Tofiq Huseynzade--seir--kitab 1111. indd
Yüklə 21,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
Xəyal cığırı – I cı̇ld 101
1967-ci ilin may ayinda qələmə aldiği «Söz və mən» adli şeirində, şeriyyət aləmi ilə özünü qarşilaşdiraraq ədəbi təsvir yaradir:
«Dostuma giley» adli şeirində (11.12.1968) şeriyyətə gəlişi- nin səbəblərini İlahi ilhamla bağlayir, «şöhrət və ad üçün deyil, tarixin, taleyin hökmü ilə İlahi ilhamla» şeirə gəlişini belə təsvir edir:
«Mən nələr görmədim» adli şeirində (1967 noyabr) şeriyyət dünyasina könlünün ilhami ilə gəldiyini, həyatinin onunla da sona çatacağini bildirir: «Bilirəm, bu günlər coşan qələmi, Mən yox. Götürmüşdür əlinə könlüm. Onunla başlamış ömrümün dəmi, Onla qurtaracaq sonuncu günüm». Tofiq Məhəmməd oğlu Hüseynzadə 102
«Qələm» adli şeirində (1967 dekabr) isə qələmin qüdrəti, gücü ilə yaşadiğini, qələmin qəlbinə sevinc bəxş etdiyini vurğulayir: «Bəzən, düşünəndə mən aram-aram, Üşüyür, ağrıyır sinəmdə yaram. Sənin qüdrətinə, gücünə varam, Könlümə sən, sevinc qatırsan, qələm!» «Şair xəyalim» adli şeirində (14.07.1970) özündən sonra həyatda xatirə kimi şeriyyət dünyasinin daim yaşayacağindan söz açir: «Yazıram, hey yazıram, Ulduzlu, Aylı gecə... Xəyalımdan bir fikir Bu an keçir səssizcə: – Yazsam sənətkar kimi, Mən vurulsam bu ada, Məndən də bir xatirə, Məndən də bir yadigar Qalacaqdır dünyada». T.Hüseynzadənin «Şairlər ölməz» adli şeirindən (1968 iyun), «ürəkdən yazanlarin ölməzlik qazandiqlarina» dair ma- raqli bir parçaya diqqət yetirək: «Dostlar! Tələsməyin, gələr bir zaman, Mən də dastan olub gəzərəm dildə. Yaxşı bilərsiniz, ürəkdən yazan Hələ, ölməmişdir bizim bu eldə». Xəyal cığırı – I cı̇ld 103
«Sözüm var mənim» adli şeirində (21.07.1968) şeriyyət dünyasi ilə özündən sonra «alaq basmayacaq iz» qoyduğunu dilə gətirir:
«Mənim müasirlərim» adli şeirində (09.04.1971) isə şair, «himayədarlari» və tutduqlari vəzifə mövqeləri sayəsində şeriy- yət dünyasina ayaq açmiş mənasiz, məzmunsuz «şeirlər» yazan, «şair» adlanan qeyri-peşəkarlarin gec-tez layiq olduqlari yerə qoyulacaqlarina inanir: «Bəli! O gün gələcək! Siz də, vəzifəniz də, O, mənasız və iyrənc Qalaq-qalaq kitablar Şeir sayılan şeirdə, Bəli! O, son hədəfdə Birdəfəlik öləcək!» «Şairlər» adli şeirində də (03.02.1972) dünyada şairlərin müxtəlif olduğunu, hər birinin «xalqin gözündə və tarixdə la- yiqli yerlərini tutduqlarini» belə sətirlərlə anladir: «Şair var, bir kitabla Tarixlərdən silinmir, Şair var, on kitabla Nə olduğu bilinmir. Tofiq Məhəmməd oğlu Hüseynzadə 104
Şair var, haqq gələndə Tezcə çəkilər qına, Şair var, haqsızlığı Çatdırıbdır haqqına. Şair var... Şair də var Nə olduğu bilinmir, Şair var... Şair də var Tarixlərdən silinmir!!!» «Sözün gücü (03.02.1972) adli şeirində, şairlərə, tarixi də- rindən bilib, şeriyyət ilhamini xalqdan almalarini, bütün varliq- lari ilə xalqa itaətkar və minnətdar olmalarini tövsiyə edir: «Bəli! Bilməliyik biz Tarixi varaq-varaq, Şerimizin bəzəyi, Gücü olmalıdır xalq! Bəli! Gücü, ilhamı Biz xalqdan almalıyıq, Ona səcdə qılaraq, Minnətdar olmalıyıq». Şairlər azad doğulur. Zamanin, dövrün qayda-qanunlari nə qədər amansiz, qəddar və kəskin olursa-olsun, şairin ruhu çağlayir, onun coşan ruhu hər hansi qəlibə, çərçivəyə siğmir. Şairin qəlbində bəsləyib, böyütdüyü, yaşatdiği ideallari gec- tez, gizlin-aşkar pərvəriş tapir, cücərir, əsərlərinə yansiyir. Onu zamanin ən ağir «cəza aparati»nin hədə-qorxulari, məhrumiy- yətləri, məhdudiyyətləri, zülmləri də qorxutmur. Onlarin ruhu Xəyal cığırı – I cı̇ld 105
Yaradandan başqa heç nəyin və heç kimin qarşisinda baş əymir, xalqin danişan mübariz dili olur. Şairin «Hər şey azadliq sevir» adli şeiri (14.11.1968) də onun daxilində yaşatdiği «milli azadliq» idealinin qaynar bir bulaq kimi daim çağlamasinin təzahürüdür:
Tofiq Hüseynzadə SSRİ dövründə qələmə aldiği bir sira şeirlərində Azərbaycançiliq ideallari əsasinda milli məfkurə- mizin qati tərəfdari və ifadəsi kimi müstəqil, şimalli-cənublu bütöv Azərbaycan idealini yaşatmiş, xalqi tarixi ədalətsizlik olan, Azərbaycanin ikiyə bölünməsi fakti ilə barişmamağa, mü- barizəyə səsləmişdir. Hələ 12.10.1969-cu ildə yazdiği «Küsmə, Araz» adli şerində o, – «...Deyirlər, bir torpağı Araz bölüb ikiyə… – Araz, küsmə hər sözdən. Doğub mübarizədən Azadlıq hər ölkəyə» Yüklə 21,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|