Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
675 deyil, nəsə gülməli vəziyyətə düĢəcəklərini təsəvvür edəndə qorxularından özlərinə yer tapmırlar – bu qorxu onların ağıllarını baĢlarından alır. Mənim sevimli Jülyenimsə əksinə, o hər iĢi özü görür, kiməsə arxalanmaq, kimdənsə kömək istəmək bu qeyri-adi məxluqun heç ağlına da gəlmir. O hamıya yuxarıdan aĢağı baxdığına görə mən ona yuxarıdan aĢağı baxmıram. Əgər Jülyen kasıb, amma zadəgan olsaydı, mənim sevgim ədəbsiz axmaqlıq olardı, mən heç vaxt bunu eləməzdim. Belə olsa, bu hisslərdə böyük ehtiras, münasibətlərdə keçilməsi mümkün olmayan maneələr, gələcək barədə qaranlıq ehtimallar olmazdı”. Madmazel de La-Moll bu ali xəyallara elə aludə olmuĢdu ki, səhəri gün özü də bilmədən Jülyeni öz qardaĢının və markiz Kruazenuanın yanında tərifləməyə baĢladı. O elə çılğınlıqla danıĢırdı ki, hər ikisi incidi. – Bu diribaĢ cavan oğlandan özünüzü qoruyun! – qardaĢı birdən dedi. – Ġnqilab baĢlasa, o bizim hamımızın boynunu gilyotinin altına qoyar.
www.vivo-book.com
676 Qız bu məsələyə münasibət bildirməkdən çəkinərək, qardaĢı və markiz de Kruazenuanın qətiliklərindən yaranan qorxularıyla zarafatlaĢmağa baĢladı. Axı bu sadəcə nəsə bilinməyən bir Ģeylə üz-üzə gəlmək, nəsə bilinməyən bir Ģeyin qarĢısında özünü itirmək qorxusuydu... – Cənablar, siz həmiĢə
gülməli vəziyyətə düĢəcəyinizdən qorxursunuz. Bu qorxusa min səkkiz yüz on altıncı ildə məzara gömülüb. Cənab de la-Moll deyirdi ki, iki partiyası olan bir ölkədə gülməli vəziyyət yarana bilməz. Markizin bununla nə demək istədiyini qızı baĢa düĢmüĢdü. – Beləliklə, cənablar, – qız Jülyeni gözü götürməyənlərə dedi, – siz bütün ömrünüzü qorxu içində keçirəcəksiniz, sonra da arxanızca oxuyacaqlar: “Axı canavar deyildi, canavarın kölgəsiydi”. Tezliklə Matilda onlardan uzaqlaĢdı. QardaĢının sözləri onu dəhĢətə gətirmiĢdi: qız uzun müddət özünü ələ ala bilmədi, səhəri günsə bu qənaətə gəldi ki, həmin sözlər ən ali tərifdir.
www.vivo-book.com
677 “Qətiyyətin ölüb getdiyi bu dövrdə istənilən qətiyyət bunları qorxudur. Mən qardaĢımın dediklərini ona təkrarlayaram. Bilmək istəyirəm, görüm, o buna nə cavab verəcək. Amma bunu ona demək üçün Jülyenin gözlərinin parladığı anı tutmaq lazımdı. Belə vaxtlarda o yalan danıĢa bilmir”. “Bəlkə o elə Dantondur? – xeyli fikirləĢəndən sonra qız öz-özünə pıçıldadı. – Neynək?! Əgər yenə inqilab olsa, onda markiz Kruazenuanın və qardaĢımın rolu nə olacaq?”
Onlar qürurla Taleyə boyun əyəcəklər. Onlar müqavimət göstərmədən boyunlarını bıçaq altına uzadan qəhrəman qoyunlar olacaqlar. Onlar ölüm ayağında belə nəsə ədəbsiz bir Ģey eləyəcəklərindən qorxacaqlar. Mənim balaca Jülyenimə, xilas olmaq üçün zərrəcə imkanı olsa, onu həbs etməyə çalıĢan yakobinçinin alnından bir güllə vuracaq. Onun ədəb qaydalarından kənara çıxmaq qorxusu olmayacaq, bu dəqiqdir. Bu sözlər qızı düĢünməyə məcbur elədi. Bu fikir onun hansısa əzablı xatirələrini oyatdı və qızın coĢqunluğu tez
www.vivo-book.com
678 keçdi. Bu sözlər ona cənab de Kelyusun, de Kruazenuanın, de Lyuzun və qardaĢının zarafatlarını xatırlatdı. Onlar hamısı Jülyeni hər Ģeylə barıĢmıĢ və saxta rahib görünüĢü olmaqda ittiham edirdilər. – Ah, – qız qəfildən qıĢqırdı – onların zəhərli zarafatları da bunu sübut eləyir ki, bu adam bizim qıĢ ərzində gördüyümüz ən yaxĢı adamdı. Onun kəm-kəsirlərindən, gülməli qəribəliklərindən onlara nə? Bu adamda əsl əzəmət var və onlar öz xeyirxahlığına, lütfkarlıqlarına baxmayaraq pərt olurlar. Düzdü, o kasıbdı, rahib olmaq üçün oxuyub, bunlarsa ceskadronlara rəhbərlik eləyirlər, oxumaq məcburiyyətləri yoxdur. Busa daha rahatdır. Onun bütün kəm-kəsirlərinə – məsələn, qara kostyumuna və acından ölməmək üçün üzündə gəzdirdiyi rahib ifadəsinə baxmayaraq, mükəmməlliyi bunları qorxudur. Bu göz qabağındadır. Biz bir neçə saniyəliyə də olsa, ikilikdə qalan kimi onun üzündəki rahib ifadəsi o dəqiqə yoxa çıxır. Bu cənablar ağıllı və sərt bir söz dediklərini düĢünən kimi, ilk növbədə Jülyenə baxırlar. Mən bunu çoxdan hiss eləmiĢəm. Onlar axı dəqiq bilirlər ki, Jülyenə kimsə nəsə sual verməsə, www.vivo-book.com
679 o heç kimlə danıĢmır. O təkcə mənimlə danıĢır. O məni ali varlıq hesab eləyir. Bu adamların sözlərinəsə ancaq nəzakət xatirinə cavab verir. Tezcə də hörmət hissiylə susur. O haqlı olduğuna əmin olanda, mənimlə saatlarla mübahisə eləyir, mən də bir kəlmə də olsun, etiraz eləyə bilmirəm. Nəhayət, bu qıĢ biz onunla demək olar ki, ciddi mübahisə eləməmiĢik, ancaq hərdən diqqət çəkmək üçün bir-birimizə atmaca atmıĢıq. Nə demək olar, hətta atam kimi dahi adam da – axı ailəmiz bütün hörmətinə və nüfuzuna görə ona borcludur, – Jülyenə hörmət eləyir. Qalanları ona nifrət eləyirlər, amma anamın riyakar rəfiqələrini çıxmaq Ģərtiylə heç kim ona yuxarıdan aĢağı baxa bilmir. Qraf de Kelyus çılğın at həvəskarıydı, ya da belə ad çıxarmağa iddialıydı. Onun həyatı at tövləsində keçirdi, qraf hərdən səhər yeməyini də burada yeyirdi. Belə qeyri-adi maraq, bir də heç vaxt gülümsəməmək vərdiĢi ona dostlarının arasında görünməmiĢ hörmət qazandırmıĢdı: bir sözlə, o dahi Ģəxsiyyət, bu dar çevrənin qartalıydı. Səhəri gün onlar xanım de La-Mollun böyük kürsüsünün arxasına toplaĢanda – həmin axĢam Jülyen yox Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|