72
№ 2 (14) Yay 2015
yox ey, bax bunu görərsiniz – baş
barmağını
iki
barmağının
arasından
göstərdi.
Kəklik:
– Onu apar arvadına göstər, tərbiyəsiz!
– Bu il nə olursa olsun, “Komsomol”a
çatmalıyıq və hələ ötməliyik də!
Kəklik:
– Çatmağa çatarıq, ancaq ötməyi ağlım
kəsmir.
– Niyə ötmürük ki!? Nəyin əskikdir?
Kəklik:
– Ötsək, iştanımızın dalındakı qırmızı
yamağı
görünəcək, ona görə. Anladın!?
Dursun:
– Sənin dilinin zadını...
Bu heynidə üzüm sahəsinin başında sarı
“PAZ” avtobusu tozanaq qaldırıb saxladı,
içindən
kostyum-qalstuklu 8-9 kişi düşdü.
Dursun nimdaş, düyməsiz pencəyinin
yaxasını qaydaya
salıb avtobusa tərəf cumdu.
Kəklik Simavərə səsləndi:
– Yoxlama görən kimi gör altına necə
batırır. Qaç qabaqlarına! Gopla ki, hər
hektardan
filan sentner üzüm gözləyirik,
əməkçilərimiz sovet xalqına öz töhfəsini
vermək üçün gecə-gündüz əlindən gələni
edəcək... Görüm qırılsın elə bu sovet
xalqını – bizi diz üstə qoydu.
-Ağız nə qədər yeyirmiş bu sovet
xalqı! Eşşək kimi işləyirik, yenə də
qarnı doymur bu gözü çıxmış xalqın! Gör
nə qədər çiçəyi burnunda qız-gəlinimiz qısır
qaldı bu üzümlüklərdə...
Simavər:
– Aaz dilini dinc saxla, vallah səni
qazamata salacaqlar. Qız, deyəsən bu
gələnlər
yoxlamaya oxşamır axı. Əllərində nəysə
yekə
çamadanları
var...Bəlkə
yenə
tilvizordandılar?
Məktəblilərdən kimsə görünür üzüm
yığımına ilk dəfəydi gəlirdi. Tənək
yarpağının
üstündəki göydaş tozunu Kəkliyə göstərib
soruşdu: – Xala, bu göy şey nədir?
Simavər önlüyü ilə uşağın əlini silib,
istehza ilə:
– Baldı dayna bala, dürməklə, ye!
Zəhərdi, zəhər! Yesən, evlənəndə uşağın
olmayacaq!
Üzüm yemə! – dedisə də, bir gözü gələn
qonaqlarda idi. Kəklik cızdan çıxıb üzüm
dolu vedrəni
sahənin başındakı badyaya töküb gələnlərin
yanına dartındı.
Sədr gələn qonaqlara çatıb, “Ay xoş
gəlmisiniz, buyurun, buyurun...” – əl
uzadıb
bir-bir
görüşdü.
Gələnlərin içində şux geyimli olanı
qaşqabağını salladı:
– Cərə gəldik, cəhənnəmə gəldik... Ver
vedrələri görək! Hardan başlayaq?
Dursun çaşdı:
– Zad eləginən.., nə verim dedin?
– Vedrə!
– Şeyi neynirsiniz?
– Burda neyləyərlər, çalıb-oxumayacağıq
ki! Üzüm yığacağıq!
– Qanammadım...
– Əşşi yoldan tutub göndəriblər ki, üzüm
yığaq!
Sədr işin nə yerdə olduğunu indi anlayıb
bağırd:
– Kəklik, ay Kəklik!
Kəklik
düz
sədrin
arxasında
dayanmışdı.
– Bu gədələrin hərəsinin əlinə bir şey
ver – vedrə, hərəsinə də bir cız, qoy üzüm
yığsınlar.
Kəklik:
– Bu kostyumda, qalstukda da üzüm
yığarlar heç?
– A sənin zadın qurusun! Sənə nə var
olar, ya olmaz! Yoldaş Səlimov “olar”
deyirsə,
demək
olar!
Sonra üzünü qonaqlara tutdu:
– Kimsiniz, anışdıra bilmədim sizi...
– Qara yola, qara saata rayonunuza toya
gəlmişdik – musiqiçilərik. Ağdamdan
gəlmişik.
Üç aylıq ədəbiyyat dərgisi
73
Yolda milislər bizi tutub basdı avtobusa ki,
– “prokurorun göstərişi var – rayonda
üzüm yığımı
vaxtı toy eləmək qadağandır, gedin
üzüm normanızı yığın, axşam isə gedib
toyunuzu
çalarsınız”...
Sədri gülmək tutdu, Ay alım ağrını
belə prokuror. Ə.., ə, kişi belə olar ey!
Vallah
yoldaş Əzizov kimilər olmasa, Kəklik
kimilərin qaqqıltısı bu hökuməti çoxdan
yıxıb dağıtmışdı.
Simavər tənəklikdən Kəkliyə çığırdı:
– Az, nooldu, kimdilər?
Kəklik:
– Manıslardır, indi çalajaxlar... A
Simavər, Göyərçini, Qumrunu, Tovuzu
da çağır gəlin
bura...
Müğənni:
– Ə bunların hamısı quşdu ki...
Kəklik ona çəpəki baxıb üstünə cöjüd: –
“Quş sənin anandı!
Müğənni iki addım geri çəkildi: – “Xala,
türkün məsəli...
– Ə,
belə türkün də, lap sənin də...
– Hamınızın adı quş adıdır, elə demək
istəmişdim...
Kəklik lap özündən çıxdı:
– Nədi, ot-ələf adı qoysunlar? Bəlkə
yemilik, quzqulaq, xincilovuz, çiriş
qoyaq adımızı?! Yoxsa, inək, keçi,
qoyun..?
Dursun:
– Qudurma ay qız! Həddini bil!
Kişilərdən ayıbdır. Amma Çiriş, yaxşı
oğlan adıdır...
– Onda nəvən olanda adını Çiriş
qoyarsan!
Nağaraçı ağ kapron dərili nağarasını
açanda nəzərlər günəş şüasından
parıldayan
nağaraya yönəldi. Dursun əlini əlinə vurdu:
– Bu nə nağaradı əyə, burdan baxanda, o
yanı görünür. Buna zopa vursan ortadan
bölünər.
Nağaraçı:
– Əmi bu rus nağarasıdır, bunu əllə
çalırlar, çubuqla yox.
– Bir şapalaq vur görüm, ə o urvatsız
rus zadına. Deyirlər onların elə hər zadı
belə nazik
olur.
Nağaraçı ritmik bir nömrə nümayiş
etdirdi. Sədr çönüb, “Aaaz Qumru, şeyin
səsi ora
gəlir!?” qışqırdı.
Qumru:
– Yox a sədr, elə-belə bir dıppıltı gəldi.
Kəklik ayaqyoluna gedəndə bundan gur səs
çıxarır,
-
üzümlükdəki
qız-gəlinlərin
hamısı
şaqqanaq çəkib gülüşdülər.
Sədr:
– Uşaqların birini yolla o
uşaqəmizdirən Qoşəllədi, nə zibildi, onun
yanına – atla gedib nağaraçı Canbaxışı
ayıqdırsa diri tutub gətirsin bura.
Qumru:
– Baş üstə, Dursun qağa!
Musiqiçi, başqa sənət yoldaşını istəməz.
Odur ki, nağaraçı nigarançılıqla soruşdu:
– Əmi sizin bu qoşalülə dediyiniz də
nağaraçalandır?
– Yox, Qoşəllə briqadirimizdir – əl
buyruqçumuzdur. Bax Canbaxış, özün
görəcəksən necə nağaraçalandır.
Aradan bir xeyli keçdi. Musiqiçilər
çalğı alətlərini yerbəyer edənədək dəstəyə
iki
atlı yaxınlaşdı – biri Qoşəllə, digəri isə
Canbaxış idi. Sədr Qoşəlləni görcək üstünə
çımxırdı:
– Ə, lülə, sən yenə arvadların
tumanının yanını kəsdirib durmusan? Ədə,
vallah
bu kənddə
sənə oxşayan bir uşaq doğulsa ha, səni
xıncım-xıncım edəcəklər. Camaat qız-
gəlini, arvadlarını
etibar edib işə göndərir, sən də bütün günü
onların
tuman
soyunmağına,
uşaq
əmizdirməyinə
baxırsan, ay ütük!?
Qoşəllə:
– Yoldaş sədr, Tovuz bacı xahiş elədi ki,
yemək yeyənə qədər körpəni saxlayım...