www.vivo-book.com
655
yaĢayan bacısı oğlunu tütün məmulatları üzrə inspektor
keçirmək üçün ona yalvarırdı.
AxĢam madmazel de La-Mollun cavan kənizi Jülyenlə
bir vaxtlar Elizanın onunla dilxoĢluq elədiyi kimi söhbət
eləyərkən dedi ki, onun xanımı bu matəm paltarını heç də
ona görə geyinmir ki, camaat gözlərini bərəldib ona baxsın.
Deyəsən, bu həngamə qızın özünəməxsus təbiətinə çox
doğmaydı. O bir vaxtlar kraliçanın sevimlisi olan, öz
dostlarını xilas etməyə çalıĢanda həlak olan həmin de La-
Mollu doğrudan da sevirdi. Özü də o hansı dostları xilas
etməyə çalıĢırmıĢ? Birinci Ģahzadəni və IV Henrixi!
Xanım Renalın hərəkətlərindəki təbiiliyə alıĢmıĢ Jülyen
Parisli qadınların davranıĢında riyakarlıqdan baĢqa heç nə
görmürdü və qadınla ünsiyyətə ehtiyac duyanda belə, onlarla
nə danıĢacağını bilmirdi.
Madmazel de La-Moll istisna oldu.
Ġndi o, bu ağayana qədd-qamətə yaraĢan özünəməxsus
gözəllikdə ürək soyuqluğu görmürdü. Buludsuz yaz
günlərində madmazel de La-Molla bağçada, açıq
pəncərələrin altında gəziĢərək, onunla uzun-uzadı söhbət
www.vivo-book.com
656
eləyirdi. Bir dəfə qız Jülyenə d'Obinye və Brantomun
hekayətini oxuduğunu dedi.
“Maraqlıdı, – Jülyen düĢündü, – görəsən, markiza ona
Valter Skottun romanlarını oxumağa icazə verir?”
Bir dəfə də qız səmimiyyətdən gözləri parıldaya-
parıldaya ona III Henrixin hakimiyyəti zamanında
qəhrəmanlıq eləyən bir cavan qadının hekayətini danıĢdı. O
bunu Letualın memuarlarından təzəcə oxumuĢdu – həmin
qadın ərinin ona xəyanət elədiyini biləndə, onu xəncərlə
vurmuĢdu.
Jülyen göyün yeddinci qatındaydı. Belə hörmət-izzət
sahibi olan, akademikin dediyinə görə evdə hamını idarə
eləyən bu qız onunla dostyana söhbət eləyirdi.
– Yox, deyəsən, mən səhv eləmiĢəm, – bir müddətdən
sonra Jülyen düĢünürdü. – Bu dostyanalıq deyil, o, sadəcə,
bunları kiməsə danıĢmaq istəyir. Axı onlar məni oxumuĢ
adam kimi tanıyırlar. Mən bu Brantomu, d'Obinyeni, Letualı
oxumalıyam. Onda bu məsələlər barədə madmazel de La-
Molla mübahisə edə bilərəm. Mən lal-dinməz ona qulaq
asmağı tərgitməliyəm.
www.vivo-book.com
657
Özünü eyni zamanda həm çox ləyaqətlə, həm də sərbəst
aparan bu cavan qızla söhbətlər getdikcə daha maraqlı
olurdu. Oğlan bu yaxınlarda yaĢadığı qəzəbli plebey
vəziyyətini yaddan çıxarırdı. O gördü ki, qızın yaxĢı
mütaliəsi və gözəl analiz etmək bacarığı var. Qızın bağda
gəziĢdikləri vaxt danıĢdığı Ģeylər ziyafət salonunda
danıĢdıqlarından çox fərqlənir. Hərdən oğlanla söhbət
zamanı qız elə həvəslənir və Jülyenlə elə çılğınlıqla danıĢırdı
ki, bu da onun həmiĢəki soyuqluğu və təmkiniylə heç uyğun
gəlmirdi.
– Fransanın qəhrəmanlıq illəri Liqa müharibələri
zamanı olub, – bunu danıĢanda qızın gözləri heyranlıqla
parlayırdı. – O vaxt insanlar öz silahdaĢlarına qələbə
gətirəcək Ģeylərin uğrunda döyüĢürdülər, daha sizin
imperatorunuzun zamanındakı kimi, orden almaq uğrunda
deyil. Gəlin, razılaĢaq ki, onda eqoizm və xırdaçılıq daha az
olub. Mən o əsrin vurğunuyam.
– Bonifas de La-Moll da həmin əsrin qəhrəmanı olub, –
Jülyen dedi.
www.vivo-book.com
658
– Ən azı onu bir kiĢinin sevilməli olduğu Ģeylərə görə
sevirdilər. Ġndi öz sevgilisinin kəsilmiĢ baĢına yaxın duran
qadın tapmaq olarmı?
Xanım de La-Moll qızını çağırdı. Adətən riyakarlıq,
xeyir versin deyə, gizlədilməlidir, amma Jülyen az qala
madmazel de La-Molla Napoleona olan sevgisini etiraf
eləmiĢdi.
“Onların bizdən üstünlüyü də bundadır – bağçada tək
qalan Jülyen düĢündü. – Ulu babalarının tarixçələri bu
adamları xırda Ģeylərin fövqündə saxlayır, onlar həmiĢə
dolanmaq üçün pul axtarmaq qayğısından uzaqdırlar... Bu nə
məzlumluqdu! – o acı-acı əlavə elədi. – Mən bu Ģeyləri
müzakirə eləməyə layiq deyiləm. Mənim həyatım –
riyakarlıqdan ibarətdir, hamısı da ona görə ki, ildə min frank
gəlir gətirən bir parça torpağım yoxdur”.
– Xəyallara qapılmısınız, cənab? – az qala qaçaraq
bağçaya qayıdan Matilda soruĢdu.
Jülyen özünə nifrət etməkdən yorulmuĢdu. Qürur hissi
onu düĢündüklərini qıza deməyə məcbur elədi. Oğlan
qıpqırmızı qızarmıĢdı – axı o belə varlı qadına öz
www.vivo-book.com
659
kasıbçılığından danıĢırdı. O özünün sərbəst, qürurlu danıĢıq
tərziylə qıza baĢa saldı ki, heç nə istəmir. Jülyen hələ heç
vaxt Matildanın gözünə belə yaraĢıqlı görünməmiĢdi: qız
onun üzünün ifadəsində bu vaxta qədər oğlanda çatıĢmayan
həssaslığı və səmimiyyəti gördü.
Aradan bir neçə ay keçdi. Bir dəfə Jülyen fikirli halda
de La-Molların evinin bağçasında gəziĢirdi. Ġndi onun
üzündə öz tabeçiliyinin daim ona hiss elətdirdiyi quru,
filosofyana barıĢmazlıq yox idi. O indicə qardaĢının
arxasınca qaçanda ayağının burxulduğunu deyən madmazel
de La-Mollu qonaq otağının qapısına ötürmüĢdü.
“Qız mənim qoluma nəsə qəribə Ģəkildə söykənmiĢdi! –
Jülyen düĢündü. – Ya mən doğrudan da həddimi aĢmıĢam,
ya da doğrudan da qızın xoĢuna gəlirəm. Mən qürurumun
ucbatından əzab çəkdiyimi danıĢanda belə, o elə anlayıĢla
üzümə baxır ki. Təsəvvür eləyirəm, ziyafət salonundakılar
onu belə görsələr, nə hala düĢərdilər. Dəqiq bilirəm ki, o heç
kimlə danıĢanda üzündə belə ifadə olmur”.
Jülyen çalıĢırdı ki, bu qeyri-adi dostluğu gözündə çox
da böyütməsin. O bu vəziyyəti nəsə barıĢıq kimi bir Ģey
Dostları ilə paylaş: |