Son 150 IL ərzində Azərbaycanın neft sənayesi daim inkişaf etmişdir
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 10.8. Sementləmənin keyfiyyətinin yoxlanması qaydaları.
- Termokarotaj üsulunda
- Qamma karotajın köməyi
- 10.9. Kəmərin hermetikliyə yoxlanması
- 10.10. Sementləmə zamanı baş verən mürəkkəbləşmələr
- 10.11. Manjetlə sementləmə
kəmər içərisinə balta ilə birlikdə qazıma kəməri burxıb sementləmə tıxaclarını qazırlar,qazıma kəmərini sement stəkanına qədər buraxıb quyunu yuyurlar. Nəhayət kəmər arxasındakı sement məhlulunun qalxma hündürlüyünü təyin edirlər. 10.8. Sementləmənin keyfiyyətinin yoxlanması qaydaları. Sementləmənin keyfiyyətinin yoxlanması dedikdə: layların etibarlı izolə edilməsi, kəmərin və kəmər arxası fəzanın hermetik olması başa düşülür. Bunlardan əlavə məhsuldar layın sınaqdan keçirilməsi və laydan quyuya axın yaradılması da sementləmənin keyfiyyətini xarakterizə edir. Sementləmənin keyfiyyətini müəyyən etmək üçün geofiziki tədqiqat üsullarından istifadə edirlər. Nəticədə: sement məhlulunun kəmər arxası fəzada olan hündürlüyü, kəmər arxasının hər tərəfdən sement məhlulu ilə doldurulma dərəcəsi, bərkimiş, sementin kəmərlə və quyu divarı ilə əlaqəsinin vəziyyəti öyrənilir. Sementləmənin keyfiyyətini müəyyən etmək üçün radioaktiv karotaj, akustik karotaj və elektrotermometrik ölçmə işləri aparılır. Termokarotaj üsulunda temperaturanın kəmər boyunca dəyişməsinə əsaslanaraq, kəmər arxasında sementin qalxma hündürlüyünü təyin edirlər. Sement məhlulu bərkiyərkən istilik alınır. Bu istiliyə görə sementin qalxma hündürlüyü təyin edilir. Xüsusi olaraq qeyd edilməlidir ki, sementin bərkimə vaxtından çox keçərsə elektrotermometrlə ölçmə öz əhəmiyyətini itirir. Qamma karotajın köməyi ilə isə kəmər arxasındakı sementin perimetr üzrə qalınlığı, kəmər arxasındakı laylar arasında əlaqənin olub olmaması öyrənilir. Akustik karotajın köməyi ilə kəmər arxasındakı sement məhlulunun hündürlüyü, sementin kəmər və quyu divarı ilə kontakt dərəcəsi öyrənilir. 10.9. Kəmərin hermetikliyə yoxlanması Kəmər arxasındakı sement məhlulu bərkidikdən sonra və geofiziki yol ilə sementləmənin keyfiyyəti yoxlandıqdan sonra kəmər hermetikliyə yoxlanır. Bu məqsədlə: 1. kəmər içərisində əlavə təzyiq yaradılır. 2. kəmər içərisindəki mayenin səviyyəsi aşağı salınır («Qoru- yucu kəmərlərin sementləməsi üsulları» sərlövhəsinə bax). 10.10. Sementləmə zamanı baş verən mürəkkəbləşmələr Sementləmə zamanı aşağıda qeyd edilən mürəkkəb- ləşmələr baş verə bilər: tamponaj məhlulunun və qazıma məhlulunun udulması, qaz təzahürləri, kəmər arxası fəzada bir laydan başqa laya axın, sement məhlulunun kəmər arxası fəzada tələb edilən hündürlüyə qaldırılmaması, kəmərin başmağının açıq olması və s. Udulma – sementləmə zamanı quyu divarına yüksək təzyiqin yaranmasının nəticəsidir. Buna səbəb: - udulma təzyiqini, hidrodinamik təzyiqi və sementləmə hündürlüyünü nəzərə almadan sement məhlulunun sıxlığının seçilməsi; - turbulent axın rejimi üçün hidrodinamik təzyiqi nəzərə almamaq, məhlulun hərəkət sürətini düzgün seçməmək, həlqəvi fəzada yaranan təzyiqin udulma təzyiqindən çox olmasına fikir verməmək; - qoruyucu kəmərin quyu içərisində eksentrik yerləşməsi nəticəsində sement məhlulunun kəmər arxası fəzada birtərəfli hərəkət edərək sonra bərkiməsi; - sement məhlulunun vaxtından əvvəl tutuşmağa başla- ması; - quyu divarının keçiriciliyi yüksək olan intervallarında tamponaj məhlulunun susuzlaşması nəticəsində tez tutuşması; - sementləmə üsulunun və rejiminin düzgün seçilməməsi; - tamponaj məhlulunun seçilməsi zamanı təzyiq və temperaturun təsirinin lazımınca qiymətləndirməməsi; - sementləmə zamanı buruqda sement məhlulunun hazırlanma reseptini pozmaq da mürəkkəbləşməyə səbəb ola bilər, yəni məhlulda suyun miqdarı azalarsa sement tez tutuşmağa başlayar, suyun miqdarı çox olarsa, sementləmənin keyfyiyyəti aşağı düşər; - kavernaların həcminin düzgün təyin edilməməsi – kəmər arxası fəzada sement məhlulunu tələb edilən hündürlüyə qaldırmağı mümkünsüz edər, bu isə mürəkkəbləşməyə səbəb ola bilər. 10.11. Manjetlə sementləmə Kiçik təzyiqə və yüksək dərəcədə drenajlığa malik laylar qarşısında normal sementləmə aparılmazsa, layın verimi və quyunun məhsuldarlığı kəskin surətdə aşağı düşər. Belə ki, quyu dibinə axın kanallarının sement məhlulu ilə tutulması layın verimini azaldır. Belə hallarda istismar kəmərinin neftli- qazlı lay qarşısında olan hissəsi perforasiya edilmiş borudan yəni süzgəcdən təşkil edilir. Süzgəcdən yuxarıda qoruyucu kəmərin aşağı borusunun divarında deşiklər açılır. Süzgəclə, deşik açılmış boru arasında düz klapan yerləşdirilir. Bu klapan yalnız aşağıdan yuxarıya hərəkətə imkan verir. Düz klapan yerləşdirilmiş borunun xaricində manjet yerləşdirilir. Manjetin vəzifəsi sement məhlulunun aşağıya hərəkət etməsinə imkan verməməkdir. Manjet qıf şəklində olub elastik materialdan hazırlanır, hündürlüyü 60-70 sm olur yuxarı diametri quyunun diametrindən bir qədər çox olur. Manjet ya elastik rezindən ya da dəri materialından hazırlanır. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|