Til bilimi hám onıń tarawları Til bilimi ilimiy ádebiyatlarda lingvistika 1 dep te aytıladı. Til bilimi —



Yüklə 285,79 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/11
tarix28.11.2023
ölçüsü285,79 Kb.
#138528
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
akustika
menen tı
ǵ
ız baylanıslı boladı. Akustika tábiyatta
ǵ
ı tolıp atır
ǵ
an seslerdi, sonıń bir 
kórinisi bol
ǵ
an til seslerin, til sesleriniń esitiliwin izertleydi. Akustika seslerdiń 
payda bolıw, taralıw, esitiliw teoriyasın sóz etedi hám tábiyatta
ǵ
ı tolıp atır
ǵ
an 
seslerge tán belgilerdi izertleydi. Ses ır
ǵ
a
ǵ
ın, ses kúshin, ses tembrin, seslerdiń 
sozımlılı
ǵ
ın hám t.b. qásiyetlerin anıqlaw arqalı seslerdiń akustikalıq sıpatlaması 
beriledi. Til sesleri ton hám shawqımnıń qatnası arqalı jasaladı. Sonday-aq, awız, 
murın hám jutqınshaq boslıqları jań
ǵ
ırıq (rezonator) xızmetin atqara otırıp, seslerge 
akustikalıq jaqtan qosımsha túr beredi. Mine, bul aytıl
ǵ
anlar akustika hám fonetika 
ilimleriniń tabıslarına súyengen halda túsindiriledi. Fonetikada akustika iliminde 
jumsalatu
ǵ
ın terminler menen túsinikler qollanıladı.
Til bilimi 
medicina
ilimi menen baylanıslı boladı. Til bilimi ádette deni saw 
múshelerdiń (sóylew a
ǵ
zalarınıń) xızmetine tiykarlanıp tillik qubılıslar
ǵ
a sıpatlama 
beredi. Sóylewdi ámelge asıratu
ǵ
ın bas miyi, joqar
ǵ
ı nerv sisteması, sóylew hám 
esitiw a
ǵ
zaları túrli sırtqı yamasa ishki tásirler arqalı zaqımlanıwı, keselleniwi 
múmkin. Sóylewdi ámelge asıratu
ǵ
ın adam músheleriniń sawlı
ǵ
ın tekseretu
ǵ
ın hám 
olardı emleytu
ǵ
ın medicina iliminiń tarawları bol
ǵ
an psixiatriya, logopediya
defektologiya ilimleriniń jetiskenlikleri de til bilimi ushın áhmiyetli. Túrli sebepler 
menen adamnıń sóylewi yamasa esitiwiniń ádettegi ja
ǵ
daydan ózgeriwi, sóylewdiń 
buzılıwı (afaziya), gereń, gúń adamlardı emlew máseleleri meditcinalıq ilimlerdiń 
mashqalaları bolıw menen birge til bilimine de olardıń qatnası bar.
Til bilimi 

Yüklə 285,79 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə