Sona Vəliyeva İŞIĞa gedən yol roman Bakı – 2016
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kolyubakin Mixail Petroviç
157 etməkdən, onlara haqlarını, hüquqlarını anlatmaqdan zövq alıram. Mən millətimin savadsızlığını, cəmiyyətimizin maarifsizliyini şəxsi faciəm hesab edirəm. Şəxsi həyatımı millət taleyindən ayrı təsəvvür etmirəm. Əziz Vera, mənim sənin işlərin, uğurların barədə heç bir məlumatım yoxdur. Öz işlərin haqqında, bizimlə dərnəyə gələn dostlar haqqında mənə yaz. Universitetdəki yeniliklərdən, yeni nəşrlərdən də xəbərim yoxdur. Yeni nəşrdən söz düşmüşkən, mən Sergey Mixayloviçin dostu, müəllimim Meçnikovu beynəlxalq elmi mükafat alması münasibətiylə təbrik etdim, mümkünsə onun son məqalələrini mənə göndər. Maraq dairəmi bilirsən, maraqlı materiallardan mənə də yollasan, şad olaram. Bizim dostlardan kimlər ailə qurub? Elmi yaradıcılıq işlərin nə yerdədir? Sənin arzuların, planların haqqında ətraflı bilmək istərdim. Sergey Mixayloviç Rusiyanın tarixinə aid araşdırmalarını davam etdirirmi? Vaxtını çox almayım deyə, məktubumu bitirmək istəyirəm. Sağ ol!
Məndən bütün məni tanıyanlara çoxlu salam söylə. Dostun Həsən Məlikov”. Həsən bəy məktubu bitirsə də, ürəyində çox sözlər qalmışdı. Mümkün qədər ciddi, səmimi yazılmış bu məktubun hər sətrində sevən ürəyin döyüntüləri vardı. Düşündü ki, sabah göndərərəm, sabaha qədər vaxt çox olduğundan məktubu dəfələrlə oxudu: “Sadə bir dost məktubudur, heç bir şey ola bilməz,” – düşündü. Səhər tezdən oyandı, əvvəl poçta, sonra işə getməyi qərara aldı. Qapıdan çıxmaq istəyəndə Ağahüseyn kişilə rastlaşdı. – Sabahınız xeyir, Ağahüseyn əmi. Mən də qardaşınızın qırx məclisinə gələcəm. Əgər sahibkarın qohum-əqrəbasından kimsə ora gəlsə, onunla danışacam, belə olmaz. – Allah köməyin olsun. Novruz bayramına deyirəm, bir şey qalmadı. Tifilin bir çətən külfəti də mənim üstümə düşdü, heç bilmirəm necə dolandıracağıq? 158 – Məncə, quyu sahibiylə ciddi danışmaq lazımdır. Daha ciddi və kəskin. O sağollaşıb uzaqlaşdı, poçt işlərini bitirdikdən sonra işə tələsdi. Yolun o biri tərəfinə, Birjevaya küçəsinə keçmək istərkən Bakı şəhər qubernatoru, müəyyən məsələlər üstündə onunla dəfələrlə ciddi mübahisələr edən Kolyubakinlə 22 rastlaşdı. Qubernator Həsən bəyi görüb cəld yolunu dəyişdi. Onun düşüncəsinə görə, bu cavan oğlandan gen gəzmək başı salamat olmaqdı. Həsən bəy qubernatorun hərəkətlərinə qəlbində möhkəm əsəbiləşdi. Qubernatorun onun haqqında dediyi: “Dövlət sizi oxudub ki, onun mövqeyini müdafiə edəsiniz, sizsə əksinə, mədəniyyətdən, təhsildən, savaddan xəbəri olmayanları bizim üstümüzə qaldırırsınız, özü də siz bəysiniz,” – fikri yadına düşdü. Həsən bəyin o vaxt qubernatora verdiyi cavab onu pərt etmişdi. Həsən bəy demişdi: “Cənab qubernator, dövlət dağa-daşa dövlətlik etmir, insanların olduğu cəmiyyətə dövlətlik edir. Sizi isə insanların hüquq, haqlarını anlatmağa, müdafiə etməyə, həm də onların cəmiyyətin inkişafında fəal iştirak etməyə təyin ediblər. Savadsızlığı belə pisləyirsinizsə, onda çalışın məktəblər çox olsun. O vaxt hamı savadlı olar. Sizin işiniz də asanlaşar”. Elə həmin söhbətdən sonra Kolyubakinin Həsən bəyi görməyə gözü yox idi. Həsən bəy iş otağına daxil olanda qapıda adam əlindən tər- pənmək olmurdu. Hamı yenə səbirsizliklə onu gözləyirdi. Gəlib getməkdən bu adamların bəzisinin sənədləri əzik-əzik olmuş, ərizələri oxunmaz hala düşmüşdü. Evləri söküntüyə düşən Spaski küçəsinin bir qrup sakini hansısa mülkədar tərəfindən aldadıldıqlarından şikayət edirdilər. Onlara sökülən evlərin müqabilində elə az məbləğ təklif edilmişdi, ona heç toyuq hini də almaq olmazdı. Şikayətçilərin ən yaşlısı səksən-səksən beş yaşında nurani kişi idi. – Oğul, bizim birimizi yox, hamımızı aldadıblar. Əvvəllər 22
leytenant 159 bu şəhərdə hər şeydə halallıq almaq ənənəsi vardı. İnsanlara hətta könülsüz satdıqları əşyanın halallığını verərdilər. Belə şey olar? İndi qubernatorla, qoçularla hədələnirik, guya biz qubernatorun həftəlik bazarlığını edən, evinə gedib-gələn bir adamı narahat et mi- şik. Kişilər vardı zamanında, söz ağızdan çıxıbsa, mütləq həll edər- dilər. Allahdan da qorxmurlar, dövlətdən də… Kimin üstünə gedək? Ərizələrimizi otaq-otaq gəzdirib bizi süründürürlər. Bu əziz gündə evsiz-eşiksiz, qohum-əqrəba qapısında nə qədər qalmaq olar? Həsən bəy: – Əmi can, siz gəlməyin, bu məsələ bütün qonşuların ümumi çətinliyi olduğu üçün qoy məsləhət bilinən bir nəfər gəlib bizimlə əlaqə saxlasın. Mən bu məsələ üçün var gücümlə çalışıram. Həsən bəy ərizələri yığıb qəza idarəsinin rəisinin yanına getdi. Qapını döyüb içəri keçdi. – Buyurun, yenə kimi müdafiə edirsiniz? Əvvəlki məsələlərə bənzəyən məsələdirsə, heç vaxtımı almayın! – Cənab rəis, belə olmaz axı. Mən sizinlə məmur kimi yox, bax elə iki imanı-dini, məzhəbi olan müsəlman kimi danışıram. Bu adamlar danışılan məbləği almadan evlərindən köçürülürlər. Özü də onlara vəd olunan pula heç nə etmək olmaz. Siz bunu məndən gözəl bilirsiniz. Çağırın o sahibkarı, məsələ böyüməmiş qoy bu insanları razı salsın, pullarını ödəsin. Bayram ərəfəsidir, görün bir neçə ailə ev-eşiksiz qalıb. Belə müsəlmanlıq, insanlıq olmaz, günahdır axı. İstəyirəm, siz bu günaha şərik olmayasınız, cənab rəis. Rəis Həsənin təsirli sözlərindən yerindəcə donub qalmışdı: – Baxın, Həsən bəy, mən bilirəm, bu insanları incidiblər. Amma inan, bu məsələ mənlik deyil. Bunların şikayət etdiyi o adam qubernatoru ova aparan, onun evinə bazarlıq edən, dəstə- dəstə qoçu saxlayan yekəxananın biridir, gələr idarənin altını- üstünə çevirər. – Cənab rəis, sizi çox gözəl başa düşdüm. Amma qubernatora arxalanıb sizi də, bu böyüklükdə dövlət idarəsini də saymayan bir yaramaza görə biz bu qədər adamı evsiz-eşiksiz qoya bilmərik. Belə olsa, sabah mən qubernatorun özü ilə görüşüb məsələni danışacam. Onun adından istifadə edərək bu cür quldurluq etməyi Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|