83
KAYNAKÇA
Antmen, Ahu (2010). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20.
Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Araeen, Rasheed (2002). A New Beginning: Beyond Postcolonial
Cultural Theory and Identity Politics, The Third Text Reader: On Art,
Culture and Theory. New York, London: Continuum.
Bourriaud, Nicolas (2009). The Radicant. NewYork: Lukas and
Sternberg.
Brenson, Michael (1998). The Curator’s Moment, Zoya Kocur ve
Simon Leung (ed.), Theory in Contemporary Art since 1985 içinde.
(2005) Oxford:
Blackwell Publishing.
Çağlar, Ayşe (1997). Hyphenated identities and the limits of “cul-
ture”, T. Modood , P. Werbner (ed.), The Politics of Multiculturalism
in the New Europe içinde (169-185), London: Zed Books.
Canclini, Nestor Garcia (1998). Remaking Passports: Visual thought
in the debate on multiculturalism, Nicholas Mirzoeff (ed.), The
Visual Culture Reader içinde, London: Routledge.
Clifford, James (1998). On Collecting Art and Culture, Nicholas
Mirzoeff (ed.), The Visual Culture Reader içinde, Londra: Routledge.
Featherstone, Mike (1996). Localism, Globalism, Cultural Identity,
Rob Wilson ve Wimal Dissanayeke (ed.), Global/Local: Cultural
Production and Transnational Imaginary içinde (s. 46-76). New
York: Duke University Press.
Fisher, Jean (2005). The Syncretic Turn: Cross Cultural Practices
in the Age of Multiculturalism, Zoya Kocur ve Simon Leung (ed.),
Theory in Contemporary Art since 1985 içinde (233-241). Oxford:
Blackwell Publishing.
Foster, Hal (2010). Contemporary Extracts, e-flux journal #12, Jan-
uary 2010, s.2, http://worker01.e-flux.com/pdf/article_98.pdf
1996). The Return of The Real: The Avant-Garde at the End of the
Century, Cambridge: MIT Press.
Gioni, Massimiliano (2013). In Defence of Biennials, Alexander
Dumbadze and Suzanne Hudson (ed.), Contemporary Art: 1989 to
the Present içinde (171-177), Malden, Oxford, Sussex: Wiley-Black-
well.
Griffin, Tim (2013). Worlds Apart: Contemporary Art, Globalization,
and the Rise of Biennials, Alexander Dumbadze, Suzanne Hudson
(ed.), Contemporary Art: 1989 to the Present içinde (7-16). Malden,
Oxford, West Sussex: Wiley and Blackwell.
Groys, Boris (2008a). Topology of Contemporary Art, Terry Smith,
Okwui Enwezor,
Nancy Condee (ed.), Antinomies of Art and
Culture: Modernity, Postmodernity, Contemporaneity içinde (s.
71-82). New York: Duke
University Press. (2008b). Art
Power. Cambridge: MIT Press.
Kapur, Geeta (2013). Curating in Heterogeneous Worlds, Alexander
Dumbadze, Suzanne Hudson (ed.), Contemporary Art: 1989 ince
the Present içinde (178-191). MA, Oxford, West Sussex: Wiley ad
Blackwell.
Kwon, Miwon (2002) One Place After Another: Site-Specific Art and
Locational Identity. Cambridge, Massachusetts, London: MIT Press
(1997)
Smith, Terry (2013). Our Contemporaneity, Alexander Dumbadze
and Suzanne Hudson (ed.), Contemporary Art: 1989 to the Present
içinde (s. 17-27). Malden, Oxford, Sussex: Wiley-Blackwell.
Yardımcı, Sibel (2005). Kentsel Değişim ve Festivalizm: Küre-
selleşen
İstanbul’da Bienal. İstanbul: İletişim.
Çağdaş sanatın etnografyaya dönüşünün, kültür ve
antropoloji alanına doğru genişlemesinin izleri, yirminci
yüzyılın sonlarına doğru sanat kurumunun sadece
mekânsal terimlerle (atölye, galeri, müze, vb.) daha
fazla tasvir edilememesinden, sanat kurumunun ayrıca
söylemsel bağlamda farklı kurumların ve uygulamala-
rın, öteki öznelliklerin ve kommünitelerin çevresini de
içermesinde aranabilir (s. 184). Sanatın mekânı gibi sa-
nat izleyicisi de fenemenolojik terimlerle sınırlanmadı-
ğında, dilde şekillenen ve farklılığı (cinsiyet, etnisite, ırk,
vb.) ile beliren toplumsal bir özne olarak ele alındığında
sanatın konumu ve yönü de mekânsal içeriğe ve toplum-
sal bağlama göre değişir. Ayrıca toplumsal hareketlerin
(ve teorik gelişmelerin kuvvet vermesi ile sanat, sanatçı,
kimlik ve kommünitenin sınırlayıcı tanımlarının değiş-
mesi vesilesi ile sanatın kültürel ve antropolojik alana
kaydığını unutmamak gerekir. Fakat kültür gözlemcisi
olan sanatçı veya aydının yerele dışardan bakmanın
getirdiği otoritesinin, alanda diyaloğa dayalı bir müzake-
reyi indirgeyeceği açıktır.
Çokkültürlülük politikaları ve söylemleri farklılıklar
üzerinden kültürleri ayırmakta ve kimlikleri kendi
ayrıksı yerlerine yerleştirmekte, mekânsallaşmış kül-
türleri ve kommüniteleri yeniden üretme ve ayrı tutma
eğilimindedir. Ayşe Çağlar çokkültürlülüğün sadece
kollektif kültürel farklılıkların tanınmasını içermediğini
ayrıca bu farklılıkları taşıyan kültürel toplulukların ha-
yatta kalmasını politik olarak garantilediğini de belirtir
(1997, s. 179). Dolayısıyla, çokkültürlülük politikası
kamusal alanda kültürlerin kurumsallaşması, kültürel
farklılıkların dondurulması ve kültürel toplulukların
somutlaşması anlamına gelir (s. 179). Küresel çağdaş
sanat da davet ettiği yerellikler ekseninde kültürleri
dondurmakta, farklılıklarını belirterek, öteki kimlikleri
temsilleri boyunca sınırlandırmakta ve birbiri ile bağla-
rını koparmaktadır.
Miwon Kwon, günümüzde mekâna özgü sanatın maha-
linin yeniden tanımlandığını, tanıdık sanatsal içeriğin-
den çok kamusal alana yöneldiğini ve çok daha geniş
kültürel, toplumsal ve söylemsel alanlara yayıldığını
söyler (2002, s. 4) Güncel sanatın sıkça referans verdiği
mekâna özgülüğü toplumsal alana yerleştiren, yerel
ve toplumsal mübadeleler ve bağlamlar taşıyan sanat
çalışmaları bugün bienaller, uluslararası etkinlikler ve
festival mekânlarında yersiz yurtsuzlaşmakta, bağlamı-
nı taşıdığı yerelliği yersiz bir seyre, kimlikler gösterisine
dönüştürmektedir. Yeniden yerleşen kimliklerin, politik
ötekinin ve farklı kültürlerin mekânı sanatın güncel
mekânı olmuştur.