TəBİƏt elmləRİ VƏ Tİbb seriyasi series of natural sciences and mediCİNE
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ABSTRACT Etibar Mammadov
- РЕЗЮМЕ Этибар Мамедов
- ЕЛМИ ЯСЯРЛЯР, 2015, № 3 (68) NAKHCHIVAN ST AT E UNIVERSIT Y . С ЖЫЕНТЫФЫЖ WО РКС , 2015, № 3 (68)
- НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2015, № 3 (68)
- MƏDƏ-BAĞIRSAQ HELMİNTLƏRİNİN (B. TRİGONOCEFALİUM ,HAEMONCHUS CONTORTUS, TRİCHOSTRONGYLUS , NEMATODİRUS) PARAZİT - SAHİB MÜNASİBƏTLƏRİ
- 158 - Heyvanların biohelmintlər olan anoplosefalyatlarla intensiv yoluxmasının əsas səbəbi, bu helmintlərin aralıq sahibləri - müxtəlif torpaq onurğasızlarının Şərur rayonunun otlaqlarında geniş yayılmasıdır. ƏDƏBİYYAT 1. Məmmədov E.N. Xırdabuynuzlu heyvanların anoplosefalyatozlarının epizootoloji xüsusiyyətləri // Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elmi əsərləri. Təbiət elmləri və tibb seriyası. Naxçıvan, 2010, № 1, s.117-120. 2. Məmmədov E.N. Naxçıvan MR-in Arazboyu düzənlik ərazilərində gövşəyənlərin anoplosefalyatoz törədicilərinin aralıq sahiblərinin yayılması / Araz çayı hövzəsi I Beynəlxalq parazitar xəstəliklər simpoziumunun materialları. Naxçıvan, 2011 (19-21 mart), s. 70-74. 3. Memmedov E. Nahçivan Özerk Cumhuriyetinde ruminatlarda Anoplocephalidae türlerinin yayğınlığı // Kafkas Üniversitesi Veteriner fakültesi dergisi. Kars, Türkiye, 2011, cilt 17, sayı 4, s. 581-584. 4. Котельников Г.А. Диагностика гельминтозов овец. Москва,1974, ст.183-232. 5. Котельников Г.А. Гельминтологическая исследования животных и окружающей среды. Москва: Колос,1984, 208 с. 6. Кузнецов М.И. Анорлоцефалятозы жвачных животных. Москва: Колос, 1972, 199 с. 7. ABSTRACT Etibar Mammadov Prevalence of Anoplocephalidae species in sheep slaughtered in slaughterhouse of Sharur district Per 2012-2014 in Sharur district of Nakhchivan АР with a method helminthological dissection of thin intestines of sheep were studied the species structure of agents of Anoplocephalidae. 128 intestines of sheep were observed. By results of dissection intestines were found 5 species of Anoplocephalidae: Moniezia expansa, M.benedeni, M. alba, Avitellina centripunctata, Thysaniezia giardi and Stilesia globupunctata. It is established that from 128 intestines of sheep were found 57 cestodes from which 26 samples (45.6 %) were M. expansa, 3 samples (5.2 %) were M. benedeni, 7 samples (12.4 %) were M.alba, 11 samples (19.3%) were A. centripunctata, 5 samples (8.8%) were Th.giardi and 3 samples (5.2 %) were St. globupunctata. Moniezia expansa in sheep was determined as dominant species. РЕЗЮМЕ Этибар Мамедов Распространение видов аноплоцефалят у овец зарезанными в убойных пунктах Шарурского района В 2012-2014 гг. в убойных пунктах Шарурского района Нахчыванской АР методом послеубойного гельминтологического вскрытия тонкого кишечника мелкого рогатого скота изучали видовой состав аноплоцефалят. Исследовано 128 кишечников овец разного возраста. По результатам вскрытия кишечника обнаружены 36 видов цестод: Moniezia expansa, M.benedeni, M. alba, Avitellina centripunctata, Thysaniezia giardi и Stilesia globupunctata. Установлено что, из 128 кишечников овец обнаружены 57 экз. цестод, из которых 26 экз. (45,6%) были M. expansa, 3 экз. (5,2%)- M. benedeni, 7 экз. (12,4%) M. alba, 11 экз. (19,23%)- A. centripunctata, 5 экз. (8,8%) и Th.giardi 3 экз. (5,2%)- St. globupunctata. Moniezia expansa была определена как доминирующих видов который паразитирует у овец. NDU-nun Elmi Şurasının 28 aprel 2015-ci il tarixli qərarı ilə çapa tövsiyə olunmuşdur (protokol № 09) - 159 - НАХЧЫВАН ДЮВЛЯТ УНИВЕРСИТ ЕТ И. ЕЛМИ ЯСЯРЛЯР, 2015, № 3 (68) NAKHCHIVAN ST AT E UNIVERSIT Y . С ЖЫЕНТЫФЫЖ WО РКС , 2015, № 3 (68) НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТ ВЕННЫЙ УНИВЕРСИТ ЕТ . НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2015, № 3 (68) QADİR FƏRHADOV Naxçıvan Elmi Tədqiqat Baytarlıq Mərkəzi E-mail: Qadir_ Ferhadov@Hotmail.Com UOT:619:616.995.121 MƏDƏ-BAĞIRSAQ HELMİNTLƏRİNİN (B. TRİGONOCEFALİUM ,HAEMONCHUS CONTORTUS, TRİCHOSTRONGYLUS , NEMATODİRUS) PARAZİT - SAHİB MÜNASİBƏTLƏRİ Açar Sözlər: Mədə-Bagirsaq, Helmint, Sahib, Qoyun, Parazit Keywords: Gastrointestinal, helmint, With Sheep, parasite Giriş: İribuynuzlu heyvanlarda helmintlər ilə parazit sahib münasibətləri əsasən onların orqanizmdə yaşama müddətindən asılılığı əsas götürülür. Hemonxus, Nematodirus, Bunostom, trichostrongylus nematodirus spathiger helmintləri axırıncı sahibin orqanizmində , 5- 6 aya qədər , H.contortus, Trichostrongylus axei 8 aya qədər B.trigonosefalum 12- 14 aya qədər yaşama qabiliyyətinə malikdirlər. Onların sahib orqanizmində uzun müddət yaşaması helmintlərin assosia- siyası zamanı ( bir çox helmintlərin birgə halda olduğu vaxt ) daha da uzanır. Yoluxmuş hey- vanlarda orqanizmin vəziyyətindən, xəstəliyin mərhələsindən və intensivliyindən asılı olaraq qan- da eritrositlərin, hemoqlobinin, kasi, fosforun miqdarı aşağı düşür. Qara ciyərin qlyükogen əmələ gətirməsi prosesi zəifləyir və nəticədə A və B12 vitaminlərinin istehsalı aşağı düşür ki ,orqanizmin müdafiə mexanizmi zəiflədiyindən xəstəliyin ağırlaşması baş verir (M.A.Borisov2009,Əsədov S.M- 1960.,Петров. Ю.Ф-.2005., (Р.С. Кармалиев, 2004, 2005)) (Р.С. Кармалиев, 2004, 2005) MATERİAL VƏ METOD: Naxçıvan MR –in Babək rayonunun Böyükdüz və Cəhri kəndlərində fassilioza təbii yoluxmuş 10 baş qaramal və 25 baş qoyunların üzərində təcrübələr aparılaraq qanın hemotoloji göstəriciləri laboratoriyada müayinədən keçirilmişdir. 1-2 yaşlarında cavan danalar iki dəfə dəqiq koproskopiki müayinələrdən sonra qarışıq invaziyalara yoluxmuş 3 baş danalar seçilərək 3 baş digər danalarla müqayisə edildi.Təcrübə üçün seçilmiş 3 baş danalardan klinik əlamətlər müayinə edilərkən 1 dəqiqədə nəbzin miqdarı 17 , tənəffüsün sayı 7 olmuş, görünən selikli qişalar solğunlaşmış, təngənəfəslik, xarici mühitə qarşı reaksiyanın azalması, iştahdan qalma, qara ciyərdə ağrıların olması, nəcisin durulaşması, zəiflik, tarla düşərgəsində tez- tez yatması və sağlam heyvanlarla müqayisədə xəstə heyvanlarda diri çəkinin 10- 15 kq aşağı düşməsi müşahidə olundu. İşin gedişi: Müəyyən olunmuşdur ki , fassilioz zamanı heyvanlarda qanın hemotoloji göstəriciləri xəstəliyin gedişindən asılı olaraq dəyişir. Qanda hemoqlobinin miqdarı aşağı düşərək qaramalda 5.9 + 0.2 % , qoyunlarda 6.9 + 2.1% hemoqlobin olmaqla normadan aşağı düşür . Həmçinin iribuynuzlu mallarda eritrositlərin miqdarı (4.8+0.1) X 10 12 ,qoyunlarda (5.8+0.14) x 10 12 hemoqlobin və eritrositlər azalırsa, leykositlərin miqdarı əksinə ( 12.7+0.2 )x10 9 , qoyunlarda ( 14.8+0.3) x10 9 artır. Təcrübələr zamanı qanın leykositar formulasında iribuynuzlu mallarda eozinofillərin miqdarı 4.6 dəfə , qoyunlarda isə 3.1 dəfə artır . Fassilioz zamanı qanın biokimyəvi göstəriciləri iribuynuzlu mallarda biluribinin səviyyəsi 0.6-0.8 mq/% , Sidik cövhəri isə 24.8 – 27.6 mq /% miqdarında dəyi- şir. Qanda bilurubinin səviyyəsinin artması təsdiq edir ki , qaraciyərin parenximasında zədələnmə gedir və hemoqlobinin parçalanması müşahidə olunur. Qaraciyərin destruktiv proseslərin pozulması nəticəsində zülal mübadiləsinin pozğunluğu meydana çıxır . Trematodlar öd çıxarıcı axarlarda yerləşdiyi zaman onun toxumasına təsir edərək onun keçiricilik mənfəzini daraldır və ya tıxıyaraq öd axınının qarşısını kəsir və nəticədə öd yolları və axarlarında iltihab prosesləri əmələ gəlir və öd kisəsinin divarları və axarları qalınlaşır. Eyni zamanda iribuynuzlu heyvanlarda kalsium elemen- tinin miqdarı da aşağı düşür. Fassilioz zamanı göstərilənlərlə yanaşı digər orqan və sistemlərdə də Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|