Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)

 105 

kimi, iki dəfə ona hücum etmiş və həmləsi boşa çıxmış məşum 

xərçəng də, demə, artıq bir neçə ay imiş ki, onu içəridən söküb-

dağıdırmış. Amma hələ bundan heç kəsin xəbəri yox idi, nə 

həkimlərin, nə bizim, nə  də  təbii ki, özünün... Xəstəliyin 

altdan-altdan, gizli-gizli, oğrun-oğrun gördüyü iş ancaq bir 

neçə vaxtdan sonra üzə çıxacaqdı – daha gec olandan sonra, iş-

işdən keçəndən sonra... 

Üç gündən sonra atamı da xəstəxanadan buraxdılar, onu da 

evə  gətirdik. Anam yataqda idi, ağrıları onu hələ  də narahat 

edirdi, amma ümumi halı müəyyən qədər yaxşılaşmış, əsəbləri 

bir az sakitləşmişdi. Gülümsünürdü və  həmişəki dözümüylə, 

təmkiniylə hamımızı arxayınlaşdırırdı, ürəklərimizə ümid 

paylayırdı, hər şeyin yaxşı qurtaracağına inam yaradırdı. 

Martın 23-də başqa bir həkim çağırdıq ki, anama baxsın. 

Müayinədən sonra mənə  və bacılarıma dedi ki, bizi qorxudub 

eləmək istəmir, amma qarın nahiyəsində barmaqlarıyla  şiş 

olduğunu hiss edir. Təcili surətdə xəstəxana şəraitində analizlər 

aparmaq lazımdır. Anam heç vəchlə  təzədən xəstəxanaya 

qayıtmaq istəmirdi: 

–Bu xəstəxana day lap zəhləmi töküb, – deyirdi. Həkim: – 

Cəmisi iki-üç günlüyə, – dedi – analizləri eləsinlər, yenə evə 

qayıdarsız. 

Sabahısı gün mən kinoqrupumla Şuşaya getməliydim, 

Üzeyir Hacıbəyov haqqında filmin çəkilişinə başlayırdım və 

natura seçməliydim. 

Həkim: 

–Bəs haçan qayıdacaqsınız? – Deyə xəbər aldı. 

–İki gündən sonra. 

Anam: 

–Onda qoy Anar gedib qayıtsın, sonra aparsın məni 

xəstəxanaya. 

Razılaşdıq. 

Həkimi ötürdük, oturub söhbət edir, danışıb gülüşürdük. Elə 

bil qarşıdan kabus kimi gələn günlərin dəhşətindən qaçmaq, 

---

 106 

yayınmaq istəyirdik. 

İndi onu da düşünürəm ki, həmin o gün – martın 23-ü, 

baharın ilk günü bizim hamımızın – atamın, anamın, Fidanın, 

Təranənin, mənim – bu evdə – valideynlərimizin evində, bizim 

uşaqlığımızın yuvasında – bir yerdə keçirtdiyimiz son axşam 

imiş... 

Axşam saat 11-ə yaxın onlardan çıxdım, öz evimə  tərəf 

gedirdim və Xaqani küçəsiylə addımladıqca, məsafəni qət 

etdikcə beynimə qurğuşun ağırlığı dolurdu – anamı hədələyən 

təhlükənin nə dərəcədə ciddi olduğunu get-gedə daha artıq dərk 

edirdim. İsti-isti tam qavramadığım bir həqiqəti get-gedə bütün 

aydınlığı ilə anlayırdım. İlk dəfə olaraq onu başa düşürdüm ki, 

bəlkə biz anamı atamdan əvvəl itirdik. Anamı itirmək isə  hər 

ikisini itirmək deməkdi, çünki atamı yaxından tanıyanların 

hamısı təsdiq edər ki, o, Nigarsız yaşaya bilməzdi... 

 

Yaz axşamı idi, narın yağış çisələyirdi, hansı evinsə açıq 

pəncərəsindən televizorun səsi gəlirdi. Akif İslamzadə "Sarı 

gəlin" oxuyurdu: 

Saçın ucun hörməzlər, 

Gülü sulu dərməzlər, sarı gəlin. 

Bu sevda nə sevdadır, 

Səni mənə verməzlər 

Neylim aman, aman, sarı gəlin. 

...Mənə elə  gəlirdi ki, bu yağış da, bu mahnı da başqa bir 

həyatdan süzülüb, axıb gəlir və Akifin səsi də – ömrün o 

tayından gələn bir səsdir. Bütün bunlar haradasa başqa bir 

aləmdə, yaşadığımız günlərin uçurumla ayrılmış o biri 

tərəfində, o biri uzaq yamacında – yalında qalıb – sanki yer 

çatlamış, torpaq aralanmış, yarğan açılmışdı – və ömrümdə 

yaxşı, işıqlı, ilıq nə vardısa – bu yarğandan o yanda qalmışdı – 

o tərəfdən, o taydan – əbədi itirilmiş üfüqlərdən köhnə 

mahnılar, tanış  kəlmələr, uzaqlaşıb itəcək səslər gəlirdi, 

haçansa, solub unudulacaq sözləri eşidirdim: 

---

 107 

Bu dərənin uzunu 

Çoban qaytar quzunu, sarı gəlin. 

Nolaydı bir gün görəm 

Nazlı yarın üzünü 

Neylim, aman, aman, sarı gəlin.  

Evə gəldim, mətbəxə keçib qapını çəkdim, bu yaşımda bəlkə 

də ilk dəfə ağladım. 

Uşaqlar yatmışdı, Zemfira da səsimi eşidə bilməzdi, amma 

sövq-təbii bir qadın hissiylə duyuq düşüb mətbəxə gəldi. 

–Nə olub? 

Danışdım. Məni sakitləşdirməyə çalışırdı – analizlərsiz, 

yalnız bir baxmaqla belə şeyi necə təyin etmək olar, həm də lap 

şiş varsa da, bəlkə xoşxassəlidir və s.  

Mənim özümün də əqlim, şüurum təsəlli axtarırdı. 

Amma ürəyim amansız, qaçılmaz həqiqəti bilirdi.  

Bir Allah bilir ki, Şuşaya nə hisslərlə gedirdim. Dəstəmizə 

Əzizə xanım Cəfərzadə  də qoşulmuşdu; çoxdandır onunla 

danışmışdıq bir yerdə  Şamaxıya gedək, onun öz xərciylə 

tikdirdiyi kənd məktəbində görüş keçirdək. 

Kəndə getdik də, məktəbdə görüş keçirdik də, müdirin 

evində bir saat qonaq da olduq, amma bütün bunları duman 

içində xatırlayıram – fikrim-zikrim Bakıda, anamın yanındaydı. 

Elə  həmin günücə axşam  Əzizə xanım  Şamaxıdan Bakıya 

qayıtdı, biz isə yolumuza davam etdik. Gecə saat on birdə 

Ağdama çatdıq – Şuşaya səhər gedəsiydik. Ağdamdan Bakıya 

zəng elədim, Təranə dedi ki, qorxma, bir şey yoxdur, amma 

qərara gəlmişik ki, Nigarı xəstəxanaya sabah aparaq. 

–Bir gün gözləyin də, – dedim, – biri gün mən də Bakıda 

olacam. 

–Sənlik bir iş yoxdur ki... həkimlərlə danışmışıq, səhər  

aparacayıq. – Sonra əlavə etdi, – Sabah Abbas da gəlir. 

Təranənin yoldaşı Abbas Zeynalov Moskvada həkimləri 

təkmilləşdirmə kurslarında oxuyurdu, vaxtının qurtarmasına 

dörd-beş ay qalırdı. Bəs dərsini yarımçıq qoyub niyə  gəlirdi 

---