Uşaqlarda epilepsiYA



Yüklə 0,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə14/21
tarix10.11.2017
ölçüsü0,55 Mb.
#9524
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   21

 42

beyindən çıxmayan fikirlər və  hər hansı  hərəkətə  məcbur edilmə 

hissi şəklində psixi pozulma meydana çıxır. Epileptik boşalmaya baş 

beynin üç şöbəsindən hansının cəlb edilməsindən asılı olaraq hərəki 

tutmaları  təsnif etmək qəbul olunmuşdur. Bu kontekstdə beyin 

qabığının presentral şöbələrində baş verən boşalmalarla 

əlaqələndirilən parsial (fokal) hərəki tutmalar («Cekson tutmaları») 

ilə  və statusla gedişə meyllilik olması  səbəbindən proqnoz 

ümumilikdə yaxşı deyil.  

Müalicə topiramat, valproatlar, karbamazepin, lamotricin 

vasitəsilə aparılır. 



Ənsə epilepsiyası nadir parsial formalara aiddir. Rast gəlmə 

tezliyi bütün parsial formaların 1,4-8%-dən artıq təşkil etmir. Ənsə 

epilepsiyasının idiopatik, simptomatik  (səbəblər – şişlər, damar 

malformasiyaları, kortikal displaziyalar) və  kriptogen formalarını 

ayırd edirlər.  

Hərəkətli, müxtəlif rəngli həndəsi fiqurlar formasında elementar 

görmə hallüsinasiyaları, həmçinin görmə sahəsi defektləri, tutma 

zamanı korluq, gözlərin hərəkətinin hiss olunması qeyd edilir. 

Tutmalardan sonra skotoma; tutmalar zamanı göz qapaqları, gözlər 

və başın tonik və ya klonik hərəkətləri, nistaqm, həmçinin  şüurun 

saxlanması xarakterikdir. Boşalmanın alın və gicgah şöbələrinə 

yayılması zamanı tutmaların  şəkli mürəkkəbləşir,  şüur pozula bilər, 

mürəkkəb görmə hallüsinasiyaları meydana çıxır. Xəstələrin 20-

60%-ində nevroloji müayinə zamanı görmə sahəsi defektləri 

müəyyən olunur.  

EEQ  nisbi diaqnostik əhəmiyyətə malikdir, oksipital spaykları, 

daha az hallarda isə bifrontal, həmçinin arxa gicgah və gicgah-ənsə 

spayklarını müəyyən edir. 

Müalicə topiramat, karbamazepin, valproatlar, lamotricin, 

levetirasetam vasitəsilə aparılır. 



Təpə epilepsiyası parsial epilepsiyanın çox nadir hallarda rast 

gəlinən növünə aiddir. Təpə epilepsiyasının simptomatik (səbəbləri – 

şişlər, damar malformasiyaları, kortikal displaziyalar) və kriptogen 

formalarını ayırd edirlər. 



Klinik mənzərə somatosensor aura, bədən sxeminin pozulması, 

başgicəllənmə hissi, görmə illüziyası  və hallüsinasiyaları, eşitmə 

hallüsinasiyaları, afaziyalar ilə xarakterizə olunur. Lakin boşalmanın 



 43

baş beyinin digər sahələrinə yayılması zamanı auranın  şəkli uyğun 

şöbələrdə meydana çıxan auraların xüsusiyyətlərini qəbul edir. 

Nevroloji müayinə zamanı  xəstələrin təxminən 12–15%-ində 

somatosensor sferada defisit qeyd olunur. 

EEQ nisbi əhəmiyyətə malikdir. Nadir hallarda təpə spaykları, 

ipsilateral gicgah, bitemporal və bifrontal spayklar qeyd edilir. 



Müalicə  topiramat, karbamazepin, valproatlar, levetirasetam, 

lamotricin vasitəsilə aparılır. 



Uşaqlarda mərkəz və gicgah nahiyəsi spaykları ilə  

xoşxassəli epilepsiya (Rolandik epilepsiya) 

Uşaqlarda mərkəz və gicgah nahiyəsi spaykları ilə xoşxassəli 

epilepsiya (UMGSXE) – fokal motor (hərəki) tutmalar və xarakter 

EEQ dəyişiklərlə, normal nevroloji status və spontan remissiya ilə 

olan epilepsiya sindromu.  

Başlandığı yaş dövrü və rast gəlmə tezliyi. Başlanma dövrü 3 

yaşdan 14 yaşa qədər dəyişir, əksər hallarda başlanğıc dövrü 5–8 yaş 

arasındadır. UMGSXE idiopatik epilepsiyalardan ən çox rast gələn 

növü olub, uşaqların ümumi populyasiyasında hər 100 000 uşaqdan 

20 nəfəri bu sindromdan əziyyət çəkir. 

Klinik mənzərə. Fokal motor ET (ədəbiyyatda «Rolandik» 

tutmalar kimi də adlanır) bu sindromun əsas ET növüdür. Əksər 

hallarda tutma üzün bir tərəfində klonik dartılmalarla keçir. Klonik 

dartılma ilə yanaşı dilin və dodaqların tonik deviasiyası da ola bilər. 

Tutma homolateral ələ  və ayağa yayıla bilər. Motor əlamətlərdən 

əvvəl həmin tərəfdə dildə, damaqda və ya yanaqlarda sensor 

dəyişikliklər (parasteziyalar) ola bilər (məsələn, keyləşmə  və ya 

sancma). Tutma zamanı ekspressiv (ifadə) nitqin pozulması da baş 

versə də, nitqın anlaması pozulmur. Tutma zamanı şüur aydın olur və 

uşaqla ünsiyyət yaratmaq mümkündür. 

Bəzi xəstələrdə ikincili generalizə olunmuş tonik-klonik tutmalar 

baş verir. 



Tutmanın davam etmə müddəti. Adətən tipik fokal motor tutma 

1-2 dəq davam edir. Lakin uzunmüddətli tutmalar (30 dəqiqədən 

çox) da müşahidə olunur. 

Tutmanın vaxtı  və  təkrarlanması.  Xəstələrin  əksəriyyətində 

(70%) tutmalar yuxu zamanı, xüsusilə də yuxuya getdikdən sonrakı 

birinci saat ərzində baş verir. Qalan xəstələrdə xəstələrin 10–13%-də 



 44

yalnız 1 ET baş verir; xəstələrin 66–70%-də 2–6 ET baş verir; 

xəstələrin 20%-ə yaxın ET tez-tez baş verir.  

EEQ meyarları. 90% hallarda mərkəz-gicgah nahiyəsində ocaqlı 

yüksək amplitudalı bəzən ikifazalı «spayk-ləng dalğa» kompleksləri 

xarakter  əlamətdir. Lakin başqa sahələrdə  də ocaqlı «spayk-ləng 

dalğa» kompleksləri müşahidə oluna bilər. Xəstələrin 7–65%-də 

bəzən yayılmış «spayk-ləng dalğa» kompleksləri də  aşkar olunur. 

Bütün xəstələrdə EEQ-də qeyd olunan epileptik fəaliyyət yuxu 

vəziyyətində artır.  

Tutma zamanı EEQ. Tutma zamanı ritmik monomorf iti 

dalğalar və ya spayk dalğaları müşahidə olunur. 



Nevroloji status: norma daxilindədir. 

Neyrovizualizasiya: norma daxilindədir. 

Proqnoz: yaxşıdır. Bütün xəstələrdə 3–18 yaşlar arasında 

spontan remissiya olur. 



Aparılması: Tutmalar tez-tez təkrarlanan xəstələrdə daimi 

EƏDV terapiya tövsiyə edilmir. Nəzərdə saxlamaq lazımdır ki, bəzi 

EƏDV-lər (xüsusi ilə karbamazepin) əksinə tutmaları daha çoxalda 

bilər. 


Uşaqlarda ənsə payının xoşxassəli erkən başlanğıclı epilepsiyası 

(Panayiotopoulos syndrome) 

Panaiotopulos sindromu ocaqlı,  əksər halda vegetativ epileptik 

tutmalara və epileptik statusun vegetativ variantlarına idiopatik, 

yaşdan asılı, xoşxassəli meyllilik sindromudur. 

Başlandığı yaş dövrü və rast gəlmə tezliyi. Başlanma dövrü 1 

yaşdan 14 yaşa qədər dəyişir. 76% hallarda başlanğıc dövrü 3–6 yaş 

arasındadır. Temperaturun qalxması ilə  əlaqəsi olmayan bir və ya 

daha artıq epileptik tutması keçirmiş 3–6 yaşlı  uşaqlar arasında 



Panayiotopoulos syndrome 13% hallarda rast gəlir. Uşaqların ümumi 

populyasiyasında hər 1000 uşaqdan 2–3 nəfəri bu sindromdan 

əziyyət çəkir. 

Klinik mənzərə. Tutmalar, tez-tez gözlərin yana deviasiyası ilə 

müşayiət olunan vegetativ simptomların (ən çox ürəkbulanma və 

qusma) və epileptik aktivliyin daha çox adət edilmiş digər 

əlamətlərinin qeyri-adi kombinasiyasıdır. Bütün halların 2/3-də 

tutmalar yuxuda baş verir.  



Yüklə 0,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə