5
brottflutningi síðustu ár en aðfluttir hafa aldrei verið fleiri en brottfluttir nokkurt þeirra ára sem um
ræðir. Aðflutningur erlendra ríkisborgara hefur mildað áhrif mikils brottflutnings í sumum
landsbyggðum. Það á við um Norðurland vestra, en þar voru erlendir ríkisborgarar ríflega 4% um
síðustu áramót. Þeir teljast með í tölu aðfluttra og því hefði fækkunin verið enn meiri ef þeir hefðu
ekki flutt á svæðið.
Þegar aldursskipting íbúanna er skoðuð kemur í ljós að íbúar á aldrinum 25–49 ára eru verulega færri
að hlutfalli en á landsvísu og börn innan 10 ára aldurs eru einnig töluvert færri. Árgangar yfir 60 ára
eru hins vegar stærri að hlutfalli en á landsvísu. Þetta mynstur þýðir að náttúruleg fjölgun er
hlutfallslega lítil.
-300
-250
-200
-150
-100
-50
0
Mynd 1.2 Brottfluttir umfram aðflutta
Brottfluttir umfram aðflutta
Heimild:
Hagstofa
Íslands
-5,0%
-2,5%
0,0%
2,5%
5,0%
0-4 ára
5-9 ára
10-14 ára
15-19 ára
20-24 ára
25-29 ára
30-34 ára
35-39 ára
40-44 ára
45-49 ára
50-54 ára
55-59 ára
60-64 ára
65-69 ára
70-74 ára
75-79 ára
80-84 ára
85-89 ára
90-94 ára
95-99 ára
100 ára og eldri
aldur
Mynd 1.3 Aldursskipting á Norðurlandi vestra 1. janúar 2014
Norðurland vestra Karlar
Norðurland vestra Konur
Ísland Karlar
Ísland Konur
Heimild:
Hagstofa
Íslands
6
Íbúum á Norðurlandi vestra í öllum aldurshópum
undir fimmtugu hefur fækkað frá 1998 og
aldurshóparnir yfir fimmtugu hafa stækkað. Þetta
virðist vera sambærileg tilhneiging og gætir í öðrum
landshlutum, nema á áhrifasvæði höfuðborgarinnar,
að hinn virki aldurshópur í atvinnulífi og barneignum
fer minnkandi, og það hefur verið túlkað sem merki
um stöðnun. Kynjahallinn hefur sveiflast nokkuð á
tímabilinu 1998–2014 en hlutur kvenna yfir sjötugu
hefur vaxið. Þær verða eldri en karlarnir. Skipting
íbúa eftir kyni er mikilvægur kvarði því kynjahalli ber
vott um stöðnun. Sama gildir um skiptingu eftir
aldurshópum. Þessi skipting eftir kyni og aldri
byggist á fólksfjöldatölum Hagstofu Íslands.
1.1.3 Atvinnuleysi og atvinnuþátttaka
Atvinnuleysi á Norðurlandi vestra var um 3 % á
árunum 2009-2011, en lækkaði í 2% árið 2012 og var
því fjórum til fimm prósentustigum undir
landsmeðaltali. Atvinnuleysi karla og kvenna
minnkaði milli áranna 2010 til 2012 og var um 2%
hjá báðum kynjum, sem er það lægsta á landinu.
Atvinnuleysi er mikilvægur kvarði fyrir áhersluþátt í
þróun en það er einnig mikilvægt að horfa til
fjöldaþróunar þess aldurshóps sem virkastur er á
vinnumarkaði því að nokkru flytur atvinnulaust fólk
milli landshluta eftir atvinnu eða á milli landa og þá
minnkar staðbundið atvinnuleysi.
Hlutfall
fólks
á
aldrinum
20-39
ára
af
heildarmannfjölda á landinu hefur lækkað um 1,8
prósentustig á síðasta aldarfjórðungi en á
Norðurlandi vestra um 3 prósentustig. Þetta
endurspeglar að hlutfall eldri árganga er almennt að
vega þyngra og að landshlutinn hefur ekki náð að
halda fólki á aldrinum 20–39 ára.
Ekki eru til gögn um fjölda ársverka fyrir einstaka
landshluta eftir árið 2005, en áætla má að fjöldi
ársverka á Norðurlandi vestra gæti verið um 4.000.
0,0%
2,0%
4,0%
6,0%
8,0%
10,0%
2009
2010
2011
2012
Mynd 1.4 Atvinnuleysi á
Norðurlandi vestra, karlar og konur
Norðurl. vestra
Landsmeðaltal
Heimild:
Hagstofa
Íslands
0,0%
2,0%
4,0%
6,0%
8,0%
10,0%
2009
2010
2011
2012
Mynd 1.5 Atvinnuleysi á
Norðurlandi vestra, karlar
Norðurl. vestra
Landsmeðaltal
Heimild:
Hagstofa
Íslands
0,0%
1,0%
2,0%
3,0%
4,0%
5,0%
6,0%
7,0%
8,0%
2009
2010
2011
2012
Mynd 1.6 Atvinnuleysi á
Norðurlandi vestra, konur
Norðurl. vestra
Landsmeðaltal
Heimild:
Hagstofa
Íslands
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
1998 2003 2008 2013
Mynd 1.7 Hlutfall 20–39 ára af
heildaríbúafjölda
Norðurland
vestra
Landsmeðaltal
Heimild:
Hagstofa
Íslands