  çəkəcəm  deyib, 
düĢdülər.  
RövĢən  tualet  adı  ilə  ondan  uzaqlaĢıb  aralıda  durdu. 
Anasının  yolda  yemək  üçün  qoyduğu  çörək  arası 
hazırladığı  yeməkidə  oturacaqda  qalmıĢdı.  Arxa  tərəflə 
fırlanıb,  avtobusa  minib  yerində  əyləĢdi.  Çantasından 
salafanı açaraq çörəyi götürüb yeməyə baĢladı. Marketdən 
aldığı sərin sudan içərək, əlini silib çantasını topladı.  
Telefonunu  götürüb,  qulaqlıqla  mahnı  dinləməyə 
baĢladı.  On  dəqiqə  sonra  isə  sürücü  siqnal  edərək, 
hamının toplaĢması üçün xəbərdarlıq elədi.  
Ağasif  avtobusa  minib,  hara  getdin?  Deyəcəkdim  ki, 
gəl çay içək sözündən baĢqa heçnə danıĢmadı.  
Avtobus  artıq  Bakıya  yaxınlaĢırdı.  Ömrümdə  ilk  dəfə 
idi  ki,  Bakıya  gələn  RövĢən  Bakının  gözəlliyini  görüb 
heyrətlənirdi. Ömründə ilk dəfə idi ki, belə hündür binalar 
görürdü. Pəncərədən çölə baxaraq mənzərəni seyr edirdi.  
Hələ  bu  harasıdı,  sən  mərkəzi  gör.  –  Ağasif  çantasına 
nəzarət edə - edə dedi.  
Avtobus  avtovağzala  yaxınlaĢanda  RövĢən  babasının 
dediyini  xatırlayıb,  onun  verdiyi  nömrəyə  zəng  elədi. 
Nömrəni  açan  Ģəxs  avtovağzala  çatdığını,  çatana  yaxın 
orada olacağın deyib söndürdü.  
Avtobusdan  düĢəndən  babasının  dostu  zəng  eləyib, 
harda durduğun soruĢdu. GörüĢüb, RövĢəni qalacağı yerə 
aparmaq üçün maĢına mindilər.  
Adı, Orxan  idi. Babası kimi qocalmıĢ, saçı ağarmıĢdı. 
Bədən formasından  isə formunu saxlayan,  ciddi biri kimi 

---