BAKI-BATUM NEFT KƏMƏRİ
Kəmərin çəkiliŞi ərəfəsində bəziləri belə bir iddia irəli sürürdülər ki,
çəkiləcək kəmər Bakı neft sənayesinin iflasına səbəb olacaqdır. Bu əlbəttə səhv
fikir idi. Çünki Bakıda çıxarılan neftin ancaq kiçik bir hissəsi Batum zavodlarına
116
göndəriləcəkdi. Qalan neft isə Xəzər dənizi və Volqa vasitəsilə Volqaboyu
vilayətlərə və Sibirə göndərilə biləcəkdi. Bunu nəzərə alaraq, imperator 1887-ci
ilin aprelində kəmərin çəkilməsinə fərman verir. 1897-1906-cı illər arasında kəmər
rus mühəndisi və alimi V. Q. İuxovun rəhbərliyi altında çəkilmiŞ və 1907-ci ildə
daimi istismara verilmiŞdir. 840 verst uzunluğunda olan Bakı-Batum neft kəməri
21 milyona baŞa gəlmiŞdi. Bəzi mənbələrdə kəmərin uzunluğu 867, baŞqa bir
mənbədə isə 833 verst göstərilir.
Əlbəttə bu uzunluqda kəmərin çəkilməsi böyük məsuliyyət tələb edirdi.
Buna görə əcnəbi mühəndisləri onun çəkiliŞindən imtina etmiŞdilər. Hətta o illərdə
amerikanlar da bu uzunluqda kəmər çəkiliŞinə cəsarət etməmiŞdilər. Yalnız məŞhur
rus mühəndisi bu məsuliyyəti öz üzərinə götürmüŞdu.
Sonralar Sovet hakimiyyəti illərində neft ixracatının artması ilə əlaqədar
olaraq, 1928-ci ildə Bakı ilə Batum arasında on düyməli ikinci bir kəmər də
çəkildi. Bu kəmər 1930-cu ilin fevralında istismara verildi. Lakin 1942-ci ildə
kəmər söküldü. Çünki Böyük Vətən müharibəsi illərində ölkənin cənubunda olan
neftayırma zavodlarının məhsullarını daha təhlükəsiz bir yerə, yəni HəŞtərxandan
Saratova vurmaq lazımdı. Bu məqsədlə kəmərin sökülüb, borularından istifadə
edilməsi qərara alınmıŞdı.
Dostları ilə paylaş: |