C Ə Z A
Kiçik əmimin adı Zabitdir. Bilmirəm, babam bu
adı öz oğlunu hərbçi görmək istədiyi üçün seçib, ya
yox, amma qətiyyəti, gücü, çevikliyi ilə adı çox
uyuşur. Xüsusilə, onun ətrafındakılara bir qorxu hissi
aşılamağı var, adam ona tam yaxınlaşa bilmir, amma
onun iç dünyasını öyrənmək, daha dərindən tanımaq,
keçmişinə bələd olmaq istəyir. Xülasə, çox maraqlı,
bir az da qəribə və müəmmalı bir adamdır. Çoxlu
dostları var. Evində tez-tez qonaqlıqlar verir, bu
zaman dostları ilə elə zarafatlaşır, əhvalatlar danışırlar
ki, hərəsi bir hekayə mövzusudur.
Belə məclislərin birində əmim keçmiş əsgər
yoldaşı ilə bərkdən deyib-güldüyü vaxt mən də onlar
üçün çay aparırdım. Əmim dostuna dedi:
- Qağa, bu qardaşım qızıdır, özü də yazandır ha!
Eşitdiyimə görə, mənim keçmişimlə maraqlanır. Ha
deyirəm ki, get «Qədim dünya tarixi»ni oxu,
biləcəksən, inanmır. Deyir, mən ciddi deyirəm, sənsə
zarafata salırsan.
- Ayə, Zabit, de də, nə olar ki? O Çelyabinskdəki
xanımın itinin başına nə oyun açmışdın ha, onu de!
Sən öl, əsl kinokomediya olar, çəksələr, sənin rolunda
isə gərək elə özün çəkiləsən!
- Özün danış, televizorda muğam konserti başlayır,
mən ona baxacam.
Əmim kresloda yerini rahatladı. Vəssalam, day
dünya dağılsa da, onu musiqidən heç kəs ayıra
bilməz. Arvadı, uşaqları, başqa qonaqlar da maraqlı
bir söhbət eşidəcəklərini bildiklərindən yerlərini
tutub qulaq asmağa başladılar.
* * *
- Mən Zabitlə bir neçə ay bir yerdə, Rusiyada
hərbi xidmətdə olmuşam. Canı sağ olmuş, indiki
kimi deyildi. Daim qaynar, davakar, heçdən bir
hoqqa çıxaran dəcəl əsgər idi. Bizim hissəyə hardan
gəlmişdi, komandirlərdən başqa bilən yox idi, Allah
bilir orda nə iş görmüşdüsə bura göndərmişdilər.
Bizim hissə qalın bir meşənin içində idi. Burda it
saxlayıb əhliləşdirirdilər. Bütün sərhədçilər üçün
itləri biz hazırlayırdıq. Əsgərlər üçün babat yer idi o
qəsəbə. Havası yaxşı, yemək-içməyi bol, yaxınlıqdakı
çay və göllərə turistlər yayda qaz-ördək kimi
tökülüşürdülər. Yaxınlıqda da çoxlu kənd və qəsəbələr
var idi, tez-tez qaçıb gedirdik gəzməyə.
Komandirlərimiz də bir elə əzazil, ciddi deyildi.
Bircə bizim bir rus komandirimiz var idi, Əzrayılın
ordakı müavini idi zalım oğlu. Şovinist idi. Türkləri
görən gözü yox idi. İtləri bizdən çox istəyirdi. Sizin
bu Zabit də getdi ilişdi ona.
Bir gün hissənin həyətində oturmuşduq. Zabit
dedi ki, əyə, dünyanın işinə baxın, əsl anadangəlmə
zabit mən ola-ola, bu rus mənə böyüklük eləyir.
Hərəmiz bu barədə bir söz dedik, söhbət uzandı.
Bazar günü olduğundan seyrəklik idi, əsgərlərdən
çoxuna gəzməyə icazə vermişdilər. Türkə kimdir
icazə verən? Zabit bunları bizə başa sala-sala birdən
məni çəkdi kənara, dedi ki, sən mənə kömək elə,
dalısıynan işin yoxdur. Fikirləşdim ki, batdıq, kim
bilir, yenə beyninə nə düşüb. Amma başqa çarə yox
idi, dostuma kömək edəcəkdim. Bu başladı ki,
uşaqlar, bu ruslar nə bilir it saxlamağı? İti saxlayır
türklər, çobanlar, kəndlilər. Vallah, bizdə elə itlər
var, canavarı boğur. Kənddəki itimiz gedirdi meşədə
qaban tutub yeyirdi, qayıdıb gəlirdi evə. Mənim itim
təkbaşına bu “çast”ın itlərinin hamısını boğar. Səbəbi
bilirsiniz nədir? Küçük vaxtı onun qulağını kəsiblər.
- Qulağı kəsiləndə it güclü olur?
- Əlbəttə. Həm güclü olur, həm də hirsli, acıqlı.
Küçüyün qulağı kəsiləndən sonra ömrü boyu qəzəbli
olur. Bəs görməmisiniz, elə itə bəd it deyilir? Həm
də ki, itlər bir-biri ilə boğuşanda çalışır qulağından
tutsun. Qulağını tutdu, qurtardı, day o itə nicat
yoxdur. Bəs türklər Andronikin qulağını niyə kəsiblər?
Kəsiblər ki, bir də qələt eləməsin.
Mən bu itlərdən evə gedəndə aparacam, amma
gərək qulağını kəsəm, əsl it olsun.
Nə başınızı ağrıdım, Zabit o qədər danışdı ki,
uşaqlar az qala itin qulağının kəsilməsini dünyanın
ən gərəkli işi olduğunu qəbul etdilər. Məqamın
yetişdiyini görüb komandirin sevimli itini göstərdim:
- Zabit, bəlkə, gedəndə elə bunu aparasan?
- Niyə aparmıram, apararam. Qulağını kəsərik,
anbarda gizlədib sağalana qədər bəslərik. Sonra
oğurlayıb verərəm qəsəbədə tanışlarımdan birinə.
Evə gedəndə gedib götürərəm. Əsgərlikdən sonra
bizə gələndə o itlə ova gedərik. Təsəvvür eləyin, sən
Allah, meşədə bir yerdəyik, əlimizdə tüfəng, bu itin
ipini açıb buraxıram. İt çayı keçib bir qaban çıxarır.
Sən istəyirsən atəş açasan, mən deyirəm, əyə, sən
qarışma, ocaq yandır, özüm də şişləri düzəldirəm
yavaş-yavaş. Bu uşaqlara da deyirəm ki, gedin o it
tutan qabanı sürüyün buraya. Bunlar da deyir, ay
Zabit, axı hələ qovur it qabanı. Mən də deyirəm, siz
gedin, siz çatana, qaban da hazır olacaq. Birdən
qabanın səsi meşəni bürüyür, onu yerə yıxan it
ovunun başında durub bərkdən hürür - bizə “siqnal”
verir.
Uşaqlar ağızlarını ayırıb heyrətlə bu gopçunun
uydurmasına qulaq asırdılar. Mən sözünü kəs
-
məsəydim, onlar bir azdan qaban kababını dişlərinə
çəkirmiş kimi ağızlarının suyunu udacaqdılar. Yazıqlar
Aylıq ədəbiyyat dərgisi
82
ULDUZ /
Yanvar 2016