Sub-Sector Report on Film Sector in Azerbaijan (eng) final
Yüklə 258,14 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2. QANUNVERİCİLİK VƏ STRATEGİYALAR
- 2.1. Mədəniyyət haqqında Qanun (2012-ci il)
- 2.2. Kinematoqrafiya haqqında Qanun (1998-ci il, yeni versiya hazırlanır)
5
Hazırkı dəyişikliklər bütün dünyanın rəqəmsal cəmiyyətə doğru addımladığı dövrdə baş verir. Bu, cəmiyyətin həyatının bütün aspektlərinə təsir etsə də, kinematoqrafiya sənayesinə xüsusilə nüfuz edir. Film istehsalı texnologiyalarının və filmlərin yayımının tamamilə yeni təkamül səviyyəsinə çıxmasına səbəb olmuş vasitələrin azad şəkildə istifadə edilməsi audiovizual məzmunların yaradılması və istehlakında böyük dəyişikliklərə aparır. Bu o deməkdir ki, Azərbaycanın kinematoqrafiya sektorunun qarşısında kökündən dəyişmək kimi çox çətin bir vəzifə dayanır, lakin bu eyni zamanda bütün sektorun yenilənməsi və müasirləşməsi üçün zəmin yaradır.
Azərbaycanda audiovizual sektora təsir edən əsas qanun normaları Mədəniyyət haqqında Qanun, Kinematoqrafiya haqqında Qanun və Azərbaycan kinosunun 2008- 2018-ci illər üzrə inkişafına dair Dövlət Proqramıdır. 2.1. Mədəniyyət haqqında Qanun (2012-ci il) Bu Qanun Azərbaycan Respublikasında dövlət mədəniyyət siyasətinin məqsəd və prinsiplərini, mədəniyyət fəaliyyəti subyektlərinin hüquq və vəzifələrini, mədəniyyət sahəsində hüquqi, təşkilati, iqtisadi və sosial təminatları müəyyən edir, mədəni sərvətlərin yaradılması, toplanması, tədqiqi, təbliği və qorunması sahəsində yaranan münasibətləri tənzimləyir. Bu qanuna görə, hər kəs yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq hüququna malikdir və hər kəs mədəniyyət və yaradıcılıq hüquqlarını və imkanlarını bərabər şərtlər əsasında həyata keçirməlidir. Qanun fərdlərin mədəniyyət sahəsində azadlığının müxtəlif məqamlarını (etnik, dini, beynəlxalq və s.) müəyyən edir.
Bu, mədəniyyət haqqında standart qanundur. Qanunun ümumi müddəaları mədəniyyətin demokratik cəmiyyətdəki yeri haqqındadır. Qanuna əsasən, dövlət mədəniyyət sektorunda mərkəzi mövqeyə malikdir, lakin qeyri-hökumət təşkilatları ilə əməkdaşlıq edir. Bu qanun bir çox sahələrdə elementar prinsipləri müəyyən edir, lakin maliyyə vəsaitlərinin bölgüsü, mədəniyyət infrastrukturunun idarə edilməsi və qüvvədə olan qanunvericiliyin əsas xüsusiyyəti hesab olunan digər məsələlər ilə əlaqədar siyasət alətlərini konkretləşdirmir. O, mədəniyyət siyasətlərinin müvafiq istiqamətlərini konkret müəssisələr və dövlət orqanları ilə əlaqələndirmir, bu səbəbdən qanunvericiliyin kim tərəfindən hansı qaydada həyata keçiriləcəyi məlum deyil. Qanun "Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinə, suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə, konstitusiya quruluşuna, iqtisadi, müdafiə, elmi-texniki potensialına və milli maraqlarına zərər vura biləcək təbliğatın aparılmasını" qadağan edir. Lakin bu terminlər Azərbaycan kinematoqraflarının bədii azadlığını qorumaq, kinematoqrafiya sənayesində müxtəlifliyə stimul vermək və yüksək keyfiyyətli kinematoqrafiyanın inkişafını dəstəkləmək üçün daha konkret şəkildə ifadə edilmir.
Kinematoqrafiya haqqında Qanun Azərbaycan hökuməti və Milli Məclisi tərəfindən 1998-2000-ci illərdə mədəniyyət sahəsində hüquqi vəziyyəti müasirləşdirmək məqsədilə qəbul edilib. Bu qanun kinematoqrafiyaya dövlət himayəsinin formalarını, kinematoqrafiya fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki və hüquqi şəxslərin hüquq
6
və vəzifələrini müəyyənləşdirir, incəsənətin spesifik növü olan kinematoqrafiyanın qorunması və inkişafı sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsinə hüquqi təminat yaradır. Kinematoqrafiyaya dövlət himayəsinin əsas formaları kinematoqrafiya sahəsində qanunvericiliyin yaradılması, kinematoqrafiyanın inkişafı üçün mürəkkəb bazanın təmin
olunması, maliyyələşmə və
sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığa təminat verilməsi kimi müəyyən edilir. Eyni zamanda qanunda: > filmin "milli film" hesab edilməsi üçün hüquqi şərtlər müəyyən edilir; > kinematoqrafiya fəaliyyətinin təşkil edilməsi qaydaları (qeydiyyat, əqli mülkiyyət hüquqları, kinematoqrafiya fəaliyyətinin formaları) müəyyən edilir; > yaradıcılıq azadlığının qorunduğu elan edilir; > audiovizual sektorun (filmləri hazırlayan institutlar və dövlət assosiasiyaları da daxil olmaqla) yaradıcı işçilərinin hüquqları müəyyən edilir; > audiovizual irsin qorunması üçün təsis edilmiş təşkilatın (aşağıya baxın) – dövlət film fondunun səlahiyyəti müəyyən edilir. Qanun maliyyələşdirmə mənbələri və maliyyə vəsaitlərinin bölgüsü, habelə, resursların idarə edilməsi baxımından lazımi spesifikaya malik deyil. Burada dövlət kinematoqrafiya müəssisələrinin özəlləşdirilməsi məsələsi öz əksini tapsa da, özəlləşdirmə haqqında başqa bir qanunvericiliyə istinad kimi verilir. Burada sektorun təşkil olunma qaydası, yaxud kinematoqrafiya sahəsində siyasətin həyata keçirilməsinə görə məsuliyyət daşıyan əsas müəssisələr və orqanlar haqqında ətraflı məlumat verilmir. Keçən il hökumət bu qanunda düzəliş edilməsi məqsədilə qanunvericilik təşəbbüsü irəli sürüb. Kinematoqrafiya haqqında yeni qanunun (hazırlıq mərhələsindədir) qəbul edilməsində əsas məqsəd prodüser və kinematoqraflar üçün bazar şərtlərini yüngülləşdirmək və film istehsalının ƏDV və gömrük rüsumlarından müvəqqəti olaraq azad edilməsi ilə onların rəqabət qabiliyyətini dəstəkləməkdən ibarətdir. ƏDV-dən azadolmanın təfərrüatları hələ aydın olmasa da, hökumət sənaye sahəsində maliyyələşdirmənin həcmini artırmağa və bu sahədə çalışan insanların iş şərtlərini yaxşılaşdırmağa çalışır. Sıfır faiz dərəcəli gömrük rüsumu Azərbaycanın audiovizual sənayesinin texnoloji bazasının müasir standartlara cavab verməsi üçün yenilənməsi və müasir, xarici kino şirkətlərini Azərbaycanda çəkiliş etməyə cəlb etmək məqsədilə tətbiq edilir. Qanuna əlavə ediləcək yeni müddəaların kinematoqrafiya sənayesinə daha çox özəl sərmayələr cəlb edəcəyi gözlənilir. Kinematoqrafiya haqqında Qanunun yeni layihəsi Ədliyyə Nazirliyi ilə razılaşdırılıb, Nazirlər Kabinetinə təqdim edilib, dövlət orqanlarından rəy alıb, daha sonra 2014-cü ilin sentyabrında Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsində müzakirə edilib və 2015-ci ildə Milli Məclisə təqdim edilib. 2016-cı ilin aprel və noyabrında qanun layihəsi Mədəniyyət Komitəsində bir daha müzakirə edilib və tezliklə Milli Məclisin plenar iclasına təqdim ediləcək.
Yüklə 258,14 Kb. Dostları ilə paylaş:
|