Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi
Yüklə 119 Kb. Pdf görüntüsü
|
156 Bölüm 6, DS’lu çocukların temel motor becerilerin gelişiminde fizyoterapinin etkisini araştıran çalışmayı tanımlar. Araştırma grubu, ilk başta evde yaşayan 22 çocuktan oluşuyordu; bu çocuklardan dördü hastalık sebebiyle araştırmayı bıraktı (intake yaşları 9 ila 27 hafta arasında değişip, ortalaması 26.3 haftadır). Araştırmada yer alan çocuklar; yaş ve cinsiyete göre, ayrıca işbirliğinin araştırma periyodu süresince devam edip etmeyeceği göz önünde bulundurularak seçilmiştir. Araştırmanın deneysele benzer bir tasarımı vardır (basit zaman serileri). Bütün çocuklar fizyoterapi tedavisi almış ve her çocuktan alınan veri de müdahalenin sonuçlarını görüntülemek için kullanılmıştır. Araştırma periyodu, 3 aylık 4 periyottan oluşmaktaydı (13 hafta). 3 ayın ilk ve üçüncü periyotlarında, çocuklar haftada bir kez fizyoterapi tedavisi almıştır ve ebeveyn rehberliği de gerçekleşmiştir. 2. ve 4. periyot dinlenme periyotlarıdır. Bu sürede, tedavi ve ebeveyn rehberliği olmamıştır. İlk tedavi periyodundan önce, çocuğun fiziksel gelişimi kaydedilmiştir (baz spesifikasyonu). Baz periyodu 1 ay sürmüştür. Bu periyotta fizyoterapi tedavisi olmamıştır ama bazı vakalarda ebeveynlere tavsiyeler verilmiştir. İnceleme; baz ve dinlenme periyotlarıyla kıyaslandığında, bu iki tedavi periyodunda uygulanan fizyoretapi tedavisinin, araştırmada yer alan çocukların temel motor becerilerinin gelişimi üzerindeki pozitif etkisi konusunda yapılmıştır. Veriler SPSS kullanılarak analiz edilmiştir. Çocuk katılımcıların gelişimi, BMS ile totalde 6 kez ölçülmüştür. Literatür, çocuğun zihinsel kabiliyeti ile motor gelişimi arasında bir korelasyon olduğunu varsaydığından, Bayley Bebek Gelişimi Zihinsel Ölçeği de altı kez yönetilmiştir (BOS 2-30). Tüm araştırma periyodu boyunca; sağlık, bakım, günlük aktiviteler ve ebeveyn muvaffakati gibi olası dış değişkenler gözlenmiştir. Kayıt edildikten sonra, çocuğun motor ve zihinsel kabiliyeti test edilmiş ve baz periyodu başlamıştır. Bir ay sonra, bu periyot ikinci bir test ile (BMS ve BOS 2-30, zihinsel ölçek) devam etmiştir. Akabinde, yukarıda verilen zaman çizelgesine göre ilk tedavi periyodu başlamıştır. Üç ayın her bir periyodu (hem tedavi hem de dinlenme) BMS ve BOS 2-30 yönetilerek sonuçlandırılmıştır. Fizyoterapi tedavisi, daha önce belirtilen teorik sistemden türemiş ve spesifik olarak DS’lu çocuklar için geliştirilmiş terapi konseptine Müdahale Araştırması 157 dayanmaktadır. Konsept, bu çocukların motor problemlerini ve ebeveynlerin eşliğinde yapılan ilgili fizyoterapi tedavisini temel motor becerilerin gelişme periyodunda tanımlamaktadır. Bu konseptte temel bir varsayım da bu periyodun postüral kontrol sistemindeki bozuklardan etkilendiği ve bunun da spesifik motor davranışların gelişmesine yol açtığı yönündedir. Genel olarak konuşmak gerekirse, DS’lu çocuklar simetrik postüral ve hareket paterni geliştirmeyi tercih etmektedirler. Bu çocukların motor davranışları hareket ayrışması, denge reaksiyonu ve hareket çeşitliliğinin eksikliği ile karakterize olmuştur. Hem fonksiyon hem de uygunluk açısından yetersizdir. DS’lu çocukların postüral tonusu aslında zaman içinde artmaktadır; bunun artışıyla birlikte postüral kontrol seviyesi de artmaktadır ancak temel motor becerilerin gelişimi, azalmış bir postüral tonusun etkisinde gerçekleşir. Genel anlamda fizyoterapi tedavisi, temel motor becerilerin spesifik gelişimini düzeltmeyi ve böylelikle motor davranışı daha fonksiyonel kılmayı amaçlar. Artan postüral tonus, prensipte, düzeltilmiş motor paternlerin daha iyi temelli olmasını temin eder. Daha spesifik olarak tanımlamak gerekirse bu tedavi, her motor evrede postür gelişiminin artmasını amaçlar. Bu anlamda önemli olan, yeterli ko-kontraksiyonların üretiminin stimüle edilmesiyle uygun stabilitenin sağlanmasıdır. Motor gelişim konusunda her zaman olduğu gibi, bu ilk olarak simetrik şekilde ve gerekirse destekle yer alır. Akabinde, her bir motor evrede amaç, çocuğun tercihen bir destek olmadan, daha önce başvurulan simetrik postürlerden uzaklaşarak motor davranış kazanmasıdır. Çocuklar vücut ağırlıklarını yanlara transfer etme, gövde motor kabiliyeti, postüral reaksiyonlar (denge) ve hareket ayrışması için stimüle edilir; aynı zamanda hareket çeşitliliği ve fonksiyonellik pratiği de yapılır. Bu anlamda önemli olan, motor becerilerin gelişimsel tutarlılığının olmasıdır. Belli ki, her çocuk farklı şekilde gelişmektedir. Fizyoterapi tedavisi bireysel amaçlara dayanarak yer almaktadır. Bu yüzden tedavi programı talimat değil, terapinin sistemini sunmaktadır. Tedavi pediatrik fizyoterapist tarafından, özel seanslarda ve hastanelerde yapılmaktadır. 3 aydaki iki tedavi periyodundan önce motor testlerin sonuçları onlara verilmiş ve teste dayanarak bireysel terapi amaçları belirtilmiştir. Her iki müdahale periyodu süresince, çocuklar haftada bir tedavi edilmiştir (13 haftalık iki periyot). Her bir tedavi 158 seansı 30 ila 45 dakika sürmüştür. Her hafta pediatrik fizyoterapist tedavinin içeriğini ve testlere dayalı olarak karar verilen ebeveyn görevini, tedavi tavsiyelerini ve tedavi programını tanımlamıştır. Ebeveyn görevi ve katılımı tedavinin gerçek bileşenleri olarak görülmektedir. Egzersiz terapisi, ancak ebevyenlerin oyun ve günlük bakım şeklinde motor paternlerin düzeltilmesine entegre edilmesiyle ve böylelikle çocuklarının motor davranışlarına bunları uygulamalarıyla anlam kazanacaktır. Ebevyenlere delege edilen her beceri, tedavi sırasında anlatılır ve gösterilir. Ebeveynlere bunları seanslar sırasında pratik etme şansı verilir. Evde kullanılmak üzere becerinin kısa bir tanımı verilir. Ebevyenler becerileri günlük aktivitelerde stimüle etmeleri için teşvik edilirler (oyun ve çocuk bakımında). Fizyoterapi tedavisinin P2 ve P4 tedavi periyotlarındaki sonuçları kesinlikle pozitiftir. İlk tedavi periyodu P2’deki gelişimin ilk dinlenme periyodu P3’ten daha büyük olduğu ve ikinci tedavi periyodu P4’teki gelişimin ikinci dinlenme periyodu P5’ten daha büyük olduğu anlaşılmıştır. İlk ve ikinci tedavi periyotlarında (P2 ve P4) BMS ile ölçülen motor gelişimin baz periyodu P1’den belirgin şekilde daha büyük olduğu ortaya çıkmıştır. Ancak baz periyodu P1’deki motor gelişim, bütün müdahale periyodu P2345’teki motor gelişimden belirgin şekilde ayırt edilebilir değildir. Kaydedilen kontrol değişkenleri, bu sonuçları belirgin şekilde etkilememiştir. Sonuç, yürütülen metodik probleme özel fizyoterapi tedavisinin, stabilite ve denge gibi postüral kontrol alanında yetersiz şarta bağlı öğeleri geliştirdiği yönündedir. Bunun sonucu olarak, DS’lu küçük çocukların temel motor becerilerinin gelişimindeki tedavi periyotları süresinde belirgin bir ivme kazanılmıştır. BMS’de DS’lu küçük çocukların gelişim profili ile ilgili yeterli bilgi olmadığından, bu çocukların BMS’deki gelişimleri, motor gelişim üzerinde fizyoterapinin uzun dönem etkileri ve böyle bir müdahalenin yapısal sonuçları üzerinde bir takip araştırması önerilmektedir. Yüklə 119 Kb. Dostları ilə paylaş:
|