Təbiət 2009 Təbiətşünaslığın tədrisinin əhəmiyyəti
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Təbiət 2009
- Fiz. XI 3. Şagird işığın ikiqat təbiətini öyrənir.
- Fiz. XI 4. Şagird termodinamika qanunlarından istifadə etməklə istilik proseslərini izah edir.
- Təbiət 2009 Fiz. XI 5. Şagird elektrik və maqnitin qarşılıqlı təsirlərini təhlil edir.
- Fiz. XI 6. Şagird nüvə enerjisinin alınma və istifadə yollarını təsvir edir.
- Təbiət 2009 Fiz. XI. 7. Şagird müasir fizikanın inkişafının əhəmiyyətini dəyərləndirir.
- Proqramın məzmunu Nəticələrin əldə edilməsi verilən məzmunun əsasında mümkündür
Təbiət 2009 Canlı orqanizmlər tərəfindən ifadə edilən səslərin müxtəlif tezlik diapozonu haqqında • informasiya toplayır və təqdimatı nümayiş etdirir. Dopler effektinin misallarını adlandırır və xassə və miqdar cəhətdən Dopler effektini təhlil • etmək üçün təcrübələr həyata keçirir, müvafiq nəticələri əldə edir. Məsələləri həll etdikdə dalğa üçün xarakterik kəmiyyətlər arasında əlaqədən adekvat şəkildə • istifadə edir. Enerjinin dalğa vasitəsilə (məsələn, •
haqqında informasiyanı əldə edir, təqdimatı həyata keçirir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: İşıq dalğalarının təbiətini öyrənmək üçün təcrübələri planlaşdırır və həyata keçirir (məs., • difraksiya, dispersiya, interferensiya, polyarizasiya). Sxematik şəkildə elektromaqnit dalğalarının şkalasını təqdim edir və xassəyə əsasən • elekromaqnit şüalanmasını onların dalğalarının uzunluğuna əsasən fərqləndirir, onların praktiki tətbiqi haqqında müzakirə aparır. İşığın kvant nəzəriyyəsi vasitəsilə fotoeffekt hadisəsini izah edir və informasiya əldə edir. • Fotoeffektin praktiki tətbiqi nümunələrini təsvir edir (məs., • qapıların avtomatik açılması, tüstü indikatoru) İşıq təsəvvürləri haqqında informasiya əldə edir (məs., •
etdirir.
Fiz. XI 4. Şagird termodinamika qanunlarından istifadə etməklə istilik proseslərini izah edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: İstilik dəyişmə proseslərini müşahidə edir və təhlil edir, temperaturun, daxili enerjinin və • molekulyar xaotik hərəkət arasında əlaqəni təsvir edir. Sadə təcrübələr vasitəsilə termodinamikanın I qanununu nümayiş etdirir, onun əhəmiyyətini • müzakirə edir. İstilik mühərrikinin iş prinsipini təsvir edir və informasiya əldə edir. • Kelvin və Selsius şkalaları arasında münasibətləri sxematik şəkildə təqdim edir, absolyut • sıfır barədə müzakirə aparır. Problemlərin həlli və məsələlərin izah edilməsi üçün termodinamika qanunlarından adekvat • şəkildə istifadə edir. Təb.E. XI. - 2 Təbiət___2009__Fiz._XI_5._Şagird_elektrik_və_maqnitin_qarşılıqlı_təsirlərini_təhlil_edir.'>Təbiət 2009 Fiz. XI 5. Şagird elektrik və maqnitin qarşılıqlı təsirlərini təhlil edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Elektrik xəttini hazırlayır (müxtəlif kombinasiyalarla) və elektrik dairənin xarakterik • parametləri arasında əlaqəni təhlil edir Praktiki problemləri həll etmək və məsələləri izah etmək üçün formullardan düzgün şəkildə • istifadə edir. Elektrik sxemini təqdim edir ( •
iş prinsipini izah edir. Sənayedə və ümumi şəraitdə istifadə olunan texnoloji sistemlərin inkişafı haqqında (məs., •
təqdimatı nümayiş etdirir. Qrup işi prinsipi ilə sadə modelin konstruksiyasını (məs., elektromühərrikin, elektrik • zənginin) tərtib edir, hissələri hazırlayır, onu qurur və nümayiş etdirir. Təcrübələr vasitəsilə elektromaqnit induksiya hadisəsini müşahidə edir və analiz edir. • Elektrik xəttini hazırlayır, öz-özünə induksiya hadisəsini müşahidə edir, təhlil edir və onu • ətalətlə əlaqələndirir. Müxtəlif sahənin (elektrik, maqnit, qravitasiya) xassəsini öyrənmək üçün təcrübələr aparır, • təhlil edir və nəticələr çıxarır. Fiz. XI 6. Şagird nüvə enerjisinin alınma və istifadə yollarını təsvir edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Atomun planetar modelini təsvir edir və sxematik şəkildə təqdim edir. • Nüvənin qarşılıqlı təsiri haqqında informasiya əldə edir və onu elektrik və qravitasiya ilə • müqayisə edir. Zəncir nüvə reaksiyasını sxem şəklində təsvir edir, analiz edir. • Nüvə enerjisinin istifadəsi haqqında informasiya toplayır, həm sülh, eləcə də hərbi məqsədlər • üçün, onun müsbət və mənfi tərəfləri haqqında danışır. Başqa-başqa alimlərin eksperimental təhlilləri əsasında alfa, beta və qamma şüalanmasını • xarakterizə edir, göstəriciləri cədvəl şəklində təqdim edir, onların istifadəsi barədə müzakirə aparır. Radioaktivliyin kəşfi haqqında informasiya əldə edir, həmin kəşfin müsbət və mənfi tərəflərini • müzakirə edir. Gürcüstanda və ona qonşu ölkələrdə nüvə reaktorlarının olması haqqında xəritə tərtib edir, • onlarıın iş prinsipini xarakterizə edir. Qrup işi prinsipi əsasında radioaktiv preparatlarla işin təhlükəsiz davranış qaydalarını • hazırlayır və təqdimatı nümayiş etdirir. Anket tərtib edir və əhalinin nüvə silahına olan münasibətlərini təyin etmək üçün rəy sorğusu • aparır, nəticələri diaqram şəklində təqdim edir. Təb.E. XI. - 3 Təbiət 2009 Fiz. XI. 7. Şagird müasir fizikanın inkişafının əhəmiyyətini dəyərləndirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Müasir kommunikasiya sistemlərində istifadə olunan texnoloji proseslər barədə informasiya • əldə edir, onların cəmiyyətə göstərdikləri müsbət və mənfi təsirlərini qeyd edir (məs., süni peyklər, mobil telefonlar) Lazerin istifadə misallarını adlandırır, lazerin quruluşunun elmi və praktiki əhəmiyyətini • qiymətləndirir və müzakirə edir. Nisbilik nəzəriyyəsinin kəşfi haqqında informasiya toplayır və müasir fizikanın inkişafı • üçün bu kəşfin rolu haqqında söhbət aparır. Fizikanın müasir naiiyyətlərinə əsaslanaraq dünyanın vahid surəti barədə referat • hazırlayır. Proqramın məzmunu Nəticələrin əldə edilməsi verilən məzmunun əsasında mümkündür: Mexanikanın əsas qanunları (Nyuton qanunları, enerjinin saxlanma qanunları, ümumdünya cazibə qanunları, impulsun daimilik qanunu), texnoloji proseslərin inkişafı. Dalğaların əks-sədası, sınması, interferensiya, difraksiya. Dopler effekti. İnfrasəs və ultra səs. Rezonans. İşığın yayılma sürəti (başqa-başqa tədqiqatçılar tərəfindən aparılan ölçülər), işığın dalğa təbiəti, elektromaqnit dalğalar şkalası, fotoeffekt, işığın kvant təbiəti. Daxili enerji. Termodinamikanın I və II qanunları, dönən və dönməyən proseslər, istilik mühərrikləri, mühərrikin f.i.ə, absolyut dərəcə, absolyut sıfır. Cərəyanın gücü, gərginlik, müqavimət: dövrə hissəsi üçün Om qanunu; elektrik sxemlər; dəyişən cərəyan, dəyişən cərəyanın generatoru, elektromaqnit induksiya hadisəsi, öz-özünə induksiya. Rezerford təcrübəsi, atomun planetar modeli, Bor postulatları, atomun nüvəsinin quruluşu, nüvə qüvvələri, nüvə reaktoru, zəncir reaksiyası, termonüvə reaksiyaları. Radioaktivlik, alfa, beta və qamma şüalanması. Nisbilik nəzəriyyəsinin elementləri. Müasir kommunikasiya sistemləri. Lazerdən istifadə. Təb.E. XI. - 4 Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|