82
başqa, iki növ ədviyyat – darçın və hil də qovrulub üyüdüldükdən sonra
içliyə qatılır. Darçın və hilin nisbəti paxlavanın müxtəlif növləri üçün dəyişir.
Bəs şərbətin hazırlanma texnologiyası necədir?
Hazır paxlavanın üzərinə ya şəkər, ya bal, ya da şəkər və bal qarışığından
ibarət şərbət gəzdirilir. Şərbətə ədviyyat əlavə edilir.
Bal şərbəti 500 qram balı 100 qram suda həll etməklə alınır. Hazır bal
şərbəti qaşıqdan süzülərkən sap kimi uzanmalıdır.
Balşəkər qarışıqlı şərbət aşağıdakı kimi hazırlanır: 1,5 stəkan şəkər
tozuna 2 stəkan su əlavə edilir və bişirilir, üzərində əmələ gəlmiş köpük
götürülür. Şəffaf şərbətə 200 qram bal qatılır və nazik sap kimi süzülənədək
qaynadılır.
Şəkər şərbəti isə şəkər tozuna su və ədviyyat əlavə etməklə hazırlanır.
1 stəkan şəkər tozu 0,5 stəkan suya qatılır, ona 0,5 çay qaşığı zəncəfil,
portağal qabığı və ya limon əlavə edilməklə 5 dəqiqə ərzində qaynadılır.
Belə şərbət ətirli və dadlı olur.
Təhlükəsizlik qaydaları
Paxlava bişirdikdə istənilən soba üçün yüksək temperaturla bağlı təhlükə
vardır.
1. Yanğının olmaması üçün asan alışan əşyaları sobaya yaxın yerləşdirmək olmaz.
2. Uşaqları isti sobaya yaxın buraxmaq olmaz.
3. Paxlava olan qabı isti sobadan tutqac və ya əlliklə götürmək lazımdır.
4. Metal gövdəli sobanı yerlə birləşdirmək lazımdır.
1. Un məmulatları hazırlayarkən unu ələmək nə üçün vacibdir?
2. Xəmir necə hazırlanır?
3. Nə etmək lazımdır ki, xəmir işləmə lövhəsinə və oxlova yapışmasın?
4. Azərbaycan mətbəxində hansı növ şirniyyatlar var?
5. Azərbaycan mətbəxində paxlavanın hansı növlərinə rast gəlinir?
6. Paxlavalar birbirindən hansı keyfiyyətləri ilə seçilir?
7. Paxlava hazırlama texnologiyası nədən ibarətdir?
8. İçlik hazırlanması texnologiyası necədir?
9. Şərbət necə hazırlanır?
Özünüyoxlama sualları
Un məmulatları, xəmir (mayalı, mayasız, qatqat), içlik, döyülmüş
qoz, fındıq, badam, şəkər tozu, darçın, hil, şərbət.
!
?
Çap üçün deyil
ӘRZAQLARIN QIŞA SAXLANMASI.
EV ŞӘRAİTİNDӘ KONSERVLӘŞDİRMӘ
Meyvə və tərəvəzlər vitamin, mineral və
karbo hidratlarla zəngin olduqca mühüm qida
məh suludur. Amma bu qida məhsulları mikroor
qanizmlərin təsiri nəticəsində tez xarab olur və
keyfiyyətini itirir.
Meyvə və tərəvəz əsasən cənub ərazilərdə ye
tişdirilir. Ona görə də konservləşdirmə (şəkil 1)
ilboyu və ölkənin bütün ərazisində istifadə im
kanı yaradır. Bununla yanaşı, ölkənin qida
ehtiyatının zənginləşməsində də konserv ləş dir
mə nin rolu böyükdür.
Konservləşdirmə nədir?
Konservləşdirmə qida məhsullarını zərərli mikroorqanizmlərin həyat
fəaliyyətini dayandırmaqla qoruyub saxlamaqdır. Yeyinti məhsullarının
saxlama müddətinin uzadılmasının bəzi digər üsulları da konservləşdirməyə
aiddir.
Konservləşdirmənin əsas üsulları bunlardır: sterilləşdirmə, qurudulma,
hisəvermə, qaxacedilmə, duza qoyulma. Dondurulma (qida dəyərliliyinin
qorunması üçün ən yaxşı üsul) və mürəbbə, cem, jele və şirələrin hazır lan
ması da konservləşdirmədir.
Sterilləşdirmə qida məhsulunun tərkibində və istənilən digər mühit də
mikrobların məhv edilməsidir. Mühit deyəndə, konserv bankasındakı şirələr
(sous, yağ, su, bulyon) və həmçinin hava başa düşülür. Sterilləşdirmədə əsas
istilik vasi tələri buxar, su və havadır.
Qurudulma konservləşdirmənin ilkin üsullarındandır. Qurudulmada qida
məhsulunun tərkibindəki rütubət kənarlaşdırılır, mikroorqanizmlərin inkişafı
üçün əlverişli mühit olmur. Qurudulma açıq havada, küləkdə və vakuumda
(havasızlıq) həyata keçirilir.
Hisəvermə kimyəvi konservləşdirmə və bir qədər də susuzlaşdırılmadır.
Hisəvermə prosesində ərzaq məhsulu quruyur və tüstünü canına çəkir.
83
23cü MÖVZU
Şəkil 1. Konservləşdirilmiş
tərəvəzlər
Çap üçün deyil
84
Qaxac edilmə qida məhsulunun susuzlaşdırılması və xörək duzu ilə
kimyəvi konservləşdirilməsidir.
Qıcqırtma qida məhsulunun turşularla bioloji saxlanması və duzlan
masının vəhdətidir.
Ev şəraitində konservləşdirmə üçün hansı avadanlıq tələb olunur?
Ev şəraitində kon serv
ləşdirmə üçün uyğun ava
danlıq və qablama ma te
rialı seçilməlidir (şəkil 2).
Konservləşdirmə üçün
ən etibarlı qablama ma te
rialı bankadır. Banka tək rar
istifadəyə yararlı, da vamlı,
istənilən ərzaq üçün əl ve
rişli və kip qablaş dırma
vasitəsidir. Bundan başqa,
konservləşdirmədə mət
bəx avadanlığı – aşsüzən,
emallı ləyən və qazanlar,
bıçaq, sürtkəc, tərəvəz doğ
rayan, xüsusi tutma alət
ləri, qapaqbağlayan ma şın
lazımdır.
Kip bağlama nədir?
Kip bağlama emal edilən məh
sula mikroorqanizmlərin və ha va nın
düşməsinin qarşısını alır. Qab laşdırmanın kip bağlanması konservlərin ərzaq
və əmtəə məh sulu kimi mövcudluğunun əsas şərtidir. Məhsulu konservləş
dir mək təkcə mikrobların məhv edil məsi deyil, həm də onların yenidən
yaranmaması mühitinin yara dıl masıdır.
Bəs kon servləş dir mə tex no lo giyası nədən ibarətdir?
Meyvə, tərəvəz və giləmeyvələrin konservləşdirilməsi bir neçə mərhələdə
aparılır: mexaniki emal (növlərə ayırma, yuma, təmizləmə, doğrama), isti
emal, qablama materialının hazırlanması, çəkilib qablara doldurulması,
ağzının bağlanması, sterilləşdirilməsi, pasterizə edilməsi və hazır məhsulun
saxlanması.
Şəkil 2. Konservləşdirmək üçün inventar və qablama
materialları
Çap üçün deyil
Dostları ilə paylaş: |