Vahid qazi
Yüklə 4,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
57 pa Birliyinə yaxınlaşsın. Əgər bu standartlara əməl olunmursa, biz bu barədə iradımızı dostlarımıza bildir- məliyik. Azərbaycanda qanunların tətbiqi məsələsində Rusiyadakı vəziyyəti xatırladan çoxlu hadisə baş verir. Azərbaycan seçim etməlidi: daha çox Rusiyaya oxşa- maq istəyir, yoxsa avropalı olmağa çalışır?” O, soyuq Varşava gecəsindəki kimi HAQLI və SƏMİMİdi, dedikləri nə qədər ağır və acı olsa da. Buna kiminsə şübhəsi varmı? 21 dekabr 2009 Esse litov dilinə tərcümə olunaraq Litvanın qəzet və saytlarında dərc edilib. 58 Özünü axtaranlar ölkəsi və ya maydan sonra gələn aprel “Söz bütün hissləri dartıb uzada bilən yayma dəzgahıdır” yazarkən Qustav Floberin hansı ovqatda olduğu onun “Madam Bavari”sindən bilinir. Amma inana bilmərəm ki, bu dahi yazıçı da nə vaxtsa sözün əlində aciz qalmasın, ən dərin hissi ürəyində fır bağla- yıb, dilinin ucunda düyünlənib sözə çevrilə bilməsin. Hələ sözlə davadan qalib çıxan görmədim... Neçə illərdi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, Müsavat hökuməti, onu “yoxdan” yaradanlar, sonra onun bir ideya kimi yaşaması üçün Sibirdə donanlar, Nargində güllələnənlər, türmədə çürüyənlər, küçədə alçaldılanlar, qürbətdə çərləyənlər haqda duyğularımı Allahın nə bir kəlmə sözü, nə də sayı artıq altıya çatdırılan insan hislərinin biriylə ifadə edə bilmirəm. Bu, romantik duyğular deyil, o, çoxdan arxada qalıb. Həm də romantik duyğuları dilə gətirməkdən asan nə var romantik xalqın nümayəndəsi üçün? *** İki ilə yaxındı çoxsaylı nazirlik, dövlət idarələri, Bakı Dövlət Universiteti 90 yaşını bayram edir, müxtəlif tarixi günlər qeyd olunur. Qeyd olunmayanlar da az de- yil. Bütün bunlar eldə Müsavat hökuməti kimi tanınan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti adlı dövlətin yaranması və ona bağlı çoxsaylı əlamətdar günlərlə əlaqədardı. 59 *** ...Şuşa yolunun ikiyə böldüyü Qarabağın, bəlkə də, özü ilə yaşıd Qarahacılı qəbiristanlığının sağ tərə- fində son əlli ilin, solunda isə gedib-gələni olmayan, cı- ğırları çoxdan itmiş daha qədim qəbirlər var(dı). Cama- atın Dəmirçı Səlman çağırdığı babam sağ tərəfdə uyu- yur. O biri babam Həbib Qazıyevin məzarı qəbiristanlı- ğın sol tərəfindədi. Mən onu tapa bilməzdim deyə ax- tarmamışdım. Həm də ona görə ki, ağlı kəsən vaxtdan atam da çox axtarıb, ancaq tapmayıb. Uşaqlıq illərində onun qəbrinin itməsi mənə qəribə gəlirdi. Bu o vaxtlar idi ki, doğma bildiyim bütün adamları, cismləri, ha- disələri yaxından görürdüm. Çünki onların yanınday- dım. Bu doğmalardan aralandıqca onlara uzaqdan bax- mağı öyrəndim. Daha sonra duydum ki, uzaqlaşdıqca onlar daha əziz olurlar. Beləcə, ən əlçatmaz ən çox vu- rulduğun olur, lap Allah kimi... Bu gün nə Qarabağa, nə də Qarahacılı qəbiristan- lığına əl çatır. İndi, bu yazını yazdığım anlar onun qəb- rinə də beləcə kənardan baxıram, lap dipdiri Ruh kimi. Buraya yazdığım hər kəlmə məni quş uçuşu boyu göyə qaldırır. Qalxdıqca uzaqlaşıram. Uzaqlaşdıqca bütöv qəbiristanlıq dönüb bir qəbir olur, elə onun mə- zarı boyda. Şuşanın dağlarından gələn duman qız ör- pəyi kimi ağappaq buluda çevrilir, çatıb çəkirəm bir kənara bu örpək-buludu. Uçuşa davam edirəm. Qəbi- ristanlıq Azərbaycana, o da nəhəng qitəyə çevrilir. Bu- ludların cızdığı xətti çoxdan yarıb Ayadək dikəlirəm, ilahi boşluğa çatıram. Burdan gördüklərim oğlumun gecələr qucaqlayıb yatdığı yupyumru topu xatırladır. 60 Mən də onu beləcə qucaqlamaq istəyirəm. Üstünün tozu-ləkəsi, içinin dostu-düşməniylə... İlahi, buradan Yer necə tanış, necə doğmadı! ... Dünyanın ən gözəl səyahətindən üzü Yerə dö- nürəm. Nəhəng Yer atlas vərəqləri kimi çevrilir və hər çevrilişində adamı özünə bir nəfəs də çəkir. “Oğ- lumun topu” daha görsənmir. Burada yıxılmaq təhlükəsi yoxdu! Enirəm! Üzüm iki okean arasındakı böyük torpağa sarıdı. Nə- dir bu yerin adı? Min illər saniyə kimi keçir. Kimlər yoxdu bu qırıq saniyələrin içində, kimlərin səsi yox- du... onu qollarımın arasına alıb sarılmaq istəyirəm. Alınmır, ötüb keçirəm. Qafqaz da arxada qaldı. Azər- baycana enirəm. Budur, çatdım! Amma düşdüyüm yer qalxdığım yer, bu qəbir də o qəbir deyil! ... Babamın itmiş məzarını Göyçaydan üzü Bakı- ya səpələnmiş adsız türk qəbirləri şəklində tapıram. *** 23 Cümhuriyyət ayı tariximizin “qara dəliyi”di. Bu yurdun az qala Paleolit dövrünü öyrədiblər bizə, bir babalıq tariximiz isə yasaq olub. Amma Beyinlə- rin Böyük Yuyulma illəri belə onu silib apara bilmə- di. Onu yazanlar elə yazmamışdılar ki, hər gələn poz- sun, heç indən belə də pozulası deyil. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti minillərlə yaşı olan qoca bir xalqın təzələnən genetik yaddaşıdı... *** 61 ... Eyvandakı uzun stolun o biri başında tüstülə- nən samovardan çay süzdü. Stəkəna qonşu Ağca ar- vadın göndərdiyi builki qarağat mürəbbəsindən salıb qarışdırdı. Hörümçək toru kimi dəqiq işlənmiş qırış sifətinə yaraşıq verən xüsusi ədayla “Zoğalı yığma- san, danışmayacam” dedi. Yaydan-yaya Bakıdan Ağdama gələn, hər gəli- şiylə evimizi qonum-qonşunun “ziyarətgahına” çevi- rən, yaşlıların gah “Ordubad qızı”, gah da “Tiflis gə- lini” çağırdığı nənəmin dediyini eləməsən, dediyini eləməyəcəyinə şübhə yox idi. Söhbətlərini dinləmək üçün ən zəhlətökən işi belə görməyə hazır idim. Belə işlərdən biri də yarpağının daladığı yer uzun müddət qaşınan zoğal ağacına çıxmaq idi. Onun söhbətləri yalnız özü yorulanda bitirdi. Bə- zən uşaqlıq xatirələrinə baş vurub bizi Ordubada “sə- yahətə” aparırdı. Xatirələri babasının ərik bağlarıyla başlayıb elə onunla da bitirdi: “Hamısı birdən çiçəklə- yəndə deyirdin elə bəs dünyada çiçəkdən başqa heç nə yoxdu”. Bəzən də Tiflisdə, əmisinin Şeytanbazardakı evində yaşadığı yeniyetməlik illərindən danışar, getdi- yi teatrlardan, gəzdiyi yerlərdən söz açardı. “Leyli və Məcnun” operasını əzbər oxuyurdu: “Ged, ey Leylü, sən o Leylü döyülsən!” Ordubad, Tiflis və Qarabağ ləhcələrinin qarışığından qəribə bir danışığı vardı. Söhbətlərinin ən şirini babamla tanışlığı idi. *** ... Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Azərbaycan türklərinin tarixdə özünüdərk, özünüifadə etdiyi tək Yüklə 4,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|