571
BORİS SLUTSKİ
(1919-1986, rus şairi)
ALLAH
Allahın altında qaldıq bir vaxtı
Göylərdə deyildi Allahın taxtı
Mavzoley üstünə çıxardı hərdən
Ona canlı kimi baxardıq bəzən
Bir dəfə Arbatda gördüm onu mən
Gözləri yanırdı hirsdən, qəzəbdən
Allah beş maşında keçib gedirdi
Keşikçilər orda tir-tir əsirdi
Həm gecdi, həm tezdi, səhər çağıydı
Baxışı deşirdi, biz sayağıydı.
Hər şeyi görürdü ayıq gözləri
Qanundu, fərmandı bütün sözləri
Onun yanında yox, altındaydıq biz
Onun əlindəydi talelərimiz.
DAVİD SAMOYLOV
(1920-1990, rus şairi)
Qırxıncı ilər, əsrin qırxları
Barıt qoxuları, hərb qoxuları
Dava gəzir Rusiyanı başı başına
Təzə qədəm qoymuşduq gənclik yaşına.
VLADİMİR SOKOLOV
(rus şairi)
İyirminci əsr — səndən nə yazım
Usandım o qanlı dənizlərindən
İnsan hüquqları nəyimə lazım
Axı çoxdan insan deyiləm ki, mən.
***
572
Dumanlar içində Maşuk qeyb oldu
Sətirlər soyudu, susdu dinmədən
Ürəyim bir anda qorxuyla doldu
Yamanca qorxmuşdum sakitliyimdən.
Ehtiras şerimi daha didmirdi
Düşündüm: gəlibdi, bax, qocalığım
Amma heç özüm də bunu bilmirdim
Qocalıq deyil bu — yetkinlik çağım.
Zehnim ilhamımı eyləmişdi ram
Elə bilirdim ki, ilhamım solub
Amma əvvəlki tək güclüydü ilham
İlhama ustalıq əlavə olub.
YUZ ALEŞKOVSKİ
(rus şairi)
STALİN HAQQINDA MAHNI
Yoldaş Stalin siz böyük alimsiniz
Dilçilik elmindən başınız çıxar
Sovetin adicə məhbusuyuq biz
Dostumuz — meşədə gəzən canavar.
Niyə tutulmuşam, bilmirəm özüm
Prokurorun sözü yəqin haqdır haqq
Turuxan diyarı yerimiz bizim
Siz də sürgündünüz burada bir vaxt.
Burda keşikçilər quduzdu yaman
Mən əlbəttə bunu düşürəm başa
Sinfi mübarizə güclənən zaman
Hər kəs girişibdir bu cür yarışa.
İki marksisti gömdük torpağa
Şaxtalı, boranlı fevral sabahı
Biri müqəssirdi, meyl edib sağa
573
O biri yazığın yoxmuş günahı.
Başımız üstündə gah yağış, gah qar
Göz açmağa qoymur heç mığmığalar
Burda qığılcımdan alışdı odlar
Sağ olun, sağ olun, yoldaş Stalin
Bizi isidirlər sizin tonqallar.
YEVGENİ YEVTUŞENKO
(1933, rus şairi)
Ağappar qarlar yağar—
Sapa düzülmüş muncuq
Hey yaşardım, hey yaşar
Mümkün deyil, nə yazıq.
Yağar, əriyər qarlar
Kim əcələ yalvarar?
Mən də bir gün gedəcəm
Ölümsüzlük istəməm.
"Baş tutacaq möcüzə
Dünyaya dönəcəksən
Yenidən, lap təp-təzə
Ulduz kimi, qar kimi"
İnanmıram bu vədə
Heç bir vaxt olmayacam
Heç vədə, heç bir vədə.
Günahkar adamlar tək
Bir-bir salıram yada
Nə etdim, nə etmədim
Mən bu fani dünyada.
Həyatımdan da artıq
Rusiyanı sevdim yaman
Güləndə, ağlayanda,
574
Çayları daşan zaman,
Ya da buz bağlayanda.
Rusiyanı sevirəm
Zirvə, ucalarını
Puşkinini, Razini,
Bir də qocalarını.
Çox dolaşdım, dalaşdım
Ağır günlərim oldu
Amma hər saat, hər gün
Yaşadım Rusiya üçün.
Bilmirəm ki, çoxmudur,
ya azmıdır əməyim
Bir ümid bəsləyirəm
Rusiyaya azacıq
Bəlkə dəyib köməyim
Qoy məni unutsunlar
Yəqin qismət belədi.
Təki Rusiya yaşasın,
qoy yaşasın əbədi.
Ağappaq qarlar yağar
Hər zaman yağdığı tək
Puşkinin, Razinin dövründəki qar
Beləcə yağardı, yağacaq bura
Mən də bu dünyadan gedəndən sonra.
Ağ qarlar necə bərraq və parlaq
Ləpirləri nə tez itirir ancaq
Ölümsüz olmağı bacarmasam da
Bunu bilirəm ki, bir gün öləndə
Rusiya durunca olacam mən də.
575
ANDREY VOZNESENSKİ
(1933, rus şairi)
SİQULDADA PAYIZ
Vaqonun pilləsindən
Sallanmışam mən
Payızdı dünyada
Əlvida
Bu yay da ötdü
Vaxtdı, gedirəm
Göylərdə üzürlər qara buludlar
Necə tutulubdu indi havalar
Evin qapısını mismarlayırlar
Ağaclardan qopub düşür yarpaqlar
Elə bil musiqi uçandan sonra
Akkardeonun
Kənara atılmış boş qutusudur.
Bir vaxt çimdiyimiz ilıq dəniz də
İndi tənha qalmış sopsoyuq sudur.
Gedəri insanıq, bir gün gedirik
Atıb tərk edirik
Divarları, evləri,
Anaları, qızları.
Həyatın qanunudur
İnsan hamısın unudur.
Payızdır,
Əlvida, əlvida ey yay
Əlvida ey dostlar, düşmənlər,
Qud bay
Əlvida həyatım, sən də bir yoldun
Sağ ol ki, baş tutdun, sağ ol ki, oldun.
Səni də meşədə gördüyüm o gün
Məndən nəyi isə sorduğun üçün
İtinin ipini çəkdiyin üçün
Rastlaşdığımızçün o gün dünyada
Çox sağ ol, çox sağ ol
Həm də əlvida
576
Dirçəldim payızda, bununçün sağ ol
Məni öz-özümə izah etdin sən
Evin sahibəsi saat səkkizdən
Bizi oyadırdı, hər gün, hər səhər
Bayram günlərində səslənirdilər
Çox köhnə vallardan köhnə nəğmələr
Evdən ayrı-ayrı gedirik axır
İndi həm yaxınsan, həm də çox uzaq
Bilirəm hər bir şey təkrar olacaq
İnsan hər bir şeyi bir gün unudur
Birinin yerini başqası tutur
Təbiət boşluğu xoşlamır axı
Amma o da buna oxşamır axı
Təpələr üstündən bir qadın qaçar
Xəzəli ardınca aparır qatar
Son bahar — payızdır bax Siquldada
Bizi xilas edin, bizi.
Əlvida.
VLADİMİR VISOTSKİ
(1938-1980, rus şairi)
Gəmilər üzürlər, uzaqlaşırlar
Yenə bu limana yaxınlaşırlar
Yarım il keçməmiş mən də dönərəm
Sonra yarım ilə yenə gedərəm.
Amma nə yazıq ki, hamı qayıdar
Yaxşı yoldaşlardan, dostlardan başqa
Bir də ki dönmürlər ən etibarlı
Sevib oxşadığın gözəl qadınlar
Taleyə, özümə mən inanmıram
İnandım, inanmadım
Taleyi də danmıram.
İnanmaq istərəm — hər şey dəyişər
577
Gəmilər yandırmaq dəbdən tez düşər
Mən əlbəttə dönəcəm
Dostlarım, işlərimlə
Yarım ildən az çəkən gediş gəlişlərimlə
Sizlərçün təşnəyəm, sizlərçün acam
Sizinçün nəğmələr mən oxuyacam
Yarım il də keçməz inanın mənə
Yenə də buraya mən qayıdacam.
İOSİF BRODSKİ
(1940-1996, rus şairi)
ZƏVVARLAR
Arzular, duyğularım
Sənə tərəf gəlirlər
Yoluyla zəvvarların
V.Şekspir
Yollara çıxıblar yenə zəvvarlar
Arxada qalırlar meydanlar, tapınaqlar
Arxada qalırlar böyük bazarlar
Kədərlər, şəhərlər, Məkkə, Romalar
Qızmar günəş altında hər gün qaralar
Yorulmaz zəvvarlar, yazıq zəvvarlar
Şikəstlər, topallar, korlar, donqarlar
Ayağı yalınlar, aclar, çılpaqlar
Gözlərində sönər qəmli qürublar
Qəlblərində şəfəq hər gün oyanar
Yollara düşübdü yenə zəvvarlar
Arxada qalırlar çöllər, səhralar
Başları üstündə ulduzlar yanar
Hardasa oxuyur onlarçün quşlar
Bir gün boşalacaq, bir gün dolacaq
Dünya bax belədir, belə qalacaq.
Dünyada əbədi budur qalanlar:
Ümidlər, vədlər, sözlər, yalanlar
578
Dünyanı dərk edən bəlkə olacaq
Amma dünya — sonsuz, sonsuz qalacaq.
Odur ki, mənası yoxdur ey İnsan
Özünə, Allaha ya da inansan.
Onu bil insana sonunda qalar
Yalnız aldanışlar, bir də ki yollar.
Günəş tülu edib, qürüb edəcək
Zəvvarlar yenə bu yolu gedəcək.
Şair tək dünyanı tərənnüm edək
Əsgər tək torpağın altına gedək.
***
Bu yeni il də belə ötüşər, gedər
Ötən ildə qalsın qəm-qüssə, kədər
Qarşıdan gələn il ümid sənədir
Bol-bol işıq gətir, şan-şöhrət gətir
Kaş xoş günlər ola, çörək bol ola
Sağa ləngər vuran həyat da bəlkə
Yırğalanıb ləngər vuracaq sola.
***
Torpağa gömülməkçün, getmərəm bir ölkəyə
Vasilyev adasına gələcəyəm ölməyə
Biganə vətənimə üzümü söykəyərək
Yaşanmamış həyatı xatırlayan adam tək
Bir-bir salacam yada
Bu küçə, bu döngə, bu ev, bu ada.
Qulağıma bir səs birdən gələcək
Əlvida, ey dostum, sağ ol, əlvida.
579
OXUDUQLARINIZ
BƏDİİ FİLMLƏRİN SSENARİLƏRİ:
Torpaq. Dəniz. Od. Səma....................................................3
Dədə Qorqud......................................................................54
Qəm pəncərəsi.................................................................131
Üzeyir ömrü.....................................................................171
Cavid ömrü......................................................................223
Gecə işıqları.....................................................................289
SƏNƏDLİ FİLMLƏRİN SSENARİLƏRİ:
Daş saatın səsi..................................................................303
Dədə Qorqud dühası.........................................................307
Nəsimi...............................................................................314
Aşıq gördüyünü çağırar....................................................325
TELEVİZİYA FİLMLƏRİNİN SSENARİLƏRİ:
Bu — Səttar Bəhlulzadədir..............................................332
Bu — Cavaddır................................................................339
Anarla üz-üzə televiziya filmində yazıçının danışdıqları ....348
Filmlər haqqında məlumatlar.......................................... 378
TƏRCÜMƏLƏR
Qədim Şumer—Akkad mətni. Həyatın mənası haqda
sahibiylə qulun söhbəti....................................................390
Platon (Əflatun)...............................................................393
Dhammapada (Fəzilət yolu)............................................397
Hind mətnləri...................................................................402
Svami Vivekanandanın nitqi............................................404
Sufiz.................................................................................406
Sənai. 1131-ci ildə yazdığı "Divarla əhatə olunmuş
həqiqət bağı" kitabından..................................................412
Əl Qəzali..........................................................................414
İbn Həzm.........................................................................416
Zen buddizm mətnləri......................................................420
Qədim Çin fəlsəfəsi mətnlərindən.................................. 422
Sey Sonaqon....................................................................424
580
İhara Saykaku..................................................................426
Covanni Bokkaçço...........................................................429
Mişel Monten...................................................................431
Stendal.............................................................................436
Henrix Hayne...................................................................441
Fridrix Nitsşe .................................................................446
Mark Tven...................................................................... 450
Anton Çexov....................................................................455
Rabindranat Taqor...........................................................457
Ziqmund Freyd................................................................461
Marsel Prust.....................................................................466
Ceyms Coys.....................................................................468
Frans Kafka......................................................................470
Akutaqava Ryunoske.......................................................473
Mixail Zoşşenko..............................................................477
Ernest Heminquey...........................................................483
Horxe Lüis Borhes...........................................................488
Can Pol Sartr....................................................................490
Alber Kamyu...................................................................495
Anna Mariya Matute........................................................500
Şeirlər (sərbəst tərcümələr)
Şeir tərcümələrim haqqında bir neçə söz.........................505
Peşmanın öz qəlbiylə söhbətlərindən...............................507
Hesiod..............................................................................509
Ovidi................................................................................510
"Varlıq kitabı"ndan
Ekkleziast.........................................................................512
Süleyman peyğəmbərin "Nəğmələr nəğməsi" kitabından ...515
Li Bo................................................................................518
Du Fu...............................................................................520
Rudəki............................................................................. 522
Hafiz Şirazi......................................................................523
Françesko Petrarka...........................................................524
İnkvizisiya Qurbanı Naməlum.........................................525
Fransua Viyon..................................................................525
Con Donn.........................................................................526
Basö.................................................................................527
Klassik Koreya şeirindən ................................................528
581
Corc Qordon Bayron ...................................................... 532
Aleksandr Puşkin.............................................................533
Fyodor Tütçev..................................................................533
Mixail Lermontov ...........................................................533
Nikolay Nekrasov .................................................... ......533
Apallon Maykov .............................................................534
Uolt Uitmen.....................................................................534
Şarl Bodler......................................................................535
Rol Verlen.......................................................................536
Artür Rembo .................................................................. 537
Rayner Mariya Rilke ............................................... .......537
Aleksandr Blok ...............................................................538
Velemir Xlebnikov ........................................................ 540
Nikolay Qumilyov ..........................................................540
Aleksey Kruçenıx ............................................... ...........541
Anna Axmatova ........................................................ .....542
Boris Pasternak ...............................................................542
Osip Mandelştam ............................................................546
Marina Svetayeva ...........................................................547
Vladimir Mayakovski .....................................................547
Sergey Yesenin ...............................................................550
Robert Frost ....................................................................551
Giyom Apolliner .............................................................551
İsikava Takuboku ............................................................553
Pol Elyuar........................................................................554
Sen Jon Pers.....................................................................556
Tomas Sternz Eliot .........................................................557
Federiko Qarsia Lorka ....................................................558
Rober Desnos ..................................................................560
Sesar Valyexo .................................................................562
Pablo Neruda ..................................................................562
Leopold Sedar Senqor......................................................564
Oktavio Pas .....................................................................566
Tadeuş Rujeviç ...............................................................567
Aleksey Surkov ...............................................................568
Aleksandr Tvardovski .....................................................569
Konstantin Simonov ................................................ ......570
582
Boris Slutski ....................................................................571
David Samoylov .............................................................571
Vladimir Sokolov ............................................................571
Yuz Aleşkovski ...............................................................572
Yevgeni Yevtuşenko .......................................................573
Andrey Voznesenski .......................................................575
Vladimir Vısotski ............................................................576
İosif Brodski....................................................................577
583
ANAR. Əsərlər. VI cild
Bakı, Nurlan, 2006, 690 səh.
Nəşriyyat redaktoru:
MƏLAHƏT QƏMBƏROVA
Bilgisayar tərtibi:
SEVİNC HÜSEYNOVA
Yığıcı:
ARZU MAHMUDOVA,
SEVİNC HÜSEYNOVA
Yığılmağa verilib: 17.02.2006.
Çapa imzalanıb: 05.04.2006.
Həcmi: 43 ç.v. Format:60x88 1/2
Ofset çap üsulu
Sayı: 500.
Qiyməti müqavilə yolu ilə
Nurlan Nəşriyyat Poliqrafiya Birliyi
Dostları ilə paylaş: |