Şukin adına teatr məktəbində təhsil alan gənc qızın aktrisa kar
Yüklə 2,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 114 isə ona ancaq min dörd yüz yetmiş frank qalırdı. Səkkiz min yarımı isə dövlət özünə saxlayırdı! Bəs necə? Səni pulsuz oxudublar, xaricə getmək imkanı qazanmısan, Cenevrədə mehmanxana, yaxud mənzil üçün pul ödəyirlər, nəqliyyat xərcləri qismən ödənilir. Orada mən- tiq və riyaziyyat bax, belə idi. Amma bütün bunlar bizi fantastik dərəcədə qane edirdi. Həm də müntəzəm olaraq şənbə-bazar günləri ekskursiyalar olurdu. Nümayəndəliyin avtobusunda İsveçrənin ən mən- zərəli yerlərinə getmək mümkün idi. Moskvada həyətlərdə hələ də qar yağdığı, mağazalarda isə seçimin sadə və miskin olduğu vaxtda, səhər yeməyinə gedib vetçina, yaxud təzə çiyələk almaq imkanının olması bayram təəssüratı yaradır, ürəyin Tanrıya, taleyinə, ərinə və hətta sovet hökumətinə minnətdarlıqla dolur. Hətta qazandığının yalnız 20 faizinin sənə çatdığını bilsən də. Ədalət naminə, axı doğrudan da pulsuz oxudurdular. Həm də necə oxudurdular! Necə tələb edirdilər! Biz o vaxt da, indi də xaricilərlə ünsiyyət zamanı anlayır- dıq ki, nə qədər təhsilliyik, məlumatlıyıq, gözüaçığıq. Onlar da bunu etiraf edirdilər. Mətləbdən çox uzaqlaşdım. Axı fəslə mən Anatoli Romaşi- nin filminə rəylə başlamışam. Əvvəlcə təsadüfən İnternetdən tapdığım həmin məqaləni təqdim edirəm. ÜMİDSİZ ÜMİD EDİRƏM Rejissor: Anatoli Romaşin Aktyorlar: Anatoli Romaşin, Boris Beket, Valentin Nikulin, Valentina İzbeşuk, Svetlana Toma, Boris Xmelnitskiy, Yevge- ni Lazarev, Nina Puşkova Ssenari müəllifi: Georgi Malarçuk Film haqqında: Yazıçı Kostaş ekoloji forumda çıxış ərəfə- sində yerli hakimiyyəti qonaqların gələcəyindən xəbərdar etmək və onların hazırlıq səviyyəsini şəxsən yoxlamaq üçün doğma rayonuna səfər edir. Lakin həmyerlilərinin mənəvi təmizliyinə və əməksevərliliyinə inanan yazıçını üzləşdiyi 115 sünilik və bayağılıq tamamilə çətin vəziyyətə salır. Filmdə hadisələr səksəninci illərin sonlarında baş verir. Anatoli Romaşinin “Ümidsiz ümid edirəm” filmi Berdya- yevin tam yerində işlədilmiş iqtibası ilə başlayır. Bu iqtibas - günahın mənbəyi özümüzdədir mərkəzi fikri ilə müvafiq musiqi fonunda və poetik tərzdə səslənir. Kadrarxası səs qa- baqcadan bildirir ki, “müqəddəs od həbsxananı da, laqeydlik evini də yandıracaq”. Bütün bunlar fəlsəfi münasibətə köklə- yir. Filmdə düşüncə həqiqətən var. Bu gün üçün vacib olan, ətrafda baş verənlərə görə hamının günahı, məsuliyyəti, gü- nahlardan təmizlənmə mövzuları var. Bununla belə demək istəyirsən: “Cansıxıcıdır, qardaş, cansıxıcıdır!” Axı, hər şey necə də tanışdır: qırılmış yüzillik ağaclar, əl- dən salınmış torpaq, qanlı irin kimi axıb tökülən baxımsız pomidor sahələri, zəhərlənmiş çaylar, məhv edilmiş üzüm- lüklər (film moldav materialı əsasında çəkilib). Amma bu həqiqət ağrı doğurmur. Bəlkə ona görə ki, bizə onu nümayiş etdirirlər, elan edirlər, amma hiss etməyə imkan vermirlər. Ehtirasların qızışması təəssübkeşlik doğurmur. Tamaşaçı öz kreslosu ilə ekran arasındakı məsafəni aşmır. Əsas süjet sadədir. Məşhur yazıçı Kostaş (A.Romaşin) res- publika MK-nın üzvü olduqdan sonra “İnsan, cəmiyyət, tə- biət” mövzusunda dəyirmi masa təşkil etmək tapşırığı alır. Tapşırığı yerinə yetirmək üçün uşaqlıq dostunun rayon parti- ya komitəsinin rəhbəri olduğu doğma yerlərə yollanır. Kos- taş insanların tamamilə vicdansızlaşdığını, cəmiyyətin pozul- duğunu və təbiətin öldüyünü, çirkləndirildiyini aşkarlayır. Raykomun tam seksual xidmət göstərilən yeraltı “cənnət”inə baş çəkir. “Yaradıcı əməyin” bəhrəsinə doyunca tamaşa edən yazıçı mənəvi böhran keçirir və bütün bu biabırçılıqların sə- bəbləri ilə bağlı olduqca cəsarətli nəticələrə gəlir. A.Romaşinin zəhmətini qeyd etmək lazımdır. O, hər halda “ölü” ssenarini dirildə bilib. Film bəzi fikir və alleqoriyalar hesabına canlanır. Ən əsaslarından biri isə bizim qəbristanlıq həyat tərzimizdir. Bizdə sadəlövhlülüklə “inzibati amirlik” adlandırılan ictimai sistemi təbiət, canlı olan heç nə qəbul et- 116 mir. Bu sistemin hələ sona kimi korlamadığı insanlar da onu qəbul etmirlər. Əslində bütün film şəxsi günahımızı dərk et- məyə, bizim vicdanımızı günahlardan təmizləməyə çağırış, müraciətdir. Sözsüz ki, final səhnəsi alınıb. Qarşımızda barbarcasına şumlanmış sahə var. Ay landşaftına bənzəyən sahədəki qalx- mış torpaq parçalarının fonunda səbəbkarlar növbəti qurul- taydan, yaxud plenumdan xatirə fotosu çəkdirəcəklərmiş kimi qalstuklar və qızıl ulduzlar taxaraq təntənə ilə əyləşiblər. Görünür ki, elə buraya gəlmiş insanların onlara çinayətkar kimi baxmalarından qətiyyən utanmırlar. Ancaq gözlənilmə- dən hardansa qalxan külək mane olur, onların saç düzümlə- rini dağıdır, gözlərini qıymağa, əllərilə gözlərini bağlamağa məcbur edir. Adama elə gəlir ki, indicə külək dayanacaq və hər şey əvvəlki kimi olacaq. Lakin xeyr – külək alov kimi şahə qalxır, qara tüstü qəhrəmanlarımızı udur. Beləliklə, tutaq ki, “müqəddəs alov” “laqeydlik evi”ni yandırır. Bəs sonra? Antiteza hanı? Lentdə o yalnız qırıq-qırıq qeyd olunub. Kilsə, din? Bəli, bu başqa dünyadır. Və rejissor onun üçün rəng əsirgəmir. Amma bu hamı üçün çıxış yolu- durmu? Qurtuluş bərəsi çox kiçik deyilmi? Filmin yaradıcıları sanki bunu hiss edərək özlərində əbə- diliyi tərənnüm edən iki personaj daxil edirlər. Bu bir əlində İncil, digərində isə köhnə tüfəng tutaraq üzümlüyü vandal- lardan qoruyan, Allahın yaratdığı hər şeyin müqəddəs oldu- ğuna inanan qocadır (V.Nikulin). Yazıçının arvadı Mariya (N.Puşkova) isə zərifliyin, analığın və gözəlliyin rəmzidir. Ssenari zəif olmasına rəğmən, kinomuz üçün yeni olan bu aktrisanın fədakarlığı, əziz adamı üçün ağrı çəkməyi, iztirab və ümidsizliyi necə oynamağa nail olması heyrətamizdir. Və o bütün bunları demək olar ki, sözsüz edir. Filmin finalından əvvəl qadın qarşımızda əri üçün təmiz ağ köynəklə dayanır, sanki onu vicdan məhkəməsinə yola salır. Daha doğrusu, cəl- lad kötüyünə. Bəli, məhz cəllad kötüyünə, Mariyanın üzün- dəki səmimi göz yaşları da buna görədir. Mühakimə etmək, hər şeyi olduğu kimi vermək, qisas yanğı- sını ifadə etmək – yalnız işin yarısıdır. Bu gün artıq bunlar çey- Yüklə 2,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|