Xəlil Rza Ulutürkün 85 illik yubileyi münasibətilə mərkəzi
Yüklə 0,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
24
hopur. Həyatı, gerçəkliyi xüsusi idrak vasitəsinə çevirən poeziyada şairi yaradan xalqın xarakteri, vətən tarixinin konkret inkişaf mərhələsi ifadə olunur, kəskin tarixi təzadlar, ciddi münaqişələr, fəryad qoparan ziddiyyətlər dilə gəlir. Xəlil Rza məhz bu cür şairlərdəndir. Çağdaş Azərbaycan poeziyası meydanında qırx ildən bəri külüng vuran Xəlil Rza Ulutürkün bu müddət ərzində həm çətinliklə, həm də halallıqla qazandığı epitetlər az deyil: Xalq şairi, Əməkdar incəsənət xadimi, filologiya elmləri doktoru, professor, milli hərakatımızın görkəmli xadimi. Lakin özünün saysız-hesabsız oxucuları üçün o, bu epitetlərin hamısından yüksək dayanır. Çünki yalnız görkəmli şair və alim deyil, hər şeydən öncə parlaq şəxsiyyətdir. Məhz şəxsiyyət bütövlüyü, hər sözünün arxasında özünün dayanması ona ümumxalq məhəbbəti qazandırmışdır. Buna görə onun adını hər yerdə böyük məhəbbətlə, ehtiramla qarşılayır, hər sözünə diqqət yetirirlər.Ən ağır, ən çətin fəth olunan bir zirvədən boylanmaq səadəti hər insana nəsib olmur. Belə ucalıqlardan biri də şəhidlik zirvəsidir. İstiqlaliyyəti uğrunda mübarizə aparan Azərbaycanı körpə ikən beşiyində boğmağa uzanan əlləri kəsmək üçün onu müdafiəyə qalxan və bu müqəddəs amal uğrunda ölümün şəhidlik zirvəsini fəth edən igidlərdən biri də məhz Milli istiqlal şairi Xəlil Rza Ulutürkün oğlu Təbriz Xəlilbəylidir. Qəhrəmanlıq bir neçə anın, saniyənin işi deyil, vətən uğrunda canından keçib ölümsüz olmaqdır. Vətənimizin azadlığı, ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçmiş Təbriz Xəlilbəyli məşhur şairimizin evində, ocağında böyümüş, onun yaratdığı poeziya iqlimində kamala yetmişdir... Təbriz 1991-ci ilin oktyabrından 1992-ci ilin yanvar ayının 31-nə kimi Qarabağın Naxçivanik civarında gedən döyüşlərdə qəhrəman hökmüylə döyüşüb vətən yolunda şəhid oldu. Olum ilə ölüm arasındakı treni həyat körpüsünə, ölümsüzlüyə çevirə bildi. 8 25
oktyabr 1992-ci il tarixli fərmanı ilə Təbriz Xəlil Rza oğlu Xəlilbəyliyə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adı verilmişdir. Sən – oğul, sən – igid, sən – ər oğlu ər, İftixarla daşı sən öz adını. Məğribə, məşriqə, cahana göstər, Adında gizlənmiş istedadını! Qəhrəman oğul şair atanın dediyi yolla getdi, qanla yazılan Azərbaycan tarixinin bir parçasına çevrildi. Bu amansız və əvəzsiz itkidən ata ürəyi göynəsə də sarsılmadı, alçaq və rəzil düşmən qarşısında özünü sındırmadı. Sarsılmadı, ona görə ki, Təbriz kimi bir qəhrəman oğul Xəlil Rza kimi bir üsyankar şairin ömrü boyu təbliğ etdiyi, yaydığı müqəddəs ideyalar yolunda qurban getmişdi. Sarsılmadı, ona görə ki: Əyilməzlik Ulutürkün əslindədir, soyundadır, Palıd kimi qamətində, çinar kimi boyundadır. Elə bil ki, öz oğlunun yasında yox, toyundadır, Azadlığın, istiqlalın tarixini yaza-yaza, Çıxış edir Xəlil Rza! Xalq şairimiz Xəlil Rza Ulutürk Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Təbriz Xəlilbəylinin uşaqlığı, yeniyetməlik və gənclik illərini əhatə edən, səngərdaşları ilə birlikdə erməni qəsbkarlarına qarşı amansız mübarizəsini, yurdsevərliyini işıqlandıran silsilə şeirlər üzərində çalışmışdır. Bunlardan biri də “Oğlum Təbrizə” adlı şeirdir:
Qoy sənə doğulan günəş deyim ki, Nurunla açılan al səhərəm mən. Yeddi il yol gələn ay mənim ilkim Gəldiyin yollara gül düzərəm mən.
Özüm də bilmirəm nə işdir bu iş, Yerdənmi, göydənmi tapmışam səni? 26
Bəlkə də, səni heç tale verməmiş, Taleyin əlindən qapmışam səni.
Ən böyük sevincsən, ən müqəddəs qəm, Məni alovlara atan Təbrizim. Adını çəkəndə atam – Təbrizim.
Ey bala Təbrizim, gün o gün olsun Ana Təbrizimə mən azad deyim. Ustad Şəhriyarla görüşün olsun. Qovuşsun Təbrizə Şəhrizad deyim... Xeyirxah, çiçək kimi kövrək, qaya kimi sərt tanıdığım X.Rza ömrü boyu təmənnasız yaşadı, heç kimə minnət qoymadı, mükafat, təltif, fəxri ad ummadı. Aldığı fəxri adlara, mükafatlara o qədər də sevinməyən Xəlil Rza, şübhəsiz ki, “İstiqlal” ordeninə layiq görüldüyünü bilsəydi, çox sevinərdi. Ona görə sevinərdi ki, bu söz Xəlil Rzanın əqidəsindən gələn, inamından doğan həyat eşqindən güc alan bir sözdür. Bu sözün uğrunda o, ömrü boyu döyüldü, döyülə-döyülə bərkidi, əzilə-əzilə mətinləşdi, özü də, övladı da, yaradıcılığı da poeziyamızda, müasir Azərbaycan ədəbiyyatında qəhrəmanlıq obrazına çevrildi: O qarlı dağlara diqqətlə bax bir, Bəlkə analardı, ağarıb başı. Analar dünyaya oğullar verir, Dünya analara acı göz yaşı. Xəlil Rza bu gün canından çox sevdiyi Azərbaycan torpağının qucağında, Fəxri xiyabanda uyuyur. Bizimsə qəlbimizdən göynəkli, sızıltılı duyğular keçir. Axı Xəlil Rza Ulutürk kimi oğulları hər ana doğmur, hər ana yetirmir...Tez getdi Xəlil Rza, tez getdi. “Getdi” sözünü cismanı işlədirik onun
Yüklə 0,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|