Thank you for your contribution

277

sembollerin anlamları, tarihsel süreç içinde onların 

değişiklikleri ya da gelişmelerini ele alan görsel algı, 

görsel iletişim, mitoloji ve simgeler gibi içeriğe sahip 

derslerin müfredat kapsamında yer alması gerektiği 

önerilmektedir.

KAYNAKÇA

ÖZDER, T. (2008). “Svastika (Gamalı Haç) Sembolünün Grafik Tasa-

rım Eğitiminde Beceri Geliştirmeye Etkisi” (yüksek lisans tezi). Gazi 

Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Uygulamalı Sanatlar Eğitimi 

Anabilim Dalı Grafik Eğitimi Bilim Dalı. Ankara.

UÇAR, T. F. (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. Baskı 4. 

İstanbul: İnkılap Kitabevi.

LUNDE, P. (edr.). (2010). Şifreler Kitabı. Çev: Duygu Akın. İstanbul: 

NTV Yayınları.

---

278

---

279

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ DESEN 

ÇİZME BECERİ VE ALGILARINA İLİŞKİN 

GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

THE EVALUATION OF INTERVIEWS RELATED TO 

PERCEPTION AND DRAWING SKILLS OF  

PROSPECTIVE ELEMENTARY-TEACHERS

Bu araştırmada sınıf öğretmeni adaylarının görsel 

sanatlar dersi kapsamında yaptıkları desen-resim 

çizim çalışmalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi 

amaçlanmıştır. Araştırma betimsel bir durum sapta-

ması niteliğinde olup, nitel araştırma teknikleri temel 

alınarak desenlemiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 

Türkiye’nin güneyinde yer alan bir üniversitenin sınıf 

öğretmenliği ana bilim dalında öğrenim görmekte olan 

18 sınıf öğretmeni adayı ( Kız; 11,  Erkek; 7) oluştur-

muştur. 

Veri toplama aracı olarak araştırmanın amacına uygun 

biçimde oluşturulan soruların yer aldığı yarı yapılandı-

rılmış görüşme formu kullanılmıştır.  Veriler, öğret-

men adayları ile yapılan bireysel görüşmeler yoluyla 

toplanmıştır. Görüşme formundan elde edilen verilerin 

analizinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. 

Elde edilen verilerin analizi sonucu, sınıf öğretmeni 

adaylarının ilköğretim ve orta öğretim yıllarında resim 

çizmeye yönelik eğitimlerini yeterli bulmadıkları, diğer 

sanat dalları ile pek ilgilenmedikleri, resim çizme 

sürecinde kompozisyon,  perspektif gibi çizimle ilgili 

teknik konularda sorunları olduğu ve resim çizmeye 

ilişkin kaygılar yaşadıkları ortaya koyulmuştur. 

In this research, it has been aimed to evaluate in-

terviews related to drawing works that prospective 

elementary teachers make within visual art class. 

The research is at the quality to determine a depictive 

situation and has been figured as based on techniques 

of qualitative researches. 18 prospective elementary 

Anahtar Sözcükler:  Görsel Sanatlar, Sınıf Öğretmen Adayı, 

Desen Çizimi, Kaygı, Sanat Eğitimi // Keywords: Visual Arts,  

Prospective Elementary Teachers, Drawing, Concern, Art Education

Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü //

 

Cukurova University, Faculty of Education, Department of Elementary 

Educationon

[e-mail]

ÖZET ABSTRACT

Öğr.Gör. Kazım ARTUT

08-11 Nisan April 2015

---

280

teachers having education at the department of ele-

mentary education of a university being at the south of 

Turkey consist of working party of research. (Female;11, 

Male;7). 

Semi-structured interview form that questions occured 

in an appropriate way for the aim of research were 

included was used as a tool of data collection.  Data was 

collected by individual interviews made with prospective 

elementary teachers. Technique of content analysis was 

taken advantage for the analysis of data obtained from 

interview form. The result of data analysis obtained has 

been presented that prospective elementary teachers 

do not find enough their educations related to picture 

drawing during their elementary and secondary school 

years, they are not interested in other art branches 

too much, they have got problems about techniques 

related to drawings such as composition, perspective 

during picture drawing and they concern about picture 

drawing. 

Giriş

Sanat yapma eylemi, bireyin bilgi ve deneyimleri sonu-

cunda gelişen, kendini ve çevresini anlama, anlamlan-

dırma ve yorumlama bağlamında özgürlük, özgünlük 

ve yaratıcı ilkelere dayalı özel bir disiplin alanıdır. Bu 

anlamda sanat eğitimi, bireyin; doğayı, yaşamı algılaya-

bilmesini, kendi duygu ve düşüncelerini farklı sanatsal 

yollarla ifade edebilmesini amaçlar.

Ülkemizde sınıf öğretmenliği ana bilim dalında öğrenim 

gören öğretmen adaylarının önceki eğitim süreçleri 

dikkate alındığında sanatsal kültür-estetik ve beceri 

konusunda son derece kısıtlı bilgi ve deneyime sahip 

oldukları söylenebilir. Bu doğrultuda öğretmen adayla-

rının sanatsal kültür ve estetik duyarlılıklarının gelişti-

rilmesinin, sanata ilişkin olumlu bakış açılarına sahip 

olmalarının sağlanmasının ve temel sanatsal becerile-

rin kazandırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir.  

Öğretmen adaylarının sanatsal temel becerilerinin 

geliştirilmesinde; görsel algı, eleştirel düşünme ve 

görme becerilerinin kazandırılması bağlamında çizim 

becerisi önemli bir faktör olarak görülmektedir. Çizim 

sürecinde düşünceler biçimlenir, somutlaşır (Brown & 

Lean, 2004, s.12). Çünkü çizim etkinliği, iyi bir gözlem 

yapmayı gerektirir. Gözlem yapma,  gözü eğitmenin ve 

görmeyi öğrenmenin uygun bir yoludur. Bunun yanı sıra 

hayal edileni görselleştirmenin ön hazırlığının oluştu-

rulmasında ve algılanan gerçekliğin betimlenmesinde 

gözlem yapma son derece yararlı bir etkinliktir (Enstice 

& Peters, 2003, s.20). 

Çizim plastik sanat alanlarında yaratıcı ifadenin bir 

başlangıcı olarak kabul edilir.  Bu bağlamda Nicolai-

des,  çizmeyi öğrenmenin, doğru görmeyi öğrenmek 

olduğunu, bir başka deyişle çizmeyi öğrenmenin gözle 

görünenden daha fazlasını görmek olduğunu belirtmiş-

tir (Akt. Edwards, 1979, s. 2, 60).   Meager (1993, s. 7) ise 

öğrendiklerimizin gördüklerimize bağlı olduğunu, daha 

iyi görebilmenin bizi bilgilendirdiğini, tatmin ettiğini ve 

bizi daha iyi yerlere taşıyarak hayatımızı zenginleştirdi-

ğini ifade etmiştir. 

Resim çizme eylemi birçok atletik aktivite gibi el, göz ve 

zihin arasındaki koordinasyona bağlıdır  (Konig, 2006, 

s.17). Ericson, spor ve sanat gibi yeteneklerin kalıtımsal 

bir yönünün olması fikrine açık olmakla beraber spesifik 

bir becerinin kalıtımsal olmadığını savunur. Kalıtım-

sal olanın dürtü ve azim ve motivasyon olduğunu ileri 

sürmüştür (Akt: Edwards, 2011, s. 595). Bu doğrultuda 

Robinson (2003, s. 153) yeterli göz-el eşgüdümü ile çoğu 

insanın çizmeyi öğrenebileceğini ancak azımsanama-

yacak bir kesimin ise bu eşgüdümü öğrenemediğini 

belirtmiştir. Robinson aynı zamanda yazmayı öğrenmek 

gibi, çizmeyi öğrenmenin de teknik ve kültürel bir başarı 

olduğunu, biyolojik olmadığını ileri sürmüştür. 

Spor ve sanat gibi alanlarda sadece yetenekleri olanla-

rın ilgilenmesinin daha uygun olacağı biçiminde yaygın 

bir görüş söz konusudur.  Bu bağlamda resim çizme ile 

de ilgili olarak aynı görüş kabul görmektedir. Edwards 

(2011,s. 68) yetişkinlerin çoğunun sanat becerilerinde 

sekiz ya da dokuz yaşındayken eriştikleri gelişim sevi-

yesinin üzerine pek çıkamadıklarını belirtmektedir. Pek 

çok zihinsel ve fiziksel faaliyette bireyin becerilerinin, 

örneğin, konuşma, el yazısı gibi becerilerin yetişkinliğe 

erişirken, değişip gelişirken, çizim yapma becerilerin-

deki gelişmenin anlaşılmaz bir şekilde erken yaşlarda 

duraklıyor göründüğünü ifade etmektedir.  

Gardner ise (Akt: Zolberk, 2013, s.126) bu konudaki yete-

neğin çoğu zaman yaş ile birlikte azalarak dışsal faktör-

lerin etkili olduğunu ifade eder. Bu doğrultuda Edwards, 

yetişkinlerin pek çoğunun hayatın diğer alanlarında 

hangi düzeye erişmiş olurlarsa olsunlar çizimlerinin 

çocuk çizimleri gibi olduğunu da vurgulamaktadır. 

Resim çizme sırasında genellikle nesneleri göründüğü 

gibi algılamak yerine, onları fotoğrafik bir yolla daha 

gerçekçi bir biçimde çizmeye odaklanılır ve bu şekilde 

çizim yapmaya çalışılır. Başlangıçta bu şekilde bir bek-

lenti ile çizim yapmaya yönelmek ve bunun sonucunda 

da tam olarak birebir başarı sağlanamaması durumun-

da resim çizmeye ilişkin hayal kırıklığı yaşanmasına yol 

açabilmektedir. Bu anlamda ilk sorun algısaldır, şeylere 

farklı bakmasını öğrenmemiz gerekir. İkinci sorun 

tekniktir, gözün görmeyi öğrendiği şeyleri, yüzey üzerine 

aktarabilmektir (Robinson, 2003, s. 153).  

Yukarıda yapılan açıklamalara göre desen çizim çalış-

maları, görsel algı, yaratıcı düşünce, artistik tasarım 

ve sezgi gücünün gelişimini destekleyen çalışmaların 

temelini oluşturması bakımından önem taşımakta-

dır.  Bu doğrultuda sınıf öğretmeni adaylarının sanat 

dersleri kapsamında yapılan desen çizim çalışmalarına 

ilişkin yaklaşımlarının ve düşüncelerinin belirlenmesi-

nin de önemli olduğu düşünülmektedir. Sınıf öğretmeni 

---