Ġsraġl elyazov elxan həSƏNLĠ leyla həSRƏtova
Yüklə 6,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Burada , - pels materialının (polad) xətti geniĢlənmə əmsalı adlanır, t max ,t - uyğun olaraq yerli Ģərait-sahə üçün havanın ən böyük temperaturu və həmçinin rels döĢənən vaxtı relsdə olan temperatur, l r - relsin uzunluğu. Temperaturdan asılı olaraq relsin uclarının yerdəyiĢmə mümkünlüyünü nəzərə alaraq əvvəllər istehsal olunmuĢ relslərdə olan bərkidici deĢikləri oval Ģəklində hazırlayırdılar və yaxud deĢiklərin diametrlərini böyüdürdülər. Son vaxtlarda istehsal olunan relslərdə deĢiklər boltun diametrinə uyğun hazırlanır ki, bu da relsin möhkəmliyini təyin edir və istehsalı sadələĢdirir. Avtobloklama ilə təchiz olunmuĢ dəmir yol xətlərinin blok sahələrin sərhədlərində izoləedici calaqlardan istifadə edirlər ki, bir relsdən o biri relsə cərəyan keçməsin. Ġki tip izoləedici calaq mövcuddur: metallik əhatə edici yanlıqlarla və yapıĢqan boltlu. (ġəkil 4.27) Ġzoləedici calaq bu elementlərdən; 1-rels, 2-altlıq, 3-yan araqatı, 4-fibra və polietilendən olan bolt altı lövhə, 5-stopor lövhəsi, 6-oymaq, 7-aĢağı izoləedici araqatı, 8- altlıq, 9- calaq boltu, 10-qayka, 11-Ģayba, 12-epoksoid kleylə hopdurulmuĢ ĢüĢə parçadan izolyasiya və 13-bolt izolyasiyasından ibarətdir. Birinci tip calaqda fibra tekstolitdən və polietilen materialından hazırlanmıĢ araqatı və oymaq izolyasiyanı təmin edir. Ġkinci tip calaqlarda isə izolyasiya materialını ĢüĢə parça əvəz edir və qeyd olunan detallar yanlıqlarla birlikdə epoksid yapıĢqanı ilə yapıĢdırılır. Şəkil 4.27. İzoleedici calaqların eninə kəsiyi, a- metallik əhatə edici yanlıqla, b- yapışqan boltlu. Elektrik dartısı və avtobloklama ilə təchiz olunmuĢ sahələrdə rels calaqlarından gərginliyi fasiləsiz ötürmək üçün calaq bağlayıcılarından (mis rels birləĢdiriciləri) istifadə edirlər. Qatardan hərəkət zamanı relsə təsir edən qüvvə nəticəsində, xüsusilə də eniĢlərdə tormozlama nəticəsində relsin Ģpala nisbətən və yaxud da Ģpal ilə birlikdə uzununa yerdəyiĢməsi müĢahidə olunur ki, ona da yolun uzununa qaçması deyilir. Ġki xətlə yollarda uzununa qaçma qatarların hərəkəti istiqamətində, tək xətli yollarda isə belə qaçmalar iki tərəfli olur. Relsin uzununa qaçmasının qarĢısını almaq üçün ən güclü vasitə rels-Ģpal çərçivəsinin qırma daĢ üzərinə qoymaqla əks qovuculardan düzgün istifadə etməkdir. Standarta uyğun əks qovucular yaylı metaldan hazırlanmaqla relsin podoĢuna geyindirilib Ģpala söykənir. 25 metrlik rels manqasına 18-dən 44 cütə qədər əksqovucular qurulur [27,40, 42]. |