T. C. Marmara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İlahiyat anabiLİm dali
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
233 olduğunu yazmaktadır. Ancak Kreşen olup ta ihtidâ edenler hakkında bilgilere yer vermemiştir. Çünkü İlminskiy’nin saha çalışması yaptığı dönem ihtidâ hareketinin yavaşladığı dönemdir. Ancak ihtidâ hareketini tamamen müslümanların önderleri olan mollaların organize ettiğini düşünmektedir. 833 İlminskiy Kreşenlerin geri kalmışlığını aceleyle vaftiz edilmeleri ve Tatarların Ruslara olan nefretiyle açıklamaktadır. Bu nedenle yeni metodun zorlamadan uzak, yerel özellikleri güçlü ve Tatarlara sevgiyle bakan bir metot olmalıdır. Böylece yeni metot eski misyoner metodu olan tek tek kişileri ikna çabasını terk edecek yerine halkın arasında onlar gibi yaşayacak ve açılacak okullara çocukları yönlendirecektir. Ferdiyetçi bakış toplumsal projeye dönüşecektir. Okuldaki verilen eğitimle islami hayatı tedricen hıristiyanlığa doğru yöneltecektir. Yine bu sürecin çok uzun soluklu olduğu peşinen bilinmelidir ve misyoner her zaman soğukkanlı olarak sürecin sonucunu beklemelidir. 834 Projenin bir diğer özelliği misyonerin kimliğiyle ilgilidir. İlminskiy misyonerin kimliğini gizlemesinin gerekliliği üzerinde durmakta, kendisine bilim adamı süsü vermesi gerektiğini düşünmektedir. Misyonun merkezi ona göre de Kazan olmalıdır. Misyoner projesi bir komisyon tarafından yönetilmeli bu komitede din adamları, misyonerler, seminari öğretmenleri bulunmalıdır. 835 Daha sonra İlminskiy hazırladığı bu projenin de yetersiz olduğunu söylemiştir, zira proje genel anlamda misyon faaliyetine dönük olmuş ve pratik değeri denenmemiş bir projedir. Ancak daha sonra siteminin ana temasını oluşturan hıristiyan eğitimi bu projede geniş olmasa da yer almaktadır. 836 İlminskiy Piskopos Grigoriy’nin yardımıyla Kahire, İstanbul ve Şam’a gidince burada islam kültürüyle iç içe yaşayarak tarikat, medrese ve siyasal yaşamları yerinde görme imkânını bulmuş ve her gittiği yerde derslere iştirak ederek dillerini geliştirme 832 Afanasyev, a.g.m., s. 13; “Müslüman Tatarlar arasında eğitim çok yaygındır. Şehirlerin yanı sıra köylerde de okur- yazarlık oranı çok yüksektir. Dinlerine çok bağlılar ve hıristiyanlıktan-Ruslardan nefret ediyorlar. İkili ilişkilerde bunu hissetmiyorsunuz, çok akıllı ve kurnazlar.” 833 Znamenskiy, Na pamyatı, s. 337; “Kreşenler hiçbir zaman samimi olarak müslüman olmamıştır. Çünkü aceleyle vaftiz edilmişlerdir. Özellikle yeni Kreşenlerin tamamı böyledir. Okuma-yazma oranı çok düşük, hıristiyanlığı bilmiyorlar sadece dış görünüş itibariyle hıristiyana benziyorlar. hıristiyanlığı anlamadıkları için sıkılıyorlar, bu güne dek yapılan bütün çalışmalar dış özelliklerine ait olduğu için ilerleme kaydedilemiştir. hıristiyanlığın en önemli kısmı ruhi durum tamamen ihmal edilmiştir. Bu durum onları islama yöneltmiştir.” 834 Znamenskiy, Na pamyatı, s. 73-74; Afanasyev, a.g.m., s. 15 835 Znamenskiy, a.g.e., s. 74; Afanasyev, a.g.m., s. 15 836 Afanasyev, a.g.m., s. 16 234 fırsatı bulmuştur. Aynı zamanda burada islam tarihi ve kaynaklarını incelemiş, islama karşı yazılmış kitapları da toplayarak geri dönmüştür. Suriye ve Mısır’da kiliseleri de ziyaret ederek onlar hakkında da bilgi toplamıştır. 837 Doğu ziyareti sırasında Batının misyonerlerinden polemikle misyon ifa etme metodunun yanlışlığını öğrenmiş yerine gerçeğe ve ahlaka heves uyandıracak bir eğitim sistemini koymanın daha doğru olduğuna inanmıştır. Hıristiyanlık islama karşı ancak köklü ve sistemli bir eğitimle yayılabilirdi. Bu gerçeği yaklaşık 3 yıl süren bir gezinin sonucunda netleştirmiştir. Tatarların pratik cevap usulleri ve Kur’anı kullanmadaki başarıları acilen bulduğu bu yeni metodun bölgede uygulanmasını zorunlu kılmıştır. 838 Kazan İlâhiyat Akademisi İlminskiy’nin getirdiği yeni anlayışı kabul etmemiş, bizzat islam kaynaklarıyla okuttuğu derslerin yanlış olduğunu düşünmüş ve daha başlangıçta İlminskiy Rektör İvan tarafından islama yakınlıkla suçlanmıştır. 839 Piskopos Afanasyev Rektör İvan gibi düşünmüyor, İlminskiy’ye destek oluyordu, Akademi’de rahat edemeyen İlminskiy ayrılarak Orenburg’da bulunan tercüme komisyonuna gitmiştir. İşte bu şehirde İlminskiy gayrı Rusların hıristiyanlaşmasında en etkili gücün ana dil olduğunu kavramıştır. Yine bu yıllarda İlminskiy tamamen halka yönelik çeviri yapma fikrini tam kazanmamıştır. 840 İlminskiy’nin Kreşen köylerine yaptığı araştırma gezileri ve 3 yıla yakın doğu gezisi ve peşinden Orenburg’daki Kırgız stepleri oradaki toplulukların hala şaman kültürüyle yaşamaları konuşmalarında Arapça ve Farsça sözler kullanmadıklarını görünce konuşulan dilin misyon için önemini kavramıştır. Daha önce birçok Kreşen köyünde Tatarca İncil okuyarak halkı bilgilendirmek istemiştir ve bu denemelerde de halkın okunanlardan çoğunu anlamadığını görmüştür. Bu gezilerde Rus harfleriyle Tatarca denemelerde bulunmuş ve sonuçlar olumlu olunca bu çalışmasını geliştirmeyi denemiştir. Ve zamanla İncil’den parçaları Rus alfabesiyle Tatarcaya çevirmiştir. 841 837 Znamenskiy, İstoriy Kazans., II, s. 356-57 838 Znamenskiy, İstoriy, II, 406 839 P. Afanasyev, “ N. İ. İlminskiy i ego sistema şkolnago prosveşeniya inordtsev Kazanskaya kraya I.” Jurnal Minestrestva Narodnoye Obrazavaniye, Novaya seriya LII (1914, No 7) otd. 3, s. 18. 840 Afanasyev, a. g.m., s. 19 841 İlminskiy, Perepiska o Çuvaşskih izdaniyah perevodçeskoy komissiy, Kazan 1890, s. 3-5 Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|