Sizsiz (roman-xatirə) Həyatım ağrıyır (povest-xatirə)
Yüklə 4,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
144 idi... Atamın xahişilə pianonun arxasına keçdi, ən yaxşı mahnısını – "Qızıl üzüyü" çaldı. Atamın sözlərinə yazmışdı bu mahnını. Sonralar da atamın sözlərinə mahnılar bəstələdi. Atam Tofiq Quliyevin təklifiylə Bakı haqqında bir neçə mətn yazmışdı. Bu mətnlər neçə il idi ki, T.Quliyevdə idi. Elə hey deyirdi ki, musiqisi hazırdır, bu yaxında ifa ediləcək. Yalnız atamın ölümündən sonra bu mahnılardan birini üzə çıxartdı. Atama həsr olunmuş verilişdə T.Quliyevin özünün pianoda müşayiəti ilə Akif İslamzadə oxudu.
Mən bu şeri bilmirdim, eşitməmişdim, oxumamışdım, amma yüz şairin şeri içindən: "Qız qalası – qulaq asır, həzin olur – bəsin olur" qafiyələrinin atamın olduğunu tanıyardım. Filarmoniyanın foyesində mənə müxtəlif adamlar yanaşır, başsağlığı verir, təskinlik sözləri deyirdilər. Bir nəfər: –Deyirlər, vəsiyyət eləyibmiş ki, Göyçayda basdırasınız, düzdür? – deyə xəbər alır. –Yox, – deyirəm, – belə vəsiyyəti-filanı olmayıb. Ümumiyyətlə, heç bir vəsiyyət-zad eləməyib. O ki qaldı Göyçayda basdırmağa, bu barədə özü yazıb da: "Demirəm Göyçayda basdırın məni...". Başqa birisi yanaşır: –Deyirlər sən içini yeyirsən ki, Nigar xanımı Moskvaya aparmağınız xəbərini niyə dedim atama. Ürəyivə salma. –Baş üstə, – deyirəm, – salmaram. Dəfn günü bir yoldaş mənə: –Matəm mitinqində o şerin oxunması məsləhət deyil, – dedi. –Niyə?
–Bədbin şerdir. 145 –Məgər matəm mitinqində nikbin şerlər oxunmalıdır? Sonra həmin adam mənə belə bir sual verdi: –Sən necə bilirsən, bu Rəsul Rzanın ən yaxşı şeridir? –Bilmirəm ən yaxşısıdır ya yox, amma bu Rəsul Rzanın son şeridir. Belə qərara alındı ki, mitinqdə Cabir Novruz çıxış edən zaman bu şeri oxusun. Oxudu da… Amma...
...Zen-buddizm fəlsəfəsinin ən əsas və mənim fikrimcə, ən dürüst müddəalarından biri belədir ki, həqiqət adama birdən- birə, qəfilcən aşkar olur, sanki bir an içində insanı öz işığına qərq edir və bütövlüklə, bütün dərinliyiylə insan tərəfindən dərhal dərk edilir. Cabir Novruz matəm mitinqindəki çıxışının axırında atamın həmin o dediyim şerini oxudu:
146 nə təyyarə, nə tren... Ömür bir küçədir ki, bir tərəfli hərəkət onun sərt qanunudur... ...Günlər onu hər qarış udur… ...və bu an birdən, qəfilcən mən amansız bir həqiqətin çılpaq sərtliyini duydum. Dərk etdim ki, cəhdlərimin hamısı əbəs imiş. Bu şer güman ki, heç kəsin qəlbini tərpətmədi. Məhz o anlarda, o dəqiqələrdə dərin və acı bir gerçəklik gözlərim qarşısında dibsiz uçurum, yarğan, girdab kimi açıldı. Atam bir şerində "anlamaq dərdi" ifadəsini işlədib. "Qınamayın İsgəndəri, yaman olur anlamaq dərdi". Amma "anlamaq dərdindən" də yaman dərd varmış: "Anlanılmamaq dərdi"... Mən güllü bir may səhəri doğulmuşam. Bəlkə getdim bir yanvar axşamı. Tabutuma ipək salmayın! Dəfnimə toplamayın izdihamı. Bir ovuc torpaq üstünə qoyun başımı. Mən o torpağı sevmişəm. Ancaq məhəbbətim nə sərgiyə qoyulan bir tablo olub nə parıltısı diqqət çəkən üzük qaşı. Mənim sevgim sevgi idi – sadə, yaxşı... ...Mən öləndə ağlamayın! Mən öləndə gülməyin. Yox, nəyə gərəkdir! Mən sağlığımda çox gülmüşəm, çox ağlamışam. Ancaq o həzin axşam, məni yalqız qoyub əbədi sükut evində, 147 qayıdanda geri açın, taybatay açın otağımda pəncərələri! Çıraq yanmasın. Səssiz çıxın otaqdan. Elə çıxın ki, sükut oyanmasın.... ... Mən xoşbəxt olardım, tabutumu özüm apara bilsəm! Adımı, xatirəmi yazılı nitqlərdən, sərin ahlardan qopara bilsəm... "Mən xoşbəxt olardım tabutumu özüm apara bilsəm!" - bu sözlərdə Rəsul Rzanın bütün təbiəti ifadə olunub – məğrurluğu, tənhalığı, hikkəsi... *** Hara gedirdi o, hara çağırırdı bizi... Cavan şairləri öz ardınca hansı mənzilə, hansı məqsədə doğru aparırdı? O cavan şairləri ki, onların yolunda hər fədakarlığa, nüfuzlu düşmənlər qazanmağa, başının daşdan-daşa dəyməsinə hazır idi, razı idi və o cavan şairləri ki, rişxəndlərə, tənələrə, tənqidlərə məruz qalaraq kəşf edirdi, açırdı, təqdim edirdi; iyirmi ildən sonra başqaları, o cümlədən vaxtilə bu cəhdlərə gülənlərin, ağız büzənlərin də bəziləri, həmin o şairləri, o şerləri yenidən "açır", bəyənir, təqdir edir, alqışlayır, üstəlik ilk kəşf edənə acıq, yanıq da verirdilər.
Yüklə 4,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|