General Əli ağa Şıxlinski və silahdaşları
6
rın nəticəsi kimi xalqımızın daha on bir generalının adını və
fəaliyyətini üzə çıxardı. Şəmistan Nəzirlinin bu istiqamətdəki
uğurlu fəaliyyəti indi də davam etməkdədir.
Müdafiə nazirliyinin orqanı olan “Hərbi bilik” jurnalının ya-
radılmasında da Şəmistan Nəzirlinin xeyli zəhməti var. Doxsan
üçüncü ildə ilk dəfə onun təşəbbüsü ilə bu jurnal yenidən nəşr
olundu. O, iyirmi-otuzuncu illərdə Azərbaycanın hərbi qəzet və
jurnalları haqqında xeyli materiallar araşdırıb üzə çıxartmışdır.
Elə jurnalın 1993-cü ildə çap olunan ilk nömrəsində də “Hərbi
bilik” jurnalının ilk redaktorları və general Əli ağa Şıxlinski
barəsində onun yazıları var idi. O vaxtdan indiyə kimi Şəmistan
Nəzirli “Hərbi bilik” jurnalının daimi müəlliflərindən biri olaraq
qalmaqdadır.
Şəmistan Nəzirli son dərəcə zəhmətkeş bir tədqiqatçıdır.
Zəhmətkeş olduğu qədər də sadə, gülərüz, vətənpərvər bir şəxs-
dir. Ömrünü həsr etdiyi mövzular elə onun vətənə bağlılığının
bir nümunəsidir. Özü də Şəmistan elə bir mövzunun araşdırıcı-
sıdır ki, onun qələmindən çıxan hər bir sətir xalqımızın qəh-
rəmanlıq tarixinin canlandırılması və gənclərimizin də bu
qəhrəmanlıq ənənələri üzərində tərbiyə edilməsi üçün misilsiz
əhəmiyyətə malikdir. Milli hərbiçilərimizin xatirələrinin əbədi-
ləşdirilməsi üçün həmişə narahat bir ömür keçirir. Yadınıza salın
general Ə.Şıxlinskinin “Xatirələrim”in çapı ilə bağlı onun 1984-
cü ilin zəhmətini…
1993-cü ilin mart ayında Şəmistan təklif etdi ki, Əli ağa Şıx-
linskinin anadan olmasının 130 illiyini qeyd edək. Bu tarixə çox
az vaxt qalmışdı. Buna baxmayaraq, Şəmistanın səyləri ilə biz
lazım olan işləri görə bildik və Əli ağa Şıxlinskinin anadan olma
tarixini onun Yasamal qəbiristanlığındakı qəbri üzərində qeyd
etdik. Rəhmətlik xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlı və başqa xadimlərimiz
bu tədbirdə iştirak etdilər. Həmin vaxtdan başlayaraq Əli ağa
Şıxlinskinin anadan olma günü hər il onun qəbri üzərində qeyd
edilir.
Şəmistan Nəzirli
7
İstiqlal küçəsində tam artilleriya generalı Səməd bəy Meh-
mandarovun yaşamış olduğu evin divarında onun xatirə löv-
həsinin vurulmasında da Şəmistanın böyük zəhməti vardır.
Onun gördüyü işləri qısa bir zaman içərisində sadalayıb qurtar-
maq mümkün deyil. Çox sevindiricidir ki, bu fəaliyyətini davam
etdirmək üçün Şəmistanın hələ böyük imkanları vardır. İndi o
ömrünün müdriklik və məhsuldar çağlarını keçirir və şübhə et-
mirik ki, yaxın gələcəkdə Şəmistanın yeni-yeni araşdırmalarının
soraqlarını eşidəcəyik.
Şəmistanın yaradıcılığına qısa nəzər salmaqla əminliklə söy-
ləmək olar ki, o, ömrünü əbəs yerə keçirməmişdir. Şəmistan
qəhrəmanlıq tariximizi üzə çıxarmaqla vətənimizə və özünə bir
tarix yaratmışdır. Bu tarixin yeni səhifələrini yazmaqda mən ona
böyük uğurlar arzu edirəm.
Bu gün o, oxucuların görüşünə yeni bir əsərlə gəlib. Şəmistan
illərlə həyat və fəaliyyətini öyrəndiyi böyük sərkərdə Əli ağa
Şıxlinski və onun silahdaşları haqqında yeni kitabını oxuculara
təqdim edir. Əsərdə generalın həyat yoldaşı ilk azərbaycanlı
hərbi şəfqət bacısı Nigar xanım, unudulmuş topoqraf-general İb-
rahim ağa Vəkilov, Səməd bəy Mehmandarov, ilk azərbaycanlı
admiral İbrahim bəy Aslanbəyov, Port-Arturun azərbaycanlı
qəhrəmanları və süvari generalı Yaqub Quliyev haqqında
tədqiqatları da oxuculara ilk dəfə təqdim olunur.
Çingiz MƏMMƏDOV,
general-leytenant
General Əli ağa Şıxlinski və silahdaşları
8
B İ R İ N C İ H İ S S Ə
ALİM-GENERAL
General Əli ağa Şıxlinski ilə yaxından tanış olan-
lar, onun maraqlı söhbətlərinə qulaq asanlar bilirlər
ki, bu təvazökar və səmimi insan nə qədər ağıllı və
ibrətli bir şəxs idi.
Heydər HÜSEYNOV
(1908-1950)
filosof-alim
Yaxşı adamların əməllərinin bizə nə qədər fayda
gətirdiyini yadına sal...! Onda başa düşərsən ki, on-
ların xatirəsi də özləri qədər əzizdir.
Seneka Lutsi ANNEY
(e.ə.4–ə.65)
Roma filosofu
Fitri istedada malik olan tam artilleriya generalı Əli ağa Şıx-
linski bütün varlığı ilə sevdiyi Azərbaycan xalqına ömrünün
sonunadək sədaqətlə xidmət etmişdir. Hərbi fəaliyyətində araş-
dırmalar apardıqda onun bir çox sahələrdə ilkin şəxs olduğunun
şahidi oluruq. Yalnız general kimi vəzifəsini bitmiş hesab
etməyən bu məşhur sərkərdə həm də hərb elminin görkəmli
alim idi. Hələ əsrin əvvəllərində hərbi mütəxəssislər tərəfindən
yüksək qiymətləndirilən “Şıxlinski üçbucağı”ndan təkcə Rusiya-
da deyil, Fransa, Avstriya, Norveç, İsveçrə və başqa ölkələrin ar-
tilleriya məktəblərində dərslik kimi istifadə olunmuşdur.
Əli ağa Şıxlinski “Üçbucağı”nda artilleriya tarixində ilk dəfə
topların gözlə görünməyən hədəfə atəş açmaq texnikasını işləyib