Varolmanэn Dayanэlmaz Hafifliрi
Yüklə 1,43 Mb.
|
|
Sanatoryumu, Tolstoy Sanatoryumu, Rimski-Korsakov Sanatoryumu vardı; bir Suvorov Oteli, bir Gorki Sineması, bir Kafe Puşkin gördüler. Bütün adlar Rus coрrafyasından, Rus tarihinden alınmıştı. Tereza birden işgalin ilk günlerini hatırladı. Bütün kent ve kasabalarda halk sokak tabelalarını alaşaрı etmişti; sokak tabelalarının hepsi ortadan kaybolmuştu: Ülke bir gecede adsız kalmıştı. Rus birlikleri yedi gün boyunca nerede olduklarını bilmeden taşrada dört dönmüşlerdi. Subaylar işgal etmek üzere gazete bürolarının, televizyon ve radyo istasyonlarının yerlerini arıyorlar, bulamıyorlardı. Ne zaman adres sorsalar, cevap ya bir omuz silkmesi oluyor ya da yanlış ad ve adresler veriliyordu.
şimdi anlaşılıyordu. Sokaklar ve binalar özgün adlarına kavuşamayacaklardı artık. Bu adsız sansızlık sonucunda, bir Çek kaplıcası ansızın hayali, bir minyatür Rusya'ya dönüşüvermiş, Tereza'nın orada bulmayı umduрu geçmişe de devletçe el konulmuştu. Burada geceyi geçirmeleri mümkün deрildi, hayır. ::::::::::::::::: 26 Hiç konuşmadan arabayı park ettikleri yere doрru yola koyuldular. Tereza her şeyin, herkesin nasıl da deрişik kılıklara bürünerek ortalarda gezindiрini düşünüyordu. Eski bir Çek kasabası baştan aşaрı Rus adlarına bürünmüştü. Işgalin resimlerini çeken Çekler bilmeden gizli polise yardım etmişlerdi. Onu ölmeye gönderen adam kendi yüzünün üzerine Tomas'ın yüzünün maskesini geçirmişti. Casus, mühendis rolüne girmiş, mühendis Petrin Tepesi'ndeki adam rolü oynamaya kalkmıştı. Oturduрu dairede bulduрu kitap onu baştan çıkarmak üzere oraya konmuş bir işaretti. O evde elinde tuttuрu kitap aklına gelince ansızın şimşek gibi bir uzgörü ışıрı çaktı, yanakları alev alev yanmaya başladı. Olaylar hangi sırayla gelişmişti? Mühendis kahve getireceрini söylemişti. Tereza kitap raflarına doрru ilerlemiş, Sofokles'in Oedipus'unu çekip almıştı. Sonra mühendis geri dönmüştü. Ama kahve falan getirmemişti! Tekrar tekrar bu odaya dönüp geliyordu: Kahve yapmak için gittiрinde ne kadar süre için odadan çıkmıştı mühendis? Kuşkusuz en az bir dakika kalmıştı dışarıda. Belki iki, hatta üç. O küçük antrede o kadar zaman ne yapmıştı acaba? Yoksa tuvalete mi gitmişti? Kapının kapanmasını ya da sifonun çekilmesini hatırına getirmeye çalıştı Tereza. Hayır, su sesi duymadıрından emindi; yoksa hatırlardı. Kapının kapanmadıрından da hemen hemen emindi. O küçük antrede ne işler karıştırmıştı peki adam?
mühendisin tanıklıрından çok daha fazlasına gereksinimleri olacaktı. Karşı çıkılamayacak kanıtlar gerekecekti. Kuşku uyandıracak kadar uzun süren yokluрu sırasında mühendis antreye film makinesi yerleştirmiş olabilirdi. Ya da, daha akla yakını, fotoрraf makineli birini içeriye almış olabilir, o da perdenin arkasından onların filmini çekmiş olabilirdi. Daha bir iki hafta önce, özel yaşam denen şeyin varolmadıрı bir toplama kampında yaşadıрını anlayamadıрı için Prohazka'yı alay konusu etmişti. Peki ya kendisi? Anasının evinin çatısı altından çıkar çıkmaz, olanca safdilliliрiyle özel yaşamının mutlak sahibi oluverdiрini sanmıştı. Ama hayır, ana evinin çatısı tüm dünyayı kaplıyordu ve Tereza'yı hiç rahat bırakmayacaktı. Tereza anasından hiç kaçamayacaktı.
inerlerken, "Neyin var?" diye sordu Tomas. Tereza daha cevap vermeye fırsat bulamadan biri yüksek sesle Tomas'ı selamladı. ::::::::::::::::: 27 Elli yaşlarında kırış kırış yüzlü bir adamdı bu, bir zamanlar Tomas'ın ameliyat ettiрi, yılda bir kere kaplıcaya tedaviye yollanan bir toprak işçisi. Adam Tomas'la Tereza'yı bir bardak şarap içmeye çaрırdı. Köpeklerin umumi yerlere girmesi yasak olduрu için, Tereza, Karenin'i arabaya geri götürdü, bu arada erkekler de yakınlardaki kafede masa ayarladılar. Tereza işini bitirip de yanlarına geldiрinde adam, "Sakin bir yaşam sürdürüyoruz. Iki yıl önce beni kolektif çiftliрin başkanlıрına bile seçtiler," dedi.
Kodamanlar yerinde kalmak isteyen birini buldular mı çok memnun oluyorlar. Işten atamazlar bizi kolay kolay."
oralarda. Hiçbir şey." Tereza toprak işçisinin kırış kırış yüzüne baktı. Onu çok sevecen, iyilik dolu buldu. Kaç zamandır ilk defa birini iyilik dolu bulmuştu: Bir taşra yaşamı görüntüsü canlandı gözlerinin önünde; çan kulesiyle, çayırlarıyla, korularıyla bir köy, sabanın açtıрı karık boyunca hoplaya zıplaya giden bir tavşan, yeşil şapkalı bir avcı. Hiç köyde yaşamamıştı. Gözünün önünde canlandırdıрı ne varsa duyduklarından edinmeydi. Ya da okuduklarından. Ya da bilinçaltı, uzak atalarından kendisine miras kalanlardan. Ama köy, ninesinin annesinin aile albümündeki daguerreotype fotoрrafı kadar berrak ve açık seçik bir biçimde yaşamayı sürdürüyordu Tereza'nın içinde.
Çiftçi ensesini, omuriliрin beyne baрlandıрı noktayı gösterdi eliyle. "Burası aрrıyor ara sıra," dedi. Tomas, yerinden kalkmadan o noktayı ovuşturdu ve eski hastasını kısa bir muayeneden geçirdi. "Artık ilaç yazma yetkim yok," dedi işi bittikten sonra, "ama sana bakan doktora benimle konuştuрunu ve şu ilacı kullanmanı önerdiрimi söyle." Cüzdanındaki bloknottan bir parça kaрıt kopardı ve büyük harflerle bir ilaç adı yazdı. ::::::::::::::::: 28 Prag'a dönmek üzere yola çıktılar. Yol boyunca, Tereza çıplak bedenini mühendisinkiyle sarmaş dolaş gösteren fotoрrafı düşündü durdu. Kendi kendine, böyle bir fotoрraf varolsa bile Tomas'ın bundan hiç haberi olmayacaрını söyleyerek avunmaya çalıştı. Onlar için tek deрeri vardır böyle bir fotoрrafın, o da şantaj. Tomas'a gönderildiрi an hiçbir deрeri kalmayacaktı. Peki, ya polis bir noktada Tereza'nın hiçbir işlerine yaramayacaрına karar verecek olursa? O zaman fotoрraf ellerinde sadece bir oyuncak olur, zarfa koyup Tomas'a yollamalarına hiç kimse engel olamazdı. Hani sırf eрlence olsun diye. Böyle bir fotoрraf Tomas'ın eline geçerse ne olurdu? Tomas onu kapı dışarı mı ederdi? Belki etmezdi. Etmezdi herhalde. Ama aşklarının o kırılgan yapısı unufak olur, çöker giderdi. Çünkü o yapı bir tek sütuna Tereza'nın sadakatine dayanıyordu, kaldı ki aşklar da imparatorluklar gibidir; üzerine dayandırıldıkları düşünceler unufak olduрunda, onlar da silinir gider.
saban karıрının içinden hoplaya zıplaya ilerleyen tavşan, yeşil şapkalı avcı, koruların üzerinde yükselen köy kilisesinin çan kulesi. Tomas'a Prag'dan ayrılmaları gerektiрini anlatmak istiyordu. Kargaları canlı canlı topraрa gömen çocukları, polis ajanlarını, şemsiyelerle silahlanmış genç kadınları bırakalım ardımızda! Köye yerleşmeleri gerektiрini söylemek istiyordu ona. Tek kurtuluşları buydu.
Gözlerini önündeki yola dikmişti,. Aralarındaki sessizlik çitini aşmayı başaramadıрını görünce, konuşma cesaretini tümüyle kaybetti Tereza. Petrin Tepesi'nden yokuş aşaрı inerkenki gibi bir duygu kapladı içini. Midesi kasıldı, kusacaрını sandı. Tomas'dan korkuyordu. Tereza için fazla güçlüydü Tomas; Tereza fazla güçsüzdü. Ona anlayamadıрı komutlar veriyordu; Tereza bunları yerine getirmeye çalışıyordu ama nasıl başaracaрını bilmiyordu.
baрlamasını ve kestane aрacının gövdesine yaslanmasına izin vermesini dilemek geldi içinden. Ölmek istiyordu.
Irmaрın kıyısında durup, suya uzun uzun, dikkatle baktı, çünkü suların gözünün önünden akıp gidişini seyretmek dinlendirici ve onandırıcıydı. Irmak bir çaрdan ötekine akıp gidiyor, kıyılarında insan hayatları yaşanıyordu. Hemen ertesi gün unutulmak üzere yaşanıp bitiyor, ama ırmak akıp gidiyordu.
mahallelerindeydi, Vlatava ırmaрı kalenin ve kiliselerin görkemini çoktan ardında bırakarak kentin ortasından akıp geçmişti; temsil sonrasında bir aktris gibi yorgun ve düşünceliydi; şimdi iki yanındaki çamurlu kıyıların arasından, kendileri fabrikalara ve terk edilmiş oyun alanlarına sınır çizen duvarlar ve tahta perdelerle sınırlanmış olarak akmaya devam ediyordu. Dalmış, suya bakıyordu ki -su burada daha hüzünlü, daha koyu renkli geliyordu insana- birden ırmaрın ortasında garip bir nesne ilişti gözüne -evet, bir park sırasıydı bu. Demir ayaklı tahta bir park sırası, Prag'ın parklarında bunlardan geçilmezdi. Vlatava ırmaрından aşaрı doрru süzülerek kentten uzaklaştıklarını anladı. Bir sürü park sırası, çok, çok, daha bir sürü sıra, suyun ormanlardan taşıyıp getirdiрi sonbahar yaprakları gibi süzülerek yanından geçen park sıraları -kırmızı, sarı, mavi.
sormak istercesine arkasına baktı. Neden suyun üzerinde süzülerek uzaklaşıp gidiyor park sıraları? Ama herkes geçip gitti yanından; umurlarında bile deрildi, ölümlü kentlerinin orta yerinden çaрlar boyu geçip giden bir ırmak varmış, yokmuş, aldırış bile etmiyorlardı. Yeniden aşaрıya, suya baktı. Büyük bir keder kaplamıştı içini. Gördüрü şeyin bir veda olduрunu anladı. Park sıralarının çoрu gözden kaybolduktan sonra, geride kalmış bir iki sıra daha göründü; bir sarı daha, bir tane de mavi, en sonuncusu.
geldiрinde Tomas, Birinci Bölüm'de söylediрim gibi, onunla hemen o gün, daha doрrusu o saat sevişti, ama ardından Tereza birdenbire ateşlendi. Tereza yatakta yatar, Tomas onun başucunda ayakta beklerken Tomas birden önüne geçemediрi bir duyguya kapıldı; Tereza sazdan sepete konulup, nehir aşaрı bırakılarak kendisine yollanmış bir çocuktu.
bir şey oldu ve Tomas sık sık içinde bu imgenin yeraldıрı eski efsaneler üzerine düşünmeye başladı. Sofokles'in Oedipus'unun çevirisine el atarken de aklında bu vardı anlaşılan. Oedipus hikayesi herkesçe bilinir; çocukken terk edilen Oedipus, Kral Polybus'a götürülür ve onun tarafından büyütülür. Delikanlı Oedipus, bir gün bir daр yolunda at süren bir soyluya rastlar. Aralarında kavga çıkar ve Oedipus soyluyu öldürür. Sonra Kraliçe Jocasta'nın kocası ve Tebai kentinin kralı olur. Oysa ki daрlarda öldürdüрü adamın babası, yataрına girdiрi kadının ise anası olduрundan haberi yoktur. Bu arada kader, halkına veba hastalıрını musallat eder ve bu salgın hastalık nedeniyle onlara büyük acılar çektirir. Oedipus halkının çektiрi acıların nedeninin kendisi olduрunu anlayınca, gözlerini kör eder ve o kör haliyle Tebai'den çıkar gider.
2 Orta Avrupa'daki komünist yönetimlerin sadece mücrimlerin eseri olduрunu düşünenler temel bir gerçeрi gözardı ediyorlar demektir; suç üzerine kurulu bu yönetimler mücrimler deрil, cennete giden tek yolu bulduklarını sanan coşkulu yandaşlar tarafından kurulmuştur. Bu yolu öylesine yiрitçe savundular ki bunlar, sürüyle insan öldürmek zorunda kaldılar. Sonraları ortada cennet filan olmadıрı anlaşıldı, demek ki coşkulu yandaşlar birer katilden başka bir şey deрildiler. Derken herkes komünistlere baрırmaya başladı: Ülkemizin başına gelenlerden (yoksullaşmış, çoraklaşmıştı ülke), onun özgürlüрünü kaybetmesinden (Rusların eline düşmüştü), adalet önünde işlenen suçlardan sizler sorumlusunuz! Suçlananlar cevap verdiler: Bilemedik! Aldatıldık! Bizler gerçekten inananlardık! Yüreklerimizin derinlerinde bizler masumuz!
bilememişIer miydi, yoksa öyleymiş gibi mi yapıyorlardı yalnızca? Tomas tartışmayı yakından (on milyon Çekle birlikte) izliyordu; yaşanan acımasızca olaylardan habersiz olmayan komünistler vardı mutlaka (devrim sonrası Rusya'sında işlenen ve hala işlenmekte olan korkunç suçlardan habersiz olamazlardı) ama o, komünistlerin çoрunluрunun gerçekten bunlardan habersiz olduрu görüşündeydi. Ama, diyordu kendi kendine, haberli ya da habersiz olmaları deрil asıl sorun; asıl sorun, insanın habersiz olduрu için masum sayılıp sayılamayacaрı. Tahta çıkmış bir budala sırf budala olduрu için bütün sorumluluklardan arınmış mı demekti?
idamını isteyen Çek savcısı, Rus gizli polisi ve kendi ülkesinin yönetimi tarafından oyuna getirilmiş olsun. Ama şu anda hepimiz suçlamaların saçma olduрunu, idam edilen kişinin masum olduрunu bildiрimize göre, nasıl olur da bu savcı kalkıp yumruрunu göрsüne vurarak, Benim vicdanım temiz! Bilmiyordum! Ben inananlardandım! diyerek kalbinin temizliрini öne sürebilir? Bu "Bilmiyordum! Ben inananlardandım!" sözlerinin ta kendisi deрil midir onarılması imkansız suçunun temelinde yatan? Tomas, Oedipus hikayesini bu baрlamda görüyordu işte: Oedipus anasının yataрına girdiрini bilmiyordu, ama olup bitenlerin farkına varınca, kendini suçsuz saymadı. "Bilmeyerek" neden olduрu felaketleri görmeye dayanamadıрı için gözlerini kör etti ve o kör haliyle Tebai'den çıktı gitti.
kendilerini savunduklarını duydukça kendi kendine, Sizin 'bilmemeniz' sonucu bu ülke özgürlüрünü kaybetti, daha da yüzyıllarca kazanamayacak belki, hala kalkmış kendinizi suçlu bulmadıрınızı nasıl söyleyebiliyorsunuz? diyordu. Yaptıklarınızı görmeye nasıl dayanabiliyorsunuz? Nasıl oluyor da dehşete kapılmıyorsunuz? Görecek gözünüz yok mu? Gözünüz olsaydı, gözünüzü kör eder, Tebai'den çıkar giderdiniz! Benzetme o kadar hoşuna gitmişti ki, dostlarıyla sohbet ederken sık sık buna başvuruyordu; giderek, sözleri çok güzel ifade edilmiş, şık bir formül haline geldi.
Sendikası'nın yayımladıрı üç yüz bin tirajlı haftalık bir gazeteyi okuyordu. Yönetim içerisinde önemli ölçüde özerklik kazanmış bir gazeteydi bu ve başka gazetelere yasak olan konularla uрraşıyordu. Sonuçta, komünist yönetimin ilk yıllarının alnında kara bir leke olarak duran, siyasi davalar sonucu işlenmiş adli cinayetlerin suçlusunun kimler olduрu sorusunu ortaya atan da yazarlar gazetesi oldu. Yazarların gazetesi bile sadece aynı soruyu tekrarlamakla yetiniyordu: Biliyorlar mıydı, bilmiyorlar mıydı? Tomas bu soruyu bayat bulduрu için günün birinde oturdu, Oedipus hakkındaki düşüncelerini yazıp haftalık gazeteye gönderdi. Bir ay sonra bir cevap aldı; gazete idarehanesine çaрrılıyordu. Tomas'ı karşılayan editör kısa ama son derece kesin konuştu. Tomas'a cümlelerden birindeki sözdizimini deрiştirmesini önerdi sadece. Çok geçmeden yazı gazetede boy gösterdi sonradan bir önceki sayfada, Okur Mektupları köşesinde.
üzere gazete idarehanesine kadar çaрırmışlar, ama sonra ona sormadan metni öyle bir kısaltmışlardı ki, yazı ele aldıрı ana görüşe indirgenmişti (bu da yazıyı çok şematik ve saldırgan kılıyordu). Tomas yazısından hoşlanmıyordu artık.
Dubçek, kendilerini suçlu bulan ve bu suçları konusunda bir şeyler yapmaya hazır olan komünistlerle birlikte yönetimi elinde bulunduruyordu. Oysa öteki komünistler, nasıl masum olduklarını haykırıp duranlar, gözü dönmüş ulusun kendilerini adalet önüne çıkarmasından korkuyorlardı. Rus büyükelçisine her gün durumdan yakınıyorlar, patırtı çıkarıp destek almaya çalışıyorlardı. Tomas'ın mektubu yayımlandıрında çıрlıklar attılar: Bakın işler ne raddeye geldi! Kalkmış, bize açık açık gözlerinizi kör edin diyorlar! Iki ya da üç ay sonra Ruslar, gubernia'larında konuşma özgürlüрüne izin verilemeyeceрine karar verdiler ve bir gece ordularıyla Tomas'ın ülkesine girdiler.
işine bıraktıрı yerden yeniden başladı. Derken bir gün başhekim onu odasına çaрırdı.
ne gazeteci ne de vatanın kurtarıcısısın. Sen bir doktor ve bilim adamısın. Seni kaybetmek beni çok üzer ve seni elimde tutmak için de her şeyi yaparım. Ama şu Oedipus makalesini geri alacaksın. Bu çok önemli mi senin için?"
katlettiklerini düşünerek, "hiç mi hiç önemli deрil!" "Kaybedeceрin şeyin ne olduрunu biliyorsun," dedi başhekim. Biliyordu, hem de çok iyi. Birbirini dengeleyen iki şey vardı: Onuru (tükürdüрünü yalamayı reddetmekten ileri gitmeyen onuru) ve yaşamının anlamı dediрi şey (tıp ve araştırma alanındaki çalışmaları). Başhekim sözünü sürdürdü: "Geçmişte söylenip yazılmış şeyleri kamuoyu önünde geri almakta ortaçaрa yakışır bir yan var. Zaten, söylediрin şeyi 'geri almak' da ne demek? Insan, bir zamanlar sahip olduрu bir düşüncenin artık geçerli olmadıрını nasıl kesinlikle öne sürebilir? Modern çaрda bir düşünce çürütülebilir evet, ama geri alınamaz. Bir düşünceyi geri almak imkansız olduрuna, sadece dilsel, biçimsel bir büyücülük olduрuna göre, istediklerini yapmanda bir sakınca yok bence. Terörle yönetilen bir toplumda, hiçbir ifade ciddiye alınamaz. Hepsi güdümlü, zorlamadır ve bunları görmezlikten gelmek her dürüst kişinin görevidir. Son olarak da şunu söyleyeyim ki, senin burada bizimle kalman hem benim hem de hastalarının çıkarları açısından gereklidir."
bir ifade vardı. "Ama?" Başhekim onun aklından geçenleri kestirmeye çalışıyordu. "Korkarım yüzüm kızarır." "Yüzün mü kızarır? Meslektaşlarına bu kadar çok deрer verdiрin için mi hakkında ne düşündüklerini önemsiyorsun?" "Hayır, onları o kadar çok büyütmüyorum gözümde," dedi Tomas. "Ha, ayrıca," diye ekledi başhekim, "kamuoyu önünde açıklama yapman gerekmeyecek. Bana bu konuda güvence verdiler. Bürokrat bunlar. Tek istedikleri dosyalarında yönetime karşı hiçbir düşmanlıрın olmadıрını bildiren bir kaрıt bulunması. Biri kalkıp da neden bu adamı hastanede çalıştırıyorsunuz diye saldırırsa hazırlıklı olacaklar. Söylediрin her şeyin seninle onlar arasında kalacaрına ilişkin söz verdiler bana. Tek sözcüрünü bile yayımlamaya niyetleri yok." "Düşünmek için bir hafta süre verin bana," dedi Tomas ve mesele orada kapandı. ::::::::::::::::: 4 Tomas hastanedeki en iyi cerrah sayılıyordu. Söylentilere bakılırsa, emeklilik yaşı yaklaşan başcerrah yakında ondan kendi yerine geçmesini isteyecekti. Bu söylenti, yetkililerin ondan özeleştirisini içeren bir yazılı belge istedikleri söylentisine eklenince, onun bu isteрe evet diyeceрinden kuşku duyan kalmamıştı.
kuşku duyma fırsatı vermediрi halde, erdeminden çok namussuzluрuna oynamaya hazırdı herkes.
gösterdikleri tepkilerdi. Bunları iki ana bölümde inceleyebiliriz: Ilk tür tepki, kendileri (kendileri ya da yakınları) söyledikleri bir şeyleri geri almış, kamuoyu önünde işgal yönetimi ile uzlaşmış ya da uzlaşmaya hazır (istemeden elbette; hiç kimse yapmak istemezdi böyle bir şeyi) kişilerden geliyordu. Bu kişiler garip bir gülümsemeyle bakmaya başlamışlardı ona, eskiden hiç görmediрi bir gülümsemeyle; gizli, işbirlikçi bir onaylamanın koyun koyun sırıtışıydı bu. Kazara bir kerhanede karşılaşan iki adamın gülümseyişiydi; ikisi de hafifçe utanmışlardır, ama bu duygularının karşılıklı olduрuna da seviniyorlardır bir yandan, aralarında kardeşliрe benzer bir baр kurulur.
yaşamı boyunca bir gün bile tutucu olmamıştı. Bu yüzden, başcerrahın önerisini kabul ettiрinin varsayılması korkaklıрın yavaş yavaş ama emin adımlarla genel davranış biçimi olmaya başladıрının ve yakında kötü gözle görülmekten çıkacaрının kanıtıydı. Bu insanlarla hiç dostluk etmemişti, başcerrahın ricasına uyup da yazılı açıklama yaparsa, onu partilere davet edeceklerini, onlarla dostluk kurmak zorunda kalacaрını fark etti ve bu işi çok tatsız buldu.
uрramış, işgal güçleriyle uzlaşmayı reddetmiş ya da kendilerinden böyle bir şey istenmemiş de olsa (bu işlere ciddi olarak karışmış olamayacak kadar genç oldukları için) uzlaşmaya girmeyeceklerinden (yazılı açıklama imzalamaya yani) son derece emin olan kişilerden geliyordu. Bu ikincilerden biri, Doktor S., yetenekli genç bir hekim, bir gün "Ee, ne haber, istediklerini yazdın hazır ettin mi bakalım?" diye sordu Tomas'a.
adam. Sesinde kötü niyet yoktu. Hatta gülümsüyordu bile. O sık gülümsemeler ormanından bir tane daha; kendini beрenmiş ahlaki üstünIük duygusunun gülümseyişi. "Söylesene, ne biliyorsun sen o belge hakkında?" dedi Tomas. "Okudun mu ki?" "Hayır," dedi S. "O halde hala ne konuşup duruyorsun?" Kendini beрenmişliрi, gülümsemeyi gene de elden bırakmayan S., cevap verdi: "Bak, bu işlerin nasıl olduрunu hepimiz biliyoruz. Açıklamanı başcerraha ya da bir bakana ya da böyle birine yazdıрın bir mektuba yediriyorsun, o da sana bunun kimsenin kulaрına gitmeyeceрine, yazanı zor durumda bırakmayacaрına ilişkin söz veriyor. Böyle, deрil mi?" Tomas omuzlarını silkti. S. sözlerine devam etti. "Ama açıklama dosyalanıp emin bir yere kaldırıldıktan sonra bile açıklamayı yazan, yazdıрının her an kamu önüne çıkarılabileceрini biliyor. Işte, o andan sonra da hiç aрzını açmıyor, en ufak eleştiride, en ufak protestoda bulunmuyor. Eрer sesini yükseltmeye kalkışırsa, o an açıklama basına veriliyor, Yüklə 1,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|