Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

Semina
rın getdiyi dövrdə lazımi istirahət və bərpaedici fasilələr olmalıdır.Rəsmi cəd-
v
əldən savayı qeyri rəsmi müzakirələrə vaxt ayrılması iştirakçı həmkarların bir-birindən 
öyr
ənməsinə imkan verir və növbəti təlim sessiyasına qrupun suallarını daxil edir. Həqi-
q
ətən,qeyri rəsmi müzakirələr, iştirakçı təklif-tənqid mexanizminin yaranmasına və həm-
çinin,t
əlimçilərə  və  mühazirəçilərə  məsələləri aydınlaşdırmağa    və  əvvəlki sessiyalarda 
orta
ya çıxan suallara cavab verməyə şərait yaradır. 
Vizual yar
dımçı elementlərdən istifadə,o cümlədən, qrafiklər,plakatlar,diaqramlar,foto 
v
ə video materiallar seminar getdiyi zaman fərqliliklər nümayiş etdirir və ümumi müzaki-
r
ələr açmaq üçün və əsas ideyaları toplamaq üçün istifadə oluna bilər  Plakatlar və Pow-
erPoint kimi vasit
ələrin hər yerdə rast gəlinən mənfi tərəfi oraya daha çox materialın qo-
yulma
sıdır(isnadlar çox uzundur və ətraflı verilən diaqramlar). Daha yaxşı olardı ki, Pow-
erPoint-d
ən istifadə əsas nöqtələri qısa şəkildə versin. 
Semina
rın aparılması seminara cəlb olunan konkret iştirakçıların xüsusiyyətlərini hə-
mi
şə  əks  etdirməlidir.  Nümunələrin,problemlərin seçilməsi,iştirakçıların  adətən  işlədiyi 
mühitl
ərə və bu mühitlərdə onların gördükləri işlərdən çıxan tapşırıqlara ideal şəkildə uy-
ğun olmalıdır. Seminar iştirakçıları adətən “mənə bundan nə xeyri” ilə maraqlanacaqlar 
v
ə seminarların tərkibini və metodlarını seçmək vasitəsilə bu suala cavab davamlı marağa 
v
ə planlaşdırma mərhələsində müəyyənləşdirilmiş təhsil və təlim nəticələrinə nail olun-
ma
sına aparacaq. 
Veril
ən təlim ilə təşkilati məqsədlər və strategiyalar arasındakı əlaqənin göstərilməsi 
d
ə iştirakçıların təlimlərə göstərəcəyi ciddiliyə kömək edir.  
 
T
əqdim edilən davranışların  arxasında duran dəyərləri  iştirakçılara həssas etməkdən 
ötrü v
ə onların iş həyatında bu davranışların uyğunluğu və vacibliyinə onların sadiqliyini 
d
ərinləşdirməkdən ötrü səylər edilməlidir. Beləliklə,məsələn,polis işçilərindən rol oyna-
ma t
ələb oluna bilər;  korrupsiyalı  polis  işçisinin  asılı  adamdan  rüşvət istəməsi  və  ya 
seksual münasib
ətlərə girmək istəməsi və ya oğlu son zamanda həbsdə ölən gənc oğlanın 
ana
sının rolu.  
H
ər bir seminarın sonunda “yekunlaşdırma sessiyası”-na vaxt qalmalıdır,burada təlim-
çil
ər təqdim olunan material ilə öncədən seminar üçün müəyyənləşdirilən məqsədlər ara-
sındakı  əlaqələrə  işarə  etməlidir. Bu sessiyalar,  təlimdən doğan  istənilən sualları  və  ya 
qay
ğıları qaldırmaq üçün iştirakçılara son imkan verir.  
 
 
328 

---

Ha
şiyə6: Təlim iştirakçılarını öyrətmək üçün doqquz yol 
1.
 
T
əlim iştirakçılarının diqqətini cəlb et. 
2.
 
T
əlim iştirakçılarını məqsədlər/vəzifələr haqqında məlumatlan 
               
dır. 
3.
 
T
əlim iştirakçılarının seminardan öncəki biliklərini yoxla. 
4.
 
Materialla
rı təqdim et. 
5.
 
Öyr
ənmə üçün istiqamət ver. 
6.
 
Görül
ən işi üzə çıxart(parktikanı). 
7.
 
M
əlumat xarakterli tənqid və təkliflər ver. 
8.
 
Görül
ən işi qiymətləndir. 
9.
 
M
əlumatın saxlanması və ötürülməsini gücləndir
241
.  
 
 
3.1.4.5. 
Seminarla
rın qiymətləndirilməsi və sonrakı işlər 
T
əlimdən öncə və təlimdən sonra qiymətləndirmə işlərinin aparılması qeyri-adi deyil-
dir.T
əlimdən öncə qiymətləndirmə təlimçilərə iştirakçıların cari vərdişlərinin səviyyəsi və 
t
əhsil ehtiyacları  haqqında yaxşı  ölçü  əldə  etməyə  imkan verir və  materialın tərkibi  və 
onun çat
dırılmasını bu ölçülərə uyğun şəklə salır. Təlimdən sonrakı qiymətləndirmə, tə-
lim kursundan t
ənqid və təklifləri əldə etməyə yönəlib və bu gələcəkdə kursları yenidən 
t
əftiş etməyə, tənqid və təkliflərin ayırd etdiyi çətinlikləri aradan qaldırmağa və ya onlar-
dan uzaq durma
ğa aparır. 
T
əlim kurslarının qiymətləndirilməsində anket sorğuları geniş istifadə edilir və semi-
nar ged
ən zaman iştirakçıların bu anketləri doldurması üçün vaxt ayrılmalıdır.Əgər təlim 
ba
şa çatandan sonra formalar evdə doldurulmaq üçün iştirakçılara verilərsə,o zaman onla-
rın az miqdarının geriyə qaytarılması gözlənilə bilər. Başqa metod, nümunə üzərində tələ-
b
ələrin qiymətləndirmə müzakirəsini aparmaqdır. Bu metod anket sorğusu ilə əldə edilə 
bilm
əyən daha keyfiyyətli və daha düşündürücü tənqid və təkliflərlə təmin edə bilər. Tə-
limd
ən sonra edilən qiymətləndirmə  məşğələsində  əhatə  edilən mövzulara,əhatə  edilən 
mövzula
rın sayı,bu mövzuların səviyyəsi,metodların çatdırılmasının uyğunluğu(vaxtı,sü-
r
əti,iştirak şansı),tənqid və təkliflərlə iştirakçıların təmin edilməsi(o olmuşdurmu,kifayət 
q
ədər verilmişdirmi,o faydalı oldumu və yer haqqında şərhlər(iştirakçıların yerləşdirilmə-
si,yem
əklə təmin edilməsi və s) daxildir. 
T
əklif  və  tənqid sorğu  anketlərinin başa  çatdırılması  yaxşı  şəkildə  qurulmuş  təlim 
proqra
mının sonu deyildir.Tamamlayıcı sessiyalar planlaşdırıla bilər. Yeni vərdişlərin və 
münasib
ətlərin ötürülməsi  və  saxlanması  çox  zaman  iştirakçıların  həmən vərdişləri  və 
münasib
ətləri praktikada necə istifadə etdiklərini və istifadə edib –etmədiklərini göstərən 
əlavə tamamlayıcı qiymətləndimə tələb edir. Öncəki sessiyalarda əldə edilən nailiyyətləri 
gücl
əndirmək üçün,bu  çox zaman verilən əlavə təlimlə birləşir. 
329 

---