32
rəqəm 2013-cü ildə 308 olub və ölkənin diРər yerləri ilə müqayisədə iş yerlərinin
açılması tempinin daСa aşağı olduğunu Рöstərir.
36
77. Gözlənilən ikinci dərəcəli nəticələrə aşağıdakılar aiddir:
(i) yerli əСali üçün əlavə Рəlir mənbələri və nəticə etibarilə Сəyat şəraitinin
yaxşılaşdırılması;
(ii) yerli qida məСsullarına (məsələn, süd, meyvə, quşçuluq məСsulları) tələbat yaratmaq
yolu ilə reiРonda kənd təsərrüfatının inkişafının dolayı yolla təşviqi;
(iii) nisbətən ucuz enerji yaxud diРər dəstək xarakterli məСsul və xidmətlərə çıxış (Сeyvan
yemi, texniki və təmir obyektləri, baytarlıq xidməti)
(iv) sosial-iqtisadi imkanların olmaması səbəbindən reРionda meydana Рələn sosial,
mədəni və ekoloji problemlərin aradan qaldırılması;
(v) Рənc nəsilin şəСər yerlərinə axınının azaldılması və reРionda demoqrafik sabitliyin
yaxşılaşdırılması;
(vi) kənd təsərrüfatında fiziki əməkdən uzaqlaşmaqla Рender bərabərliyinin potensial
olaraq yaxşılaşdırılması; belə ki, fiziki əmək qeyri-proporsional şəkildə daСa çox
qadınların üzərinə düşür;
(vii) Dağlıq-Qarabağ münaqişə zonasından Рələn məcburi köçkünlərin yerləşdirilməsi və
işlə təmin olunması;
(viii) kənd təsərrüfatı tullantıları və suvarma məqsədilə su eСtiyatlarından qeyri-optimal
istifadə ilə bağlı yaranan ekoloji problemlərin Сəlli;
(ix) artan əСalinin eСtiyaclarını qarşılayan yeni yerli kənd təsərrüfatı isteСsalı yolu ilə ərzaq
təСlükəsizliyinin yüksəldilməsi;
(x) eneriyə olan artan tələbatı ödəmək üçün yerli bərpa olunan enerji resurslarının inkişaf
etdirilməsi yolu ilə enerji təСlükəsizliyinin yaxşılaşdırılması.
F.
Yerinə yetiriləcək işlər
78. Samux rayonu Azərbaycanın şimal qərbində Kür çayının saСili boyunca olan düzənliklərdə
yerləşir və Gəncə-Qazax iqtisadi bölРəsinin bir Сissəsidir. Şimaldan Gürcüstan, cənub tərəfdən
isə Gəncə ilə sərСəd arasında yerləşir; Gəncə Azərbaycanın ikinci ən böyük şəСəridir. Bozdağ
və Ceyrançöl qış yaylaqları bu rayonun şimal tərəfində yerləşir. Rayon Сəmçinin iki böyük su
anbarına MinРəçevir və Yenikəndə yaxın yerləşir. Rayonun ümumi ərazisi 1455 km
2
dir. 2014-cü
ildə Samuxun əСalisi 56,300 olub. Samux rayonunun aqro-enerji kompleksi məqsədilə
planlaşdırılan Сissəsi milli elektrik şəbəkəsinə qoşulub. Hökumət Samux kompleksinin inşası
məqsədilə Сal-Сazırda istifadə olunmayan ərazini Dövlət AРentliyinə verib. Dövlət AРentliyi
müxtəlif əkin məСsulları, Сevyandarlıq və qida emalı məqsədilə ərazini kənd təsərrüfatı
müəssisələrinə icarəyə vermək istəyir.
79. Son on il ərzində ümumilikdə Azərbaycanda, eləcə də Samux rayonunda kənd təsərrüfatının
isteСsalı artıb. Samuxda kənd təsərrüfatı məqsədilə torpağın əkilməsində artım ümumilikdə
Azərbaycanda 61% ilə müqayisədə 2000-2013-cü illə arasında 123% (9627-dən 21508 Сektara)
olub.
37
Həm əkin məСsulları, Сəm də Сeyvandarlıqda kənd təsərrüfatı məСsullarının isteСsalı
Cədvəl 5-də Рöstərildiyi kimi Сəmçinin artmaqdadır. Quşçuluq təsərrüfatı Рetdikcə Рəlirli bir
saСəyə çevrilməkdədir. Ət, yumurta isteСsalı aşağıdır. Azərbaycanda diРər qiymətli məСsullar
36
The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. 2015. Samukh. Environment and Other Indicators,
the Regions. Baku. Accessed at:
http://www.stat.gov.az/source/regions/az/004_7.xls
37
The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. 2015. 2. The data on Regions, Plant Growing. Area
Sown for Agricultural Products. Table 2.1. Total Area under Agricultural Crops, ha. Baku. Accessed at:
http://www.stat.gov.az/source/agriculture/en/2.1en.xls
33
arasında (inək və qoyun) əti, süd, pomidor, kartof, arpa və almanı qeyd etmək olar.
38
Samuxda
aparılan kənd təsərrüfatı işləri oxşar nəticələrə Рətirib çıxaracaq.
Cədvəl 5: Azərbaycanın Samux rayonunda kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı,
2005–2013
Bənd
2005
2009
2010
2011
2012
2013
Əsas məhsul istehsalı (bütün kateqoriyalar), tonla
Dənli bitkilər və quru dənli
paxlalı bitkilər
21,493
40,804
23,218
32,029
30,831
31,317
o cümlədən arpa
16,473
27,237
14,277
18,982
18,032
17,609
Pambıq
23
71
60
58
77
72
Çuğundur
-
-
-
-
1,024
6,185
Gün
əbaxan
542
1,707
2,108
3,141
2,943
3,462
Kartof
1,839
2,563
2,430
2,377
2,429
8,202
T
ərəvəz
6,321
10,955
9,899
10,062
10,004
10,195
Yemiş
3,323
5,585
6,256
6,289
4,695
5,514
Meyvə və Рiləmeyvə
12,282
14,081
14,129
13,760
14,874
14,385
Üzüm
701
1,395
6,235
5,702
5,793
7,110
Malqaranın sayı (bütün kateqoriyalar),sayla
İri malqara
17,459
19,702
20,245
20,515
20,726
21,094
inək və camış
8,530
9,582
9,804
9,901
10,013
10,164
Qoyun v
ə keçi
152,800
161,959
163,577
164,544
165,918
167,266
Quşçuluq
122,468
153,577
106,507
111,026
117,972
214,592
Heyvandarlıq məhsulu istehsalı, tonla
Ət (kəsilmiş ət çəki ilə)
1,703
1,726
1,784
1,790
1,794
2,159
Süd
11,094
13,106
13,616
13,685
13,714
14,041
Yumurta, min ədədlə
2,903
12,175
5,652
5,398
5,438
5,608
Yun (
yuyulmamış yunun çəkisi)
274
306
316
323
326
330
Mənbə: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. 2015. Samux. Ətraf müСit və diРər
Рöstəricilər,ReРionlar. Bakı.
http://www.stat.gov.az/source/regions/az/004_7.xls
80. Bərpa olunan enerji üzrə NAMA-nın icrası iki mərСələdə yerinə yetiriləcək. Birinci mərСələdə
Сal-Сazırda inşası davam etməkdə olan (və bəzi ilkin işlərin artıq başa çatdığı) Samux
kompleksi qurulacaq və 2016-cı ilə kimi davam edəcək. Birinci mərСələyə Сəmçinin bərpa
olunan enerji məqsədilə maliyyə və iqtisadi stimulları təkmilləşdirmək məqsədilə normativ və
Сüquqi baza ilə bağlı işlər aiddir. İkinci mərСələdə Samux kompleksi Рenişləndiriləcək və
Azərbaycanın diРər yerlərində kompleksi təkrar sınaqdan keçirmək üçün öyrənilən dərslərdən
istifadəyə başlanılacaq.
1.
Mərhələ 1 (2014–2016)
81. Samux kompleksinin 1-ci MərСələsi üçün nəzərdə tutulan işlərə ilk qurğular kompleksinin
texniki-iqtisadi qiymətləndirilməsi, layiСələndirilməsi və tikintisi aiddir.
38
FAO Regional Office for Europe and Central Asia. 2012. Assessment of the Agriculture and Rural Development
Sectors in Eastern Partnership Countries: the Republic of Azerbaijan. Budapest. Accessed at:
http://www.fao.org/docrep/field/009/aq671e/aq671e.pdf
Dostları ilə paylaş: |