530
HEYVANLARIN BAŞINI KƏSMƏYİN ...
DƏVƏNİN NƏHR EDİLMƏSİNİN QAYDALARI
Məsələ 2604: Əgər dəvəni can verəndən sonra pak və halal
olsun deyə, nəhr etmək istəsələr, gərək heyvanın başının
kəsilməsindəki beş şərtdən əlavə, bıçaq, dəmir və s. kimi kəsici
olan başqa şeyi, onun sinəsi ilə boynu arasındakı çüxur yerə
batırsınlar.
Məsələ 2605: Bıçağı dəvənin boğazına batırmaq istədikləri
vaxt yaxşı olar ki, dəvə ayaq üstə olsun. Amma dizlərini yerə
qoyan halda, yaxud böyrü üstə yatıb bədəninin qabağı üzü
qibləyə olanda, bıçağı onun sinəsi ilə boynu arasındakı çüxur
yerə batırsalar, eybi yoxdur.
Məsələ 2606: Əgər bıçağı dəvənin boynundakı çüxura
batırmaq əvəzinə başını kəssələr, yaxud qoyun, inək və s.-ni
dəvədə olan kimi bıçağı onun boynundakı çüxura batırsalar,
onların əti haram, bədənləri nəcis olur. Amma dəvənin dörd
damarını kəsib diri olduğu müddətdə qeyd olunan göstərişlərə
əsasən, bıçağı onun boynundakı çüxura batırsalar, əti halal,
bədəni pak olur. Həmçinin, əgər bıçağı inək, qoyun və s.-in
boynundakı çüxura batırıb diri olduğı müddətdə başını kəssələr
halal və pakdır.
Məsələ 2607: Əgər heyvan inadkar olsa və onu şəriətdə
müəyyən olan göstərişlərə əsasən kəsə bilməsələr; yaxud
məsələn: quyuya düşüb ölməsi gözlənilsə və şəriətdəki qaydalara
əsasən kəsilməsi mümkün olmasa, heyvanın bədənini yaralasalar
və yaralanma nəticəsində can versə, halal olur; üzü qibləyə
olması lazım deyil. Ancaq gərək heyvanların başının
kəsilməsindəki deyilən sair şərtlərə riayət olunsun.
HEYVAN KƏSİLƏNDƏ MÜSTƏHƏB OLAN ŞEYLƏR
Məsələ 2608: Heyvanların başının kəsilməsində bir neçə şey
müstəhəbdir:
İzahlı şəriət hökmləri
531
1-Qoyunun başını kəsəndə iki qabaq və bir arxa ayağını
bağlayıb, bir ayağını isə, açıq qoysunlar. İnəyin başını kəsəndə
isə dörd ayağını bağlayıb quyruğunu açıq qoysunlar. Dəvəni
nəhr edəndə qabaq ayaqlarını dizlərinə qədər, yaxud qoltuğunun
altına qədər bir-birinə bağlayıb dal ayaqlarını açıq qoysunlar.
Müstəhəbdir ki, toyuğun başını kəsdikdən sonra buraxsınlar ki,
qol-qanad çalsın.
2-Heyvanın başını kəsən şəxs, üzü qibləyə olsun;
3-Heyvanı kəsməmişdən qabaq qabağına su qoysunlar;
4-Heyvanı, az əzab-əziyyət çəkəcək şəkildə kəssinlər;
məsələn: bıçağı yaxşı itiləsinlər və başını tez kəssinlər.
HEYVAN KƏSƏNDƏ MƏKRUH OLAN ŞEYLƏR
Məsələ 2609: Bir neçə şey heyvanı kəsəndə məkruhdur:
1-Heyvanın canı çıxmazdan qabaq dərisini soymaq;
2-Başqa heyvanların görə biləcəkləri yerdə bir heyvanın
başını kəsmək;
3-Cümə gecəsi və ya cümə günü zöhrdən qabaq, heyvanın
başını kəsmək; amma ehtiyac olduqda eybi yoxdur.
4-İnsanın özünün bəslədiyi dörd ayaqlı heyvanın başını
kəsməsi;
SİLAH İLƏ OV ETMƏYİN HÖKMLƏRİ
Məsələ 2610: Əgər əti halal olan vəhşi heyvanı silah ilə
ovlasalar və ölsə, beş şərt daxilində bədəni pakdır:
1-Ov silahı bıçaq, qılınc kimi kəsici, yaxud nizə, ox kimi iti
olsun və itilik səbəbilə heyvanın bədənini parçalasın. Əgər
heyvanı tora salmaq, çubuq, daş və s. kimi şeylərlə ovlasalar pak
olmur, onu yemək də haramdır. Əgər bir heyvanı tüfənglə
ovlasalar, onun güllələri iti olub heyvanın bədəninə batsa və onu
parçalasa, pak və halaldır; əgər güllənin ucu iti olmasa, əksinə
sürət nəticəsində heyvanın bədəninə batıb öldürsə, yaxud hərarət
532
HEYVANLARIN BAŞINI KƏSMƏYİN ...
vasitəsilə bədənini yandırsa və bu səbəblə heyvan ölsə, pak və
halal olması işkallıdır.
2-Ov edən müsəlman, yaxud yaxşını və pisi başa düşən
müsəlman uşağı olsun. Əgər kafir, yaxud Peyğəmbərin
(səlləllahu
ələyhi və alihi və səlləm)
əhli-beytinə düşmən olan bir şəxs heyvanı
ovlasa, o ov halal deyil.
3-Silahı, heyvan ovu üçün işlətsin. Amma başqa yeri nişan
alsa və təsadüfən heyvana dəyib öldürsə, o heyvan pak deyil və
yeyilməsi də haramdır.
4-Silahdan atəş açanda Allahın adını desin. Əgər qəsdən
Allahın adını deməsə, ov halal deyil. Amma unutsa, eybi yoxdur.
5-Heyvana çatanda ölmüş olsun, yaxud diri olarsa, başını
kəsmək miqdarında vaxt olmasın. Başını kəsmək miqdarında
vaxt olduğu təqdirdə heyvanın başını kəsməsə və ölsə, haramdır.
Məsələ 2611: Əgər biri müsəlman və digəri kafir olan iki
nəfər bir heyvanı ovlasa, o heyvan halal deyil. Əgər hər ikisi
müsəlman olsa, lakin ikisindən biri Allahın adını deyib digəri
qəsdən deməsə, o heyvan halal deyil.
Məsələ 2612: Əgər heyvanı; məsələn: güllə ilə vurduqdan
sonra suya düşsə və insan onun həm güllə, həm də suya düşmək
səbəbilə can verdiyini bilsə, halal deyil. Hətta təkcə güllə
səbəbilə ölüb-ölməməsində şəkk etsə də, halal deyil.
Məsələ 2613: Əgər bir şəxs qəsbi it və ya qəsbi silah ilə
heyvanı ovlasa, ov halal və onun öz malıdır. Amma günah
etməklə yanaşı silahın və ya itin muzdunu sahibinə verməlidir.
Məsələ 2614: Əgər qılınc, yaxud ov etmənin səhih olduğu
başqa şeylərlə, 2610-cu məsələdə deyilən şərtlərə uyğun olaraq
heyvanı iki yerə bölsə, başı ilə boynu bir tərəfində qalsa və ovçu
ona, can verməsindən sonra çatsa, hər iki hissəsi halaldır; əgər
heyvan diri olsa, amma baş kəsmək üçün vaxt olmasa,( hər iki
hissəsi halaldır). Əgər heyvan diri olsa və baş kəsmək üçün vaxt
olsa, baş və boyun olmayan hissə haram, olan hissə isə şəriət
Dostları ilə paylaş: |