Telman orucov
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “525-ci qəzet”. 20.09.-4,11,18,25-10.-01.2008 Orta əsrlər Yaponiyasına səyahət
88 daha çoxdur. Elə bil ki, qu quşu-cəngavər Lohenqrin özünə ordu düzəltmişdir. Gəmi uzaqlaşdıqca arabir onlar yenə gözə dəyir. Vaqifin Kür qırağında yaşılbaş sonanın olmamasından gileylənməsi yadıma düşdü. Çox heyifsləndim ki, bu qədər sonalar bolluğunda bircə dənə də olsun qara, əslində lələkləri gümüş rənginə çalan Avstraliya qu quşları yox idi. Londona qayıtdıqda isə bizi İlqarın evində təşkil edilən məclis gözləyirdi. Məclisi daha ürək açan edən buraya çox sayda azərbaycanlının dəvət olunması idi. Onlardan çoxu tələbədir və həm də haradasa işləyirlər. Azərbaycanın gənc nəsli bu xalqın daha nikbin gələcəyi barədə inam yaradır, çünki onlar yad ölkədə baş çıxarmağı bacarır, həm də xalqımızın adını yüksək tuturlar. İngiltərə ilə tanışlıq başa çatanda bütün təəssüratları çözələyir, daha çox yadda qalanlara üstünlük verməli olursan. İngilislərin hörmətə layiq xüsusiyyətlərindən biri onların təmkinli olması, yersiz emosiyalardan, çılğınlıqdan uzaq olmalarıdır. Onlar ən çətin anda belə özlərini itirmirlər, ləyaqət hissini qoruyub saxlayırlar. Londonu faşist bombardmanları dağıdanda, Koventri şəhərini xarabazara çevirəndə belə ingilislər fəryad qoparmır, faciəni də soyuqqanlıqla ötüşdürməyi bacarırdılar. Başqa ölkələrin səmasında uçarkən vurulub əsir düşmüş ingilis təyyarəçilərinin dəhşətli anda belə özlərini itirməməsi, zəiflik göstərməməsi və qürurunu hifz edib saxlaması fransız və italyan filmlərindən bizə tanışdır. Antik erada dünya dövlətinə çevrilmiş qədim Romanın vətəndaşları Tsitseronun dili ilə öz dövrlərini və onun qaydalarını lənətləndirdikləri halda, ingilislər Hitler Almaniyası ilə müharibədə ən ağır sınaqlarla üzləşdikdə belə bu dövrə nifrət yağdırmaqdansa, son nəfəri qalan qədər düşmənlə quruda, suda, havada vuruşacaqlarına and içərək, qələbəyə möhkəm inam nümayiş etdirməyə üstünlük verirdilər. İngilisi başqalarından fərqləndirən onun güclü iradəsi, təmkini, soyuqqanlılığıdır. İngilis səliqə-səhmana da çox diqqətlidir, qaydalara riayət etməkdə isə nümunə rolunu oynaya bilər. Burada yalnız futbol fanatları istisna təşkil edir. İngiltərə adama nikbin hisslər təlqin edir. Fransız həmmüəllifləri öz oxunaqlı detektiv romanlarını «Londonu görmək və ölmək» adlandırmışdılar və şəhərin dumanını cinayətləri ört-basdır edən mühit kimi təsvir etmişdilər. Yay olduğuna görə biz London dumanı ilə təmasda ola bilmədik. Lakin bu şəhər heç də pessimist fikirlər oyatmır. Yağışın tez-tez mane olmaq istədiyi günəş daim bizi müşayiət edirdi. Sifətlərdə isə çılğınlıqdan, ümidsizlikdən əsər əlamət yoxdur, deyəsən ingilislər qəm yükünü heç vaxt özləri ilə küçəyə çıxarmırlar. Ona görə də mühitin yalnız nəcib təsirinə məruz qalırsan. Böyük Britaniya haqqında ən vacib təəssürat bundan ibarətdir. Azad ruh olan yerdə bu ab-hava başqalarını da sirayətləndirir. Günəş şüası su damlasında əks olunan kimi, ingilislərlə hər təmasda onların başqalarına xoş münasibəti, səmimiyyəti, hörməti nəzərə çarpır və bu ümumən milli əxlaq dəyərləri barədə çox şey deyə bilir. İngiltərə ilə render vous məhz belə düşüncələr oyatdı. İngiltərə təkcə keçmişi ilə öyünmür, həm də gələcəyinə böyük ümidlə baxır. Toni Bler 1997-ci ildə Böyük Britaniyanın baş naziri vəzifəsinə başladıqda öz ölkəsi üçün ambisiyalı kurs müəyyən etmişdi: «XXI əsrin model millətindən nə 89 artıq, nə də aşağı olmaq. Biz heç vaxt ən böyük dövlət ola bilmərik. Biz heç vaxt yenidən ən qüdrətli ola bilməyəcəyik. Lakin biz daha yaxşı ola bilərik. Həyat üçün, uşaqların tərbiyəsi, tam dolğun həyat üçün, burada qocalmaq üçün ən yaxşı yer ola bilərik». On bir il sonra yeni baş nazir Qordon Braun lideri olduğu leyboristlərin qurultayında çıxış etdikdə bu ideyanı bütünlüklə təkrar etmişdir. Olduqca humanist arzudur, xalqın və ölkənin potensialı onun çin olacağına ümid verir. Böyüklüyün, başqalarından fərqlənməyin nə olduğunu bilən bu xalq yeni dövrdə ən yaxşı olmaqla öz imkanlarını açıb göstərəcəkdir. İngiltərəni anlamaq uçün onu dərk etmək lazımdır. Dərk etdikdən sonra bu xalqı, onun yaşadığı ölkəni daha yaxından tanimağa başlayırsan. Vaxtilə İngiltərənin böyük dövlət xadimlərindən biri olan lord Palmerston sonralar dillərə düşmüş bir ifadənin müəllifidir : “İngiltərənin daimi dostu və daimi düşməni yoxdur, onn yalnız daimi mənafeləri vardır”. Bu aforizm aksioma xarakteri daşıyır. Bu ölkəyə az-çox bələd olan adam kimi cəsarət edib onu da qeyd edərdim ki İngiltərənin daim qorunub saxlanan və eroziyaya uğramayan ləyaqəti vardır. Zaman, qaydalar dəyişsə də İngiltərə öz potensialına əsaslanan ləyaqətini qoruyub saxlayır. Onun siyası “məni” dəyişikliyə məruz qalmır. Ləyaqət isə həqiqi uğura daim düzgün yol açan ən başlıca əxlaqi dəyər və xüsusiyyət hesab olunmalıdır. “525-ci qəzet”. 20.09.-4,11,18,25-10.-01.2008 Orta əsrlər Yaponiyasına səyahət Yaponiya elə bir cazibədar ölkədir ki, onun bu günkü özünəməxsus gözəlliklərini görmək, bir qədər fərqli sivilizasiyasını dərk etmək, son yarım əsrdə qazandığı nailiyyətləri ilə tanış olmaq nə qədər maraq kəsb edirsə, keçmişinə nüfuz etmək, yüz illər bundan əvvəl mövcud olan həyat fəlsəfəsini, mənəvi prinsiplərini, ümumiyyətlə mədəniyyətini öyrənmək də bu ölkəyə ən azı hörmətlə yanaşan adam üçün heç də az əhəmiyyət kəsb etmir. Sakit okean adalarında yerləşən həmin ölkə ilə tanışlığımız müxtəlif siyasi səbəblər ucbatından əslində fraqmentar xarakter daşımış, qədim tarixə malik olan yaponlar barədə təsadüfən ələ düşən materiallardan istifadə etməklə maraq yanğımızı az-çox söndürməyə çalışmışıq. Sistematik və obyektiv biliklər qazanmaq üçün tutarlı mənbələrə malik olmadığımızdan, nisbətən az sayda olan məlumatlarla kifayətlənməli olmuşuq. Lakin bu heç də marağın azalmasına səbəb olmamış, öz həyat tərzi ilə başqa planeti andıran ölkəyə dərindən nüfuz etmək ehtiyacı daha da güclənmişdir. Rus dilinin köməyi ilə Yaponiya ilə belə ardıcıl xarakter daşımayan tanışlıq mövcud olduğu dövrdə ondan bəhs edən hər kitabı və ya məqaləni acgözlüklə oxuyurduq. Rus yazıçısı İvan Aleksandroviç Qonçarov 1852-ci ildə Sankt-Peterburqdan gəmi ilə yola düşərək Yaponiyaya gəlib çıxmış, yol qeydlərini üzdüyü gəminin adına müvafiq olaraq «Pallada freqatı» adlı kitabında təsvir etmişdi. Ölkə müəllifdə nə qədər böyük təəssürat yaratsa da səyahətçinin xatirələri səthi müşahidə xarakteri daşıyırdı, bu yad diyara onun Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|