T. C. Ankara ün vers tes sosyal b L mler enst tüSÜ Özel hukuk (meden hukuk) anab L m dali

 
149 
kurulmasıyla  birlikte  meydana  gelir.  Bu  sebeple  swap  ödemelerinin  satım  konusu 
teşkil edebileceği iddiası yerinde değildir
68
.  
Görüldüğü  gibi  faiz  oranı  swap  sözleşmesinin  yapısı,  mübadelesi  gereken 
ödeme  akımlarının  satım  konusu  veya  satım  parası  olarak  nitelendirilmelerine  izin 
vermemektedir
69
.  Dolayısıyla  faiz  oranı  swap  sözleşmesinin  BK  m.  182  anlamında 
satım sözleşmesi olarak değerlendirilmesi mümkün değildir
70
. 
b.
  Trampa Sözleşmesi Görüşü 
Hukukumuzda  trampa  sözleşmesi,  BK  m.  232  ve  m.  233  hükümleriyle 
düzenlenmiştir.  Kanun  koyucu  bu  iki  maddeden  birinde  (BK  m.  232),  trampa 
sözleşmesine  kıyas  yoluyla  satım  sözleşmesine  ilişkin  kuralların  uygulanacağını 
belirtmiş, diğerinde (BK m. 233) ise ayıp ve zapt ihtimalinde ortaya çıkabilecek özel 
tasfiye problemlerine ilişkin çözümler öngörmüştür.  
Trampa,  taraflarca  belirli  ya  da  belirlenebilir  eşyanın,  hakların  ya  da  diğer 
malların  karşılıklı  olarak  devrinin taahhüt edilmesidir
71
.  Satım  sözleşmesinde  satım 
konusu  para  ile  değiştirilmektedir.  Buna  karşılık  trampada  para,  yalnızca  tarafların 
karşılıklı  olarak  birbirlerine  mülkiyetlerini  geçirmeyi  taahhüt  ettikleri  mal  veya 
hakların  değerleri  arasında  bulunması  gereken  denge  sağlanamadığı  takdirde,  fazla 
değeri karşılamak üzere bir “denklik parası” ödenmesi durumunda söz konusu olur
72
. 
                                                 
68
 KRAEMER, 147; LORETAN, 104. 
69
  Doktrinde  bir  görüş,  faiz  oranı  swap  sözleşmesinin  satım  sözleşmesi  olarak  nitelendirilemeyişine 
gerekçe  olarak  swap  sözleşmelerinde  bir  tasarruf  işleminin  bulunmayışını  göstermektedir 
(AMMANN, 73).  
70
 LORETAN, 105; KOPP, 64; WEBER, 310; ERNE, 47. 
71
 YAVUZ, 217; FIKENTSCHER, 73; KRAEMER, 147; FEYZ OĞLU, 311.  
72
 Esasen bu ihtimalde de yapılan ödeme, taraflar arasındaki sözleşmenin, şeye ilişkin edime trampa, 
paraya ilişkin edime satım hükümlerinin uygulandığı bir karma sözleşme olarak nitelenmesi sonucunu 
doğurur  (TANDOĞAN,  336;  FEYZ OĞLU,  311;  BERK ,  50).  Ancak  bu  karma  sözleşmedeki 
baskın  unsur,  yine  mal  karşılığı  mal  değişimi  olduğundan,  farkın  para  ile  ödenmesi,  sözleşmeye 
trampa  hükümlerinin  uygulanmasını  engellemez.  Trampadaki  denklik  parasının  sözleşmenin  başlıca 

---

 
150 
Dolayısıyla  satım  ile  trampa  arasındaki  temel  fark,  trampada  karşı  ivazın  semen 
değil, menkul veya gayrimenkul başka bir mal olmasından ibarettir
73
. Semenin yerini 
“karşılık mal” aldığından, taraflardan her biri, sözleşmenin kendisine yüklediği borç 
bakımından satıcı, sağladığı hak bakımından ise alıcı durumundadır
74
. 
Faiz  oranı  swap  sözleşmesi  ile  trampa  arasında  ilk  bakışta  kurulması  kesin 
gözüken  bağlantı,  “swap”ın  kelime  anlamı  itibarıyla  bir  değiş-tokuş  işlemini  ifade 
etmesinden  kaynaklanır
75
.  Faiz  oranı  swap sözleşmesi ile  ortaya çıkan edim  ilişkisi 
de  bu  ifadeyi  doğrular  nitelikte  yorumlanmaya  müsaittir.  Tarafların  kesin  olarak 
belirlenmiş  ifa  zamanlarında,  farklı  esaslara  dayanılarak  oluşturulmuş  ödeme 
akımlarını mübadele etme yükümlülükleri, iktisadi açıdan trampa nitelendirmesi için 
gerekli bütün şartların yerine getirildiği manzarasını arz eder
76
. Aynı nitelendirmenin 
hukuki  açıdan  da  geçerli  olup  olmayacağı  hususu  ise  öncelikle  ödeme  akımlarının, 
dolayısıyla paranın, trampa sözleşmesine konu teşkil edip edemeyeceği meselesinin 
çözüme kavuşturulmasına bağlıdır
77
.  
                                                                                                                                        
konusunu  oluşturacak  kadar  önemli  olması  halinde  ise;  yapılan  sözleşmenin,  tediye  yerine  yapılan 
temlik ile birleşmiş satım sayılması gerekir (FEYZ OĞLU, 311). 
73
 Bu farklılık dışında her iki sözleşmede de müşterinin vereceği semene satıcı, satıcının vereceği mala 
müşteri  malik  olur.  Bu  benzerlik  dolayısıyla  kanun  koyucu  trampa  sözleşmesini  satım  sözleşmesine 
benzetmiş ve trampaya dair maddeler arasında aksi bir hüküm olmadıkça, trampayı satım sözleşmesini 
düzenleyen hükümlere tabi kılmıştır. Ancak bu durum trampanın satım sözleşmesinin bir türü olduğu 
anlamına  gelmez.  Zira  kanunda  satım  türleri  ayrı  ayrı  zikredilmiş,  bunlar  arasında  trampaya  yer 
verilmemiştir.  Dolayısıyla  trampaya  ilişkin  hükümlerin  yetersizliği  halinde  satım  sözleşmesi 
hükümlerinin  uygulanacağını  bildiren  hükme  dayanarak  trampayı  satımın  bir  çeşidi  şeklinde 
düşünmek  hatalı  olacaktır  (BERK ,  49,  dpn.  2).  Aynı  görüşte:  TANDOĞAN,  335;  YAVUZ,  219. 
Aksi görüşte: B LGE, 118.  
74
 FEHRENBACHER, 117; FEYZ OĞLU, 311. 
75
 POHL, 425; SCHAEFER, 1305; AMMANN, 74; LORETAN, 106. 
76
 LORETAN, 106; WEBER, 311. 
77
  Ödeme  akımlarının  trampa  sözleşmesine  konu  teşkil  etmesinin  mümkün  olup  olamayacağı 
tartışmasına,  faiz  oranı  swap  sözleşmesinin  taraflarca  genellikle  başka  finansal  işlemlerden  (temel 
işlem)  kaynaklanan  ödeme  akımlarının  yapısını  değiştirmek  amacıyla  kullanılması  ve  bunun  da  ifa 
aşamasında  iktisadi  açıdan  ödeme  akımlarının  karşılıklı  olarak  değiştirilmesi  halinde  elde  edilecek 
neticeyi temin etmesi sebep olmaktadır (bkz. §4, II, A). 

---