Telman orucov
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
86 hallarda dəlisovluğu ilə seçilir və bu keyfiyyətlərə hansı prizmadan baxılması heç də əhəmiyyətsiz məsələ deyildir. Dünyada dağlıq ərazilər, daha uca dağ silsilələri olduğu, onlarda çox sayda xalqlar məsukunlaşdıqları halda yalnız şotlandları və Qafqaz xalqlarını ingilislər «highlander» - «dağlılar» adlandırırlar. Onların yəqin ki, bir çox xüsusiyyətləri oxşar olduğuna görə, belə ad altında tanınırlar. Şotlandların inadkarlığı, azad ruhu onların mübarizəsinə yenilməzlik və ardıcıllıq verən başlıca amil rolunu oynamışdır. Şamil müəllimin Mançester ətrafı şəhərlərdə – Viqanda, Boltonda, həmçinin Liverpul və Edinburqda bizi müşayiət etməsi bu səyahətlərə xüsusi zənginlik verirdi. Onun bu ölkəni belə yaxşı tanımasına biz heyran olmuşduq. İngilislərin iftixar mənbəyi onların ədəbiyyatı, xüsusən poeziyada və dramaturgiya janrında qazanılan nəaliyyətlərinə qiymət verilərkən rəssamlıq və musiqi sahəsindəki yaradıcılığın müqayisəli şəkildə zəif olduğu iddiası irəli sürülür və bu fikir həqiqətdən o qədər də uzaq deyildir. Rəngkarlıqda dünya şöhrətli rəssamlar azdır. Klassik musiqidə isə ingilis bəstəkarlarının töhfəsi o qədər də yüksək qiymətləndirilmir. Ümumiyyətlə, bütün incəsənət növlərində incilər yaratmış xalqlar azdır. Hollandlar və flamandlar rəssamlıqda böyük məktəblərə malik olsalar da, ədəbiyyatlarında və musiqilərində həmin səviyyədəki əsərlərlə öyünə bilməzlər. ABŞ-da ilk simfoniyanı çex bəstəkarı Antonin Dvorjak yazmışdı. ABŞ-ın dövlət himninin musiqisi ingilislərin süfrə başında oxuduqları şən mahnının melodiyasından götürülmüşdür. Riçard Nikson bunu 1972-ci ildə Pekində ilk prezident kimi rəsmi səfərdə olarkən təyyarə meydanında himn oxunarkən duymuş və sonra bu hadisəni kitabında utandırıcı bir hal kimi qeyd etmişdi. İngilislər isə XX əsrdə musiqi yaradıcılığında iri bir addım atmışlar. Liverpulda 1960-cı ildə yaranan «Bitlz» qrupu bu şəhəri dünya populyar musiqisinin mərkəzinə çevirdi və on il ərzində böyük heyrət ünvanı olaraq qaldı. Sonralar isə meydana ser Elton Con öz mahnıları ilə gəlmişdi. İngilislər musiqiyə, teatr tamaşalarına böyük aludəçilikləri ilə seçilirlər. Londonda onlarla teatr fəaliyyət göstərir. Şəhərin simfonik orkestrinə dünya şöhrətli dirijor, milliyyətcə osetin olan Valeri Gergiyev başçılıq edir. Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Millibendin xanımı bu orkestrin musiqiçisidir. Ölkədə mədəniyyətə bəslənən qayğıya cavab olaraq Avropa İttifaqı 2008-ci ildə Liverpul şəhərini Avropanın mədəni mərkəzi elan etmişdir. İngilislər ənənələrini sədaqətləri ilə fərqlənirlər. Bu sahədə onları yaponlarla müqayisə etmək olar. Klassik irsə də böyük qayğı ilə yanaşır, keçmiş dövrün nişanələrini qoruyub saxlayırlar. Londonda mərkəzin klassik üslubdakı ansamblına xələl gətirən az sayda şüşə və betondan tikilmiş binalara rast gəlmək mümkündür. Səfərimizin başa çatmaq ərəfəsində köhnə qonşumun təkidi ilə Vindzor sarayını görməyə getdik. Vindzor qəsrinin əsasını I Uilyam qoymuşdur, XVI əsrdən isə əvvəllər istehkam rolunu oynayan qəsr saray kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. Bu qala İngiltərə tarixinin dilsiz şahidlərindən biridir, onun hər daşında Şekspirin sözləri ilə desək «yaddaş cədvəli» yazılmışdır. Qəsrin ətrafında, Temza çayının sahilində meydana gələn şəhər də bu adı götürmüşdür, indi taxt-tacda olan sülalə də həmin adı daşıyır. Şəhər Berkşirdəki 87 İtonla birləşir, burada yaşı az qala altı əsrə çatan, məşhur İton kolleci yerləşir. Qalaya daxil olarkən Uels prinsi Çarlz qulaqlara birləşdirilən radio qurğusu ilə adamları salamlayır və kraliça II Elizabetin bazar günü istirahətini burada keçirdiyini vurğulayır. Sarayın otaqları məşhur rəssamların əsərləri ilə, qiymətin şpalerler və qobelenlərlə bəzədilmişdir. Buradakı tarixi şəxsiyyətlərin büstləri içərisində Uinston Çörçillin ağ mərmərdən toxunmuş büstü diqqəti cəlb edir. Sarayın ən iri salonu ziyafətlər təşkil etmək üçündür və beş yüzə qədər qonaq nisbətən ensiz stolun arxasında oturmaqla ziyafətin işirakçısına çevrilmək şərəfinə nail olur. Bu daş labirintdən İngiltərə siyasətinin ən mühüm qərarları çıxmış, ölkənin, bəzən dünyanın taleyində müəyyən dəyişikliklərə səbəb olmuşdu. Bu qərarlar dövlət mənafeyinin birinci əlaməti və axırıncı təsdiqi kimi atılacaq addımların başlancığını əks etdirirdi. Burada ilk dəfə qəsr yaradan I Uilyam artıq Normandiya hersoqu Robertin haramzada oğlu olduğunu unudaraq, ancaq 1066-cı ilin Milad bayramı günü taclandığını xatırlayırdı. Onun oğlu kral I Henri Normandiyanı işğal etməsinə görə ilk dəfə kral iqamətgahı kimi istifadə etdiyi bu sarayda şadlanırdı. VIII Henri yeni eşq macərasına düşəndə və ya növbəti arvadından yaxasını qurtarmağa çalışanda burada düşünüb, bəzən ən dəhşətli qərarlarını qəbul edirdi. Növbəti sakin Mariya protestantlara qənim kəsilməklə yanaşı, özünə təlqin etdiyi saxta hamiləliyinin möcüzəsinin yekununu təşvişlə, mamaçıların əhatəsində gözləyirdi. Kraliça I Elizabet sevdiyi Lester qrafı Robert Dadlinin xəyanətindən agah olduqda qızğın hisslərini burada cilovlaya bilmişdi. I Ceyms yalnız iki ildən sonra sarayını Edinburqdan Londona köçürdükdə burada Frensis Bekonun onun haqqındakı panegirik qaydasındakı yazısı ilə tanış olmuşdu. I Çarlz özünə qarşı təhlükəni görsə də, onu lazımınca qiymətləndirmədiyindən edam kürsüsündə həyatla vidalaşmışdı. II Çarlz daha ehtiyatlı hərəkət etmək yolunu tutmuşdu. Onun qardaşı II Ceyms isə protestantlara qarşı mübarizə üçün Fransa kralı XVI Luidən rüşvət almaqda ittiham edilmiş və üç il taxt-tacda olduqdan sonra ölkədən qaçmışdı. Sonra onun kürəkəni Oranc prinsi Uilyam İngiltərəyə müdaxilə etməyə dəvət edilmiş, arvadı Mariya ilə birgə krallıq etmişdi. Mariyanın taxt-taca sahib olan bacısı Anna 1707-ci ildə İngiltərə və Şotlandiyanı birləşdirməyə nail olduğu və ispan irsi uğrunda müharibəni İngiltərənin xeyrinə başa çatdırmağı ilə öyünə bilərdi. Daha bir kraliça kimi tarixdə iz qoyan Viktoriya isə əri prins Alberti məhz Vindzor sarayında qarın yatalağı xəstəliyindən itirmişdi. Sevimli ərinin vəfatından çox məyus olan bu qadın hər gecə Albertin paltarını çarpayının yanında qoyurdu. Yataqda isə daim başının üstündə ərinin fotoşəkli dururdu, bu Albertin öldükdən sonra çəkilmiş şəkli olmaqla, başını və sinəsini təsvir edirdi. Axı Viktoriyanın əri Albert dünyaya gözünü Vindzorda yummuşdu. Çox hadisələrə şahid olmuş Vindzor sarayı bəzi sirlərini buraya qədəm basanlarla da beləcə bölüşməli olur, daha doğrusu yada salır. Sonra biz Vindzor şəhərinin kənarında çəkilmiş kanalda gəmidə iki saatlıq üzməkdən ibarət olan əla istirahət növü ilə tanış olduq. Sahil boyu hər iki tərəfdə yaşıllıqlar, iri gövdəli ağaclar kanalın sularında əks olunur. Kanalın ən böyük bəzəyi isə onda olan saysız-hesabsız qu quşları və ördəklərdir. Limanda qu quşları Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|