6
2.1.47.
Reponun bağlanma tarixi – Repo satıcısı tərəfindən qiymətli kağızların Repo
alıcısından geri satın alındığı və Repo alıcısı tərəfindən onların geri satıldığı tarixdir;
2.1.48. Repo şəhadətnaməsi – Repo əməliyyatının həyata keçirildiyini rəsmiləşdirən və Repo
iştirakçılarının Repo əməliyyatı üzrə öhdəliklərini Repo Baş Razılaşmasına uyğun olaraq
təsdiq edən sənəddir.
2.1.49. Marja ticarəti
–
Marja ticarəti investora Birja üzvləri vasitəsi ilə baza aktivi (qiymətli
kağız, valyuta, faiz dərəcələri, gəlirlilik, törəmə maliyyə alətləri, əmtəə, maliyyə indeksi,
kredit riskləri və s.) və ya bu baza aktivlərinin qiyməti, gəlirliliyi, məzənnə fərqi, risk
dərəcəsinin öz vəsaiti və ya borc vəsaitləri ilə Birjada alınıb sonradan satılmasının təşkili üzrə
investisiya xidmətidir (əməliyyatıdır);
2.1.50. Marja ticarəti üzrə baza aktivi
–
qiymətli kağız, valyuta, faiz dərəcələri, gəlirlilik,
törəmə maliyyə alətləri, əmtəə, maliyyə indeksi, kredit riskləri və ya bu aktivlərin qiyməti,
gəlirliliyi, məzənnə fərqi, risk dərəcəsinin öz vəsaiti və ya borc vəsaitləridir;
2.1.51. İlkin marja – baza aktivinin alışı məqsədilə müştəri tərəfindən investisiya şirkətinə
nəğd ödənilən əməliyyat dəyərinin faiz nisbəti kimi
hesablanan minimum məbləğdir;
2.1.52. Təminat marjası – baza aktivinin alışından sonra müştəri tərəfindən investisiya
şirkətinə ödənilən və ticarət gününün sonuna yekun qiymətə uyğun olaraq baza aktivinin
bazar dəyərinin faiz nisbəti kimi hesablanan minimum məbləğdir;
2.1.53. Marja çağırışı – bu Qaydalarla müəyyən edilmiş təminat marjasının minimum
həddinə çatdırılması məqsədilə əlavə pul vəsaitinin qoyulması barədə investisiya şirkəti
tərəfindən müştəriyə edilən tələbdir;
2.1.54. Cari bazar dəyəri (cari qiymət) – qiymətli kağızların və ya törəmə maliyyə
alətlərinin, habelə marja ticarəti üzrə baza aktivinin, listinqdən keçdiyi əsas Birjanın
kotirovkasına əsasən son ana müəyyən olunan qiymətidir;
2.1.55. Klirinq
–
Klirinq fəaliyyəti qiymətli kağızlarla və ya törəmə maliyyə alətləri ilə əqdlər
üzrə qarşılıqlı öhdəliklərin müəyyən edilməsi məqsədi ilə məlumatların toplanması,
yoxlanılması, tutuşdurulması, mövqelərin nettinqi, öhdəliklərin sıralanması, tələblərin
əvəzləşdirilməsi üzrə fəaliyyətdir;
2.1.56. Klirinq təşkilatı
–
Klirinq təşkilatı müstəsna olaraq klirinq fəaliyyəti ilə məşğul olan,
bu fəaliyyət növü üzrə lisenziyaya malik olan və səhmdar cəmiyyəti formasında yaradılan
hüquqi şəxsdir;
2.1.57. Hesablaşmalar
–
qiymətli kağızlarla və ya törəmə maliyyə alətləri ilə əqdlər üzrə
tərəflərin qarşılıqlı öhdəliklərinin icra edilməsidir;
7
2.1.58.
Ödənişə Qarşı Çatdırılma (ÖQÇ) – qiymətli kağızların və ya törəmə maliyyə
alətlərinin alış qiymətinin tam ödənilməsi qarşılığında satıcının alıcıya və ya onun
nümayəndəsinə bu qiymətli kağızların və ya törəmə maliyyə alətlərinin çatdırılmasının təmin
edilməsi üzrə razılaşmanı ifadə edən hesablaşma prinsipidir;
2.1.59. Ticarət simvolu (tiker)
–
Birjada ticarətə buraxılan hər bir qiymətli kağız və törəmə
maliyyə alətini ticarət sistemində identifikasiya edən qısa koddur;
2.1.60.
Qlobal əməliyyatlar - Qiymətli kağızlarıın birləşdirilməsi, konvertasiyası,
xırdalanması, habelə, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər əməliyyatlar;
2.1.61. Korporativ hadisələr - Qiymətli kağızları buraxmış səhmdar cəmiyyəti tərəfindən
səhmdarların ümumi yığıncaqlarının keçirilməsi, səhmlər üzrə dividendlərin verilməsi,
istiqrazlar üzrə faizlərin ödənilməsi və qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər hadisələr.
II HİSSƏ: ƏSAS MÜDDƏALAR
Maddə 3
BİRJANIN TƏŞKİL ETDİYİ BAZARLAR, TİCARƏT İŞTİRAKÇILARI
3. Birja aşağıdakı bazarların ticarətini təşkil edir:
3.1. Dövlət qiymətli kağızlarının bazarı;
3.2. Korporativ qiymətli kağızların bazarı;
3.3. Törəmə maliyyə alətlərinin bazarı.
4. Aşağıdakılar Birjanın təşkil etdiyi bazarlarda ticarətdə iştirak edə bilər:
4.1. Birjanın üzvlük qaydalarına əsasən birja üzvlüyünə qəbul edilmiş və müvafiq bazarda
ticarət etmək səlahiyyətlərinə malik investisiya şirkətləri;
4.2. Müstəsna olaraq, Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı birja üzvü olmadan ticarət
iştirakçısı qismində birjada ticarətdə iştirak edə bilər.
4.3. Birjada ticarət birja üzvləri olan investisiya şirkətləri vasitəsi ilə həyata keçirilir.
Maddə 4
ƏQDLƏRİN BAĞLANILMASI, İSTİNAD QİYMƏTİ, QİYMƏT DƏHLİZİ,
TİCARƏTİN DAYANDIRILMASI, TİCARƏT GÜNLƏRİ, TİCARƏT SAATLARI,
QİYMƏT ADDIMI VƏ LOT ÖLÇÜSÜ, BAZARA NƏZARƏT VƏ TİCARƏT OLUNAN
BAZARLARIN QORUNMASI