Toshkent davlat agrar universiteti agrologistika va biznes fakulteti buxgalteriya hisobi, tahlil va audit kafedrasi

1,1-chizma. Korxona barqarorligining turlari.
Umumiy barqarorlik chegarasini yuqori yoki past bo‘lishi turli xil sabablarga bog‘liq. (-chizmaga qarang).
- «Barqarorlik zaxirasi» - bir necha yillar davomida shakllangan moliyaviy zaxiralar miqdori tasodifiy va keskin tashqi kutilmagan o‘zgarishlarni oldini olishga qaratilgan. - texnik – iqtisodiy barqarorlik – investitsiya loyihalari samaradorligi, texnika bilan qurollanish darajasi, ishlab chiqarish, mehnat, boshqaruvni tashkillashtirish;
pul oqimlarini harakati tufayli foydaga erishishni ifodalaydi.
- moliyaviy barqarorlik – daromadni xarajatlarga nisbatan va resurslar holatini yuqori bo‘lishi, pul mablag‘larining erkin harakatini ta’minlaydi, mablag‘lardan samarali foydalanish ishlab chiqarish uzluksizligi, uni kengaytirish va yangilanishi uchun zamin yaratadi.
Moliyaviy barqarorlik o‘z va chetdan jalb etilgan kapitallar nisbati, joriy, investitsiya va moliyaviy faoliyat tufayli o‘z kapitali Umumiy barqarorlik Tashqi Ichki Texnik iqtisodiy Moliyaviy Barqarorlik zaxirasi jamg‘armasini o‘sish darajasi, harakatchan va immobilizatsiya qilingan resurslar nisbati, zaxiralarni o‘z mablag‘lari manbayi bilan ta’minlanishini ifodalaydi. Demak, moliyaviy barqarorlik moliyaviy resurslar holati birinchidan, bozor talabiga mos kelishi, ikkinchidan, ishlab chiqarishni rivojlanishini ta’minlashi lozim.
Moliyaviy barqarorlik tuzilishini quyidagicha ifodalash mumkin.

1.2-chizma. Korxona moliyaviy barqarorligini turlari.
-joriy – konkret (aniq) davr mobaynidagi moliyaviy barqarorlik;
-imkon – tashqi sharoit o‘zgarishini hisobga olgan holdagi moliyaviy barqarorlik;
-yuzaki – davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan, chetdan beriladigan yordam tufayli moliyaviy barqarorlik;
-real – raqobat sharoitida kengaygan takror ishlab chiqarish imkoniyatlarini hisobga olgan holdagi moliyaviy barqarorlik.
Professional so‘z boyligida «moliyaviy barqarorlik» terminini ishlatilishi bir xil ma’noni anglatmaydi. Chet el iqtisodiy adabiyotlari va jahon amaliyotida «moliyaviy barqarorlik» so‘zini ifodalanishidagi farqlanish korxona balansi tahliliga ikki xildagi yondoshish, ya’ni balans likvidligini an’anaviy va zamonaviy funksional usullarini qo‘llash orqali yuzaga keladi.