Sumqayıt Dövlət Universiteti Azərbaycan dili və dilçilik kafedrası Folklorşünaslıq Elmi-Tədqiqat laboratoriyası

Qırtdatmax  ( f)   -   özünü  öymək,  özünü  çəkmək,  heç  k ə s i 
bəyənməmək.  -  Ulduzun  nişanında xalası  bir  qırtdadrrdı  kin,  elə  b iJ 
heç kim bunu tammır.
Qırtım (s.) -  bir az. Bir qırtım çay gəti, başma dönüm maga.
Qırtım-qırtım  (z.)  -   az-az.  -   Söyün  kişi  yatağa  tü ş ü f. 
yeməx'dən kəsilif  çayı da qırtım-qırtım içir.
Qırım  (is.)  -  təhər,  görüntü.  -   Qınmmnan  gənə  içənə  o x şu y u r 
bu Dahar.
Qırnes  (sif.)  -   iri  və  əyri  burun  (adam).  -   Qtmes  A y v a z  
qavırsannıxda ot piçirdi.
Qırcın  (is.) -  mal-qoyun  yeyəndən  sonra  otun  qalan  çör-çöpü.
-   Uşaxlar  qırçmı  damm  üstə  yığıf  qurudullar  kin,  N ovruzda 
yandırsınnar.
1.  Qırcınnı  (sif.) -   çör-çöplü  ot.  -   Qırcmnı  otu  qounnar  yaxşı
yemir.
2.  Qırcınnı  (sif.)  -   tökünük,  dağmıq  saç.  -   Qırcmnı  Ə sm əri 
Ədilə alıflar der.
Qısqı  (is,)  -   hədə-qorxu.  -   Məİlim  uşağa  qısqı  gəiir,  bəlkə 
oxusun.
Qısrax  (sif.)  — qısır at.  -   Çər dəymiş  qısrax  təpix'  atıf qounun
biriniu  kiçıru qırıf.
Qısqırmax  (f.) -  iti  kiməsə yönəltmək.  -  Uşaxlar yoldan keçən 
birinə iti qısqu-dılar.
1.  Qıyı  (is.)  -   lent.  -   Maşma  qırmızı  qıyı  bağlıyıf  agəmət 
aparmağa getdilər.
2.  Q:yı  (is )  -  sahil. -  Çam qıyısmda yarpız çox olur.
Qıy  (is.)  -   zirvə,  yüksəklik.  -   Dağın  qıymnan  həmməşə  daş 
tökülüf gəlir.
Qıyıx (is.) -iri iynə. -  Çuvalın ağzmı  qıyıxnan tix'dilər.
Qıymatsız  (sif.)  -   qiymətsiz,  nadir.  -   Nənəmin  anasmnan  ona 
bir bel kəməri qahf,  indi bu qıymatsız şeydi.
Qıymaca  (is.)-  üçbucaq  qadm  başörtüyü-Qadmnar  güliü 
qıymacanı  səvillər həmişə.
Qızırğalanmax  (f.)  -   xəsislik  etmək,  qıymamaq.  -   Bu  Nuru 
qızırğalanır,  uşaxlanm bir əməlli-başdı geyindinnir, pulu da çoxdu.
■Qızılca  (is.)  -   xəstəlik  adı.  -   Keşmişdə  qızılca  çox  uşağı  kor 
edirdi.
Qızdırbas  (z.)  -   təcili,  tez.  -   Ə lif  sözümə  baxmadı,  əvin 
tufannı qızdn-bas hördürdü, mdi də tufar çatdıyıf.
Qızmax  (f.)  -   hirslənmək.  -   Ferma  müdürü  mal  doxduruna 
qızdı yaman.
Qızartdax  (sif.)  -   qırmızsmtıl.  -   Binəli  qızartdax  paltan 
xoşdamn-am mən.
Qıvırtmax  (f.)  -  əsas  məsələdən  uzaqlaşmaq,  öz  əməlini 
gizlətmək. -  M ən dediyimə cavaf vermirsən,  elə hey qıvırdırsan (M).
Qıvrax  (sif.)  -   cəld,  yığcam.  -   Toyçu  Sultanəli  çox  qıvrax 
adamıydı, rəhmətdix'.
Qıvrımiamax  (f.)  -   naxışlamaq.  -   Nənəm  corav  toxuyanda 
boğazmı qıvrımlıyırdı.
Qıvla  yeli  (is.)  -   külək  adı.  -   Qıvladan  əsdiyinə  Qıvla  yeli 
dellər,  əmə isdi yeldi
Qıvlasız  (s if)  -   dinsiz.  -   A  qıvlasız,  burya  gələndə  mana  niə 
demədin?
Qidix'/fqidiy  (is.)  -   6  aylıq  keçi  balası.  -   Keçinin  çoxu  iki 
qidix' doğor (E.).
1.  Qocunmax  (f.) -  kürəviri; qaşmanda çiyinlərin tərpədilməsi. -  
Nöluf sana, yaman qocunursan,  a abala.
2.  Qocunmax  (f.)  -   nədənsə  şübhələnmək.  -   Düz  adamsan  nə 
qocunursan?
Qoqazdanmax  (f.)  -   özündən  zəif  olan  adamın  üstünə 
qışqınnax.  -   Ə,  a  bala,  o  sənnən  xırdadı,  nə  qoqozdamrsan  onun 
üstünə.
Qol  (is.)  -   kərənti  ilə  biçilib  tökülən  otıuı  eni.  -   Mürsəl  qolu 
çox az göturür,  onça da yorulmur.
Qoltux  (is.)  -   coğrafi  termin,  əkin  yerlərinin  sərt  döngəsi, 
bucaq. -  Mərdan  kişi  inəhlərini həmməşə qoltuxda o tanr (Qon.).
Ool-bud  eləməx'  (f.)  -   kəsmək,  doğramaq.  -   Cöngüjoi  kəsif 
qoi-bud elədilər.
Qol-qarı  (is.)  -   qoyunun  qabaq  qolunun  orta  hissəsi.  -   Qız 
ovinnən yengo əvlənən oğlana qol-qan pişirif atdıllarla apanr.

---

Qolley  (sif.) -   quyruğu lcəsik  it  (pişik).  Quyruğu  qısa  irıəyə  də 
qolley  deyərdilər.  -   Bir  qolley  inəx'  almışdım  Daşkörpiidən.  əmə 
süddüydü yaman.
Qolçax  (is.)  -   qolun  dirsəyinə  qədər  paltann  üstündən 
geyinüən geyim. -   İnəx'ləri sağanda qolçax geyillər kin, paltarm qolu 
bulanmasm.
Qomarrarnax  (f.)  -   mühasirəyə  almaq.  -   Qounnara  arxaşda 
canavar  hücum  çəkmişdi,  ittər  canavan  qommaradılar  və  boğuf 
öldürdülər.
Qomarğa  (is.)  -   mühasirə.  -   Gümrüyə  getmişdix'  Novruz 
bayrammda, m ailanm satmax üçün ermənilər bizi bazarda qomarğıya 
saldılar.
Qom  (is.)  -   dəstə.  -   Düz  iki  yüz  qom  qımı  yığmışdı  Ceyran, 
azad günü şəbərə apanf satdı.
Qomroy (sif.) -   sangöz  qoyun.  -  Qomroy qoun  ekiz  balalarım 
yantmır.
Qondara  (is.) -  dikdaban ayaqqabı. -  Qondara təzə çıxan  illəri 
birini də mən almışdım, uşaxlann anasına.
Qondarmax  (f.)  -   öziindən  uydurmaq.  -   Yasm  kişi  özünnən 
çox şeyiər qondanf damşır.
Qonqutmax  (f.)  -   çömbəlib  oturmaq.  -   Fermanm  doxduru 
tänm yanmda qonquduf.
Qonursu  (is.)  -   yanıq  iyi.  -   Öyünnərim  Hənifə  arvatgilə 
getmişaim,  əvinnən qonursu qoxusu gəlir.
Qorğanmax  (f.)  -   qısqanmaq.  -   Cümşüd  arvadını  yaman 
qorğanır camahata.
Qoparaq  (f.)  - 
qovmaq.  -   Qolxozun  qoun  iti  Saymaz 
canavann qoparağms  atır.
Qoroz (sif.) -  yekədaaışan. -  Belədi, böyüx'  adamların uşaxlan 
qoroz olur.
Qor (is.)-xırda ocaq küm.- Ocağm qorunda yaxşı qartal pişir.
Qörğa  (is.)  -   qovurğa.  -   Zəyrəyin  də  qorğası  yağlı  olor,  əmə 
uşağı inağ eliyir.
Qorunqa  (is.)  - xaşa.  -  Yaz vaxtı  anlar qorunqadan xeylax  bal 
daşıdııar.
Qoruxmaq (f.) -- qorxmaq. -  Qara-qura mənı basmışdı yatanda, 
qoruxdum.
Qoşam  (is.) -  ovuc. -  Bulağm qurnasınnan 4 qoşam su işdim.
Qoşquzu  (is.)  -   yeməli  bitki  kökü.  -   Qoşquzu  əkinnən  topa- 
topa çıxır,  özü də şirin olur.
Qoşqatımı  (z.) -   avqust  ayı.  -  Keşmişdə  qoşqatımmda  əvlərdə 
şənnix'  olaınıış.
Qoşbaşı  (is.)  -   evin  üstünün  basmlma  forması.  -   Qoşbaşı 
basmlan əvın üsdünnən heş vaxt yağış dammır.
Qoşarbəndi 
(is.)  -  uşaq  oyunu.  Gedəyin  “Qoşarbəndi” 
ojTiuyağm.  Bu oyun “Bənövşə” uşaq oyunu formasmdadu:.
Qotmel (sif) -  smıq. -  Qotmel bunm Vəliş kəndin çovamydı.
Qoyver (f.) -  imkan yaratmaq. -  Qoyver Ziyad ununu üyütsün,
onun işi var,  böün.
Qoungözü  (is.)  -   itbumunun  bir  növü.  -   Tofdaşda  qoungözü 
çox olur.
Qcunqulağı  (is.)  -   yeməli  bitki.  -   Qounquiağını  pencər  kimı 
ayranaşına ateJIar (S.).
Qovux (is.) -  suyun üsründəki şar-köpük. -  Savmnı  suda qovux 
çox olor (Q.).
Qozdanmax  (f.)  -   lovğalanmaq.  -   Çox  qozdamr  bu  qız,  heş 
ağh da sən deən yoxdu.
Qöçiix'  (is.)  -  ətəksiz  paltar  (bədən).  -   Qöçüyün  döş  tərəfinə 
bəzəx'li  qıyılar tikillər.
Qulac  (n.s.) -  ölçü vahidi. -  Bir qulac  150 santımdır.  Bu kəlmə 
qol  açmaq  sözündəndir.
Qu (is.) -  səs,  söz,  şaiyə. -  Yığnaxda qu dersən,  qulax tutulur.
Qulqunalıx  (is.)  -   xəbərçilik.  -   Onun  xəsyətidi,  indi  də  təzə 
sədrə qulqunalıx edir bu Həmzə.
Quİlava  (is.)  -   qapı  həngaması.  -   Pəyə  qapısının  qullavaşı 
yeyilif,  acanda cmllıyır.
Qulöşa/Zquloyşa  (sif.)  -   yaltaq.  Gənə  Urasdam  irayonnan 
gələnə qıloyşalanırdı.
Qulun  (is.) -  atın bir yaşmda balası.  -  Qulunun  əyağmı qasılqa 
(otçalan maşm)  kəsif.

---