Şəkil 11.3 Xarici boru tutan (kolokol)
a-yönəldici başlıq;b-aşağı hissədən
kəsikli
Şəkil 11.4 Mərkəzləşdirici qarmaq
Şəkil 11.5 Yuma imkanlı tutucu (şlips)
1-keçirici;2-rezin kipkəc;3-tutucunun gövdəsi;
4-yiv açan alət (plaşka)
Şəkil 11.6 Overşot
a-yiv açan tutucu alət ilə;b-spiral şəkilli tutucu ilə;
1-yuxarı keçirici;2-gövdə;3-yiv açan tutucu;4-məhdudlaşdırıcı
halqa;5-istiqamətləndirici qıf;6 paker;7-spiral tutucu
Şəkil 11.7 Maqnitli frezer
1-keçirici;2-gövdə;3-yuxarı qütb;4-sancaq;5-sabit maqnit;6-aşağı
qütb; 7-oymaq;8-frezer kəməri
Şəkil 11.8 Boru kəsənlər
a-daxili boru kəsən;b-kəsiləcək boru muftasına söykənən yaylı
tutuculu xarici boru kəsən;c-hidravlik aparıcılı xarici boru kəsən;
ç-xarici boru kəsən;
1-ştift;2-keçirici;3-overşotun halqası;4,6,7,9-halqalar;5-gövdə;8-
spiralvari yay;10-kəsici;11-barmaqlar;12-xüsusi tərtibatlı qıf
Tutulmanın müvəffəqiyyətlə azad edilməsi ən əvvəl
kəmərin tutulmuş hissəsinin dəqiq müəyyən olunmasından çox
asılıdır.
Qazıma kəmərinin tutulma dərinliyi, onun müəyyən
qüvvə ilə dartılmasından alınan nisbi uzanmanın həddi ilə
müəyyən olunur.
Tutulma zonasını daha dəqiq təyin etmək üçün, kabellə
quyuya buraxılan tutulmanı ölçən (prixvatomer) və başqa
xüsusi cihazlardan da istifadə edilir.
11.2.2. Quyudibi mühərriklərlə əlaqədar
baş verən qəzalar.
Quyudibi mühərriklərin (turbin mühərriki, vintli
mühərrik, elektrik qazıyıcısı) və ya onların hissələrinin bu və
ya digər səbəblərdən tutularaq quyuda qalması nəticəsində baş
verən qəzalardır.
Turbin mühərrikinin yuxarı və ya pillələr arası
keçiricilərin yiv birləşmələrindən qopması, rotor qaykası və
turbin mühərriki valının konstruktiv elementlərinin açılması,
turbin mühərrikinin valının və ya gövdəsinin sınması,
mühərrikin şpindeli ilə baltanı birləşdirən keçiricinin açılması
mühərrikin qazıma kəmərindən açılması kimi qəzalar baş verə
bilər.
11.2.3. Qazıma baltaları ilə əlaqədar baş verən
qəzalar.
Bu növ qəzalara, baltaların, qazıma başlıqları, onların
elementləri və hissələrinin hər hansı bir texniki və ya texnoloji
səbəblərdən sınması yaxud tutulması nəticəsində quyuda
qalması ilə əlaqədar baş verən qəzalar aid edilir.
Belə qəzalar baltanın tipindən asılı olaraq aşağıdakı
növlərə bölünür:
a) pərli baltalarla baş verən qəzalar onların açılması,
pərlərin gövdədən sınması və s.
b) Almazlı baltalarla baş verən qəzalar qazıma və eləcə
də endirmə-qaldırma zamanı baltanın pərçimlənməsi və ya açıl-
masıdır.
c) Şaroşkalı baltalarla baş verən qəzalar-baltaların bağlan-
ması qaydalarına düzgün əməl etmədikdə açılması və onun no-
rmadan artıq işlədilməsi, buraxıla bilən yükdən çox boyuna yü-
kün verilməsi, baltanın quyu dibinə zərbə ilə vurulması, qazılan
süxurların bərkliyinə görə düzgün seçilməməsi, dayaqlarının və
qaynaq yerlərinin zəif olması nəticəsində sınmasıdır.
11.2.4. Qoruyucu kəmərlərlə əlaqədar baş verən
qəzalar.
Quyu divarlarının möhkəmləndirilməsi zamanı əsasən
aşağıdakı qəzalar baş verə bilər: qoruyucu kəmərlərin
tutulması, bir və ya bir neçə borunun açılaraq quyuya düşməsi,
qoruyucu boruların əzilməsi və deşilməsi, yiv birləşmələrindən
qopması (sınması), sement stəkanın, istinad həlqəsinin, əks
klapanın istiqamətləndirici tıxacın qazılması zamanı boruların
zədələnməsi və ya kəmərin aşağı hissəsi elementlərinin düzgün
yığılmaması ilə əlaqədar baş verən qəzalar.
11.2.5. Kənar cisimlərin quyuya düşməsi
nəticəsində baş verən qəzalar.
Bu cür qəzalar qazıma alətinin endirilib-qaldırılması
zamanı rotor pazının, açarların, kuvald (iri ağır çəkic), adi
çəkic, pnevmatik pazların hissələrinin, pnevmatik buruq
açarının hissələrinin və başqa əl alətlərinin quyu ağzında
aparılan iş zamanı quyuya düşməsi nəticəsində baş verən
qəzalardır.
Belə qəzalar alətin endirilib-qaldırılması zamanı
halqavari fəza (quyu ağzında) xüsusi rezin manjetlə bağlanma-
dıqda və ya kənar cisimlərin quyuya düşməsinin qarşısını alan
rezin tərtibatların qoyulmadığı hallarda, quyu ağzında təmir
işləri görüldükdə və s. hallarda baş verir.
Dostları ilə paylaş: |
