86
a, b – chekka qatorlarda (a) va o‘rta qatorlarda (b)
ishlatiladigan bir qavatli
ustun;v, g – bular ham, ikki qavatli to‘ri;d, ye – trapediya (d) va to‘g‘ri burchak (ye)
kesimli to‘sinlarning ostki tomonidan ko‘rinishi;j – qavatlararo orayopmasi
plitasining ostki tomondan ko‘rinishi.
Balandligi bo‘yicha kesimi o‘zgarmas po‘lat ustunlarni balandligi 9,6m
gacha
bo‘lgan hamda 20t gacha yuk ko‘taruvchi kranlar bilan jihozlangan binolarda
qo‘llaniladi. Bunday ustunlar asosan markaziy siqilishga ishlab, asosan keng tokchali
prokat qo‘shtavrlardan tayyorlanadi.
2.13-rasm. Ko‘p qavatli sanoat binolarining ustun va devorlarini
koordinatsiya o‘qlariga bog‘lash.
a – ustunlarni o‘rta o‘qlarga bog‘lash; b,v –
ustun va devorlarni chekka
bo‘ylama o‘qlarga bog‘lash; g,d – bino to‘g‘ri qismini bog‘lash; e,j – ustunlarni
ko‘ndalang harorat choki o‘qlariga bog‘lash.
87
2.14-rasm. Rigellarning ustunlarga tayanishi:
1-ustun; 2-rigel; 3-ochiq qoldirilgan armatura qismi; 4-payvandlangan choklar;
5-to‘ldirilgan chok; 6-payvand yordamida ulangan rigel va tokcha quyma detallari.
Ajratilgan ustunlarni og‘ir yuk (125t dan katta) ko‘taruvchi ko‘prik
kranlar
bilan jihozlangan sanoat binolarida ishlatiladi.
Ustunlarning pastki qismida ularni poydevorlarga qotirish uchun po‘lat
negizlar ko‘zda tutilgan bo‘ladi. Negizlarni poydevorlarga mustahkamlashda
poydevorlardagi mahsus, oldindan qoldirilgan anker boltlaridan foydalaniladi.
2.15-rasm. Ko‘p qavatli sanoat binolari ustunlaridagi choklar.
a – ustunlar montaj qilinguncha;b – ustunlar o‘rnatilgan.
88
1-temir
beton ustun;2-armaturalarning chiqib turgan qismi;3-ustunning po‘lat
kallagi;4-markazlovchi taglik;5-to‘g‘rilovchi
plastinka;6-choklar qoplamasi (po‘lat
kallaka payvandlangan).
Dostları ilə paylaş: 
