Son illər erməni təcavüzünə məruz qalmış bütün Azərbaycan xalqı

4. Øirin xþrÿklÿr vÿ unlu qÿnnadû mÿmulatlarû
● 169
Yağ – 100 qr.
Şəkər tozu – 100 qr.
Bəkməz – 200 qr.
Hazırlanması:
Qazanda duzlu su qaynadılır, oxlovla qarışdırıla-qarışdırıla tədricən (əridilmiş) 
un tökülür xəmir qatılaşanda nimçələrə çəkilir, yağ və bəkməz əlavə olunaraq 
süfrəyə verilir.
Kwlbwcwr
 

Xwşil
Un ələnib, azca duz atılır, su qatıb umac ovulur. Qaynayan suya duz atılır, 
daha sonra umac əlavə edilib qarışdırılır. Vam odda, ağzı bağlı qabda bişirilir. 
Süfrəyə yağ, bal və ya bəkməzlə, bəzi yerdə isə qurutla verilir.
Nəticə
Xəşilin hazırlanması Xocalı, Şuşa, Xocavənd, Cəbrayıl, Laçın rayonlarında 
eynidir. Sadəcə Xocalı rayonunda xəşilin üzərinə yağ və bəkməzdən əlavə mürəbbə 
şirəsi və şəkər tozu da səpilə bilər. Laçın rayonunda isə süfrəyə verildikdə xəşilin 
üzərinə bal əlavə olunur. Kəlbəcər rayonunda xəşil əvvəlcədən umac halında hazır-
lanır sonra suda qarışdırılır. Kəlbəcər rayonunun xəşilinin digər rayonlarınkından 
əsas fərqi ondan ibarətdir ki, burada xəşil süfrəyə qurutla verilir.
Laçın rayonu
 

Zirwto
Тяркиби
Un – 250 qr.
Kяrя yağı – 250 qr.
Duz.
Üйцдцлмцш зиря вя йа ъиря тохуму -50 qr.
Su – 500 qr.
Бал вя йа шякяр тозу 

---

Qarabaü mÿtbÿxi
170 ●
Щазырланмасы:
Ун  мямулатындан  щазырланан  бу  хюряк,  адятян  сойуг  иглимдя,  йяни  даьлыг 
зонада  йашайан  инсанларын  менйусуна  дахилдир.  Буну  щазырламаг  цчцн  ун 
исидилмиш тавайа тюкцlüб, тахта гашыгла 1-2 дягигя говrуlur. Сонра цзяриня 
йаь ялавя едиliб, гызылы рянэ аланадяк говrуluр. Даща сонра цзяриня су вя дуз 
ялавя едилиб, мцтямади гарышдырылыр. Хюряк чох да гаты олмайан дуру вязиййя-
тя эялир. Xörяyin бишмяси ися щялл edilяn унdан суйун чякилмяси вя йаьынын цзя 
чыхмасы иля мцяййян олунур. Сцфряйя вериляркян цзяриня (зювгя эюря) бал вя 
йа шякяр тозу ялавя едиля биляр.  

---

5. Øorabalar
● 171
5. Øorabalar
Laçın rayonu
 

Çaşır şorabası (turşusu)
Тяркиби:
Çашыр битэиси – 4 kq.
Göy alca – 300 qr.
Zirя tozu – 10 qr.
Duz
Qатыг суйу – 1,5 lt.
Щазырланмасы:
Чашыр 10 дягигя суда гайнадылыр, сонра сцзцлцб кянара гойулур. Сойудугдан 
сонра шцшя балона йыьылыр. Йыьыларкян ара-ара эюй алчалар, зиря тохуму, дуз 
сяпилир вя гатыг суйу ялавя олунуб сойуг йеря гойулур.
Laçın rayonu
 

Kwlwm şorabası
Taxta çwllwkdw qoyulan kwlwm şorabası (turşusu)
Тяркиби:
20 литрлик чялляк цчцн 
Kялям – 10 qr. 
Qарышыг бибярляр (аъы, ширин)
Çуьундур (зылх)
Gюй помидор – 1,5 kq.
Sarımsaq – 500 qr.
Sоьан (бцтюв щалда) – 500 qr.
Kюк – 1 kq.

---

Qarabaü mÿtbÿxi
172 ●
Зиря, ъиря, шцйцд (тохуму)
Мешя алмасы (ъыр алма)
Мешя зиринъи 
Там йетишмямиш гырмызымтыл бюйцрткян колунун бир-ики будаьы
Щазырланмасы:
Кечмиш цсулларла щазырланмыш кялям шорабасынын, йяни туршусунун тяркибиня 
бир чох тярявязляр вя битkиляр дахил едилмиш олур. Щямин тярявязляр ашаьыда-
кылардан ибарятдир : кялям, кюк, там гызармамыш памидор, гырмызы вя йашыл 
бибяр, чуьундур вя онун зоьлары, зиря вя ъиря тохумлары (зиря, ъиря, шцйцд вя 
чайчичяйинин тохумланмагда олан будагларыныn щярясиндян бир нечя ядяд тян-
зифя бцкцlüб щямин шорабанын ичярисиня салыныр), сарымсаг, ири баш соьан, дуз 
вя истиот.Тярявязляр щамысы чялляйя йыьылдыгдан сонра чялляйя сойуг су тюкцлцр, 
цзяриня тянзиф чякилир вя аьзы гапагла баьланылыр.Вахт ашыры шорабанын кяфи тя-
мизлянир. Шораба 20 эцня щазыр олур.

---

Arzu xanûmûn tÿqdim etdiyi Qarabaü mÿtbÿxi nömunÿlÿri
● 173
Arzu xanûmûn tÿqdim etdiyi 
Qarabaü mÿtbÿxi nömunÿlÿri
Şüyüdlü aş
Tərkibi:_Düyü_–_600_qr._Quzu_və_ya_körpə_dana_əti_–_1_kq._Şüyüd_(və_ya_boyana,_qırxbuğum)_–_2-3_dəstə_Yumurta_–_4_ədəd_Duz,_istiot__Hazırlanması'>Tərkibi: 
Düyü – 600 qr.
Quzu və ya körpə dana əti – 1 kq.
Şüyüd (və ya boyana, qırxbuğum) – 2-3 dəstə
Yumurta – 4 ədəd
Duz, istiot
Hazırlanması:
Quzu və ya körpə dana ətinin lülə sümüklü, ətli hissəsi böyük parçalara 
bölünərək qaynadılıb yarım-soyutma halına salınır. Şüyüdlü plov üçün düyünü 
qaynadırıq, adi qaydada süzürük. Hazır düyünü ocaqdan götürməyə 10 dəq. 
qalmış doğranmış şüyüdü əlavə edirik. 
Qazmaq hazırlamaq üçün qazanın dibini yağlayıb, 2-3 kəfgir düyü tökürük. 
Soyutma ətlərimizi duzlayıb, istiotlayıb düyünün üzərinə qoyuruq. Yerdə qalan 
şüyüdlü düyünü ətin üzərinə əlavə edib dəmə qoyuruq. Düyü bir qədər dəm 
aldıqdan sonra düyünün üzərinə yağ veririk, sonra üstündə bir neçə yuva açıb 
yumurtaları ehmallıca sındırıb açdığımız yuvalara salırıq və yenidən ağzını 
örtüb dəmə qoyuruq. 
Aşımız hazır olduqdan sonra buludlara çəkib ətini ya həmin buluda, düyünün 
üzərinə  və yaxud digər bir boşqaba çəkirik. Süfrəyə verilən zaman şüyüdlü 
aşın yanında mütləq sarımsaq-qatıq olmalıdır.
Boranı-plov
Tərkibi:   
Yumru düyü – 600 qr.
Zəfəran 

---

Qarabaü mÿtbÿxi
174 ●
Aş qarası üçün:
tam yetişmiş, şirinləşmiş boranı – 500 qr.
Nar – 2 ədəd
Baş soğan – 100 qr.
Qəhvəyi rəngli maş lobya – 200 qr.
Duz, istiot
Şabalıd zövqə görə – 5-6 ədəd
Hazırlanması:
Boranı  təmizlənir, yuyulur və  xırda kvadratşəkilli hissəciklərə bölünür. Duz, 
qara istiot vurulub bir kənara qoyulur. Daha sonra mələs nar dənələnir, baş 
soğan doğranılır və xaşlanmış  qəhvəyi rəngli maş lobyaları ilə qarışdırılır. 
Boranı sıxılıb əlavə edilir. Sonra düyü adi qaydada süzülür. Qazanın dibinə 
yağ  və bir kəfgir dib düyüsü tökdükdən sonra aş qarası üçün hazırlanmış 
qatışıq lay-lay düyünün altına tökülür. Daha sonra süzülmüş düyü də qazana 
əlavə edilib dəmə qoyulur. Dəmə qoyduqdan 15-20 dəq. sonra düyünün üzərinə 
ərinmiş yağ verilib, zəfəranlayıb yenidən dəmə qoyulur. Boranı-plov hazır 
olduqdan sonra qarası ilə birlikdə eyni buluda çəkilərək süfrəyə verilir. 
Nardança plov 
Tərkibi:
Düyü – 1 kq. 
 
  Qazmaq 
üçün:
Çolpa – 2 ədəd           
 
Un – 200 qr.
Baş soğan – 500 qr.          
Yağ – 20 qr.
Bir ovuc kişmiş                
Xama – 40 qr.
Bir ovuc ərik                   
Qatıq – 40 qr.
Dənələnmiş nar 1 ədə.          
Şəkər tozu – 20 qr.
Şabalıd – 50 qr.               
Duz
Nardança üçün: 
Mələs və ya gülöyşə nar – 1-2 ədəd
Kərə yağı – 40 qr.
Zövqə görə 1 ç.q şəkər tozu 
Duz, istiot

---