Y anında Gənclər Fondu tərəfindən qismən maliyyələşdirilə



Yüklə 2,91 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/48
tarix17.04.2018
ölçüsü2,91 Kb.
#38752
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   48

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər" 
 
37 
37 
37 
7. Sözdə 2 qapalı, 1 açıq sait işlənmişdir. 
 
 
TapĢırıqlar

 
I. VerilmiĢ sözləri fonetik təhlil edin. 
 
bağça, dalğa, dəniz, altı, yeddi, səkkiz, hoppanmaq, 
sürətlə, bacımla, səndən… 
 
II.  VerilmiĢ  sözlərdə  vurğunun  yerini  müəyyən-
ləĢdirin. 
 
Kitabda,  qardaşımın,  könüllü,  sevinclə,  görmədən, 
məharətlə,  babamgil,  qəhrəmancasına,  qaçmışlar,  gələ-
cəklər… 
 
III. VerilmiĢ sözləri hecalara ayırın. 
 
Azərbaycan,  Bakı,  Türkiyə,  İstanbul,  dostluq,  qar-
daşlıq,  birgəlik,  xoşbəxtlik,  sevgi,  gələcək,  məktəbli, 
tələbə, universitet və s. 
IV.  VerilmiĢ  mətndən  ahəngə  tabe  olan  sözləri 
seçin. 
 
Nəriman  güzgü  istədiyini  başa  sala  bilmədi.  Ətrafa 
göz  gəzdirdi.  Çoxdanın  tanışı,  dostu  kimi  ərklə  qızın 
qolundan tutub pəncərə qabağına gətirdi. Şüşənin önündə 
diz  çöküb  dayandı,  baxdı,  haçandan  bəri  daraq  və  sığal 
görməyən saçlarını sığalladı. Qaragöz qız əl güzgüsü gə-
tirdi. Nəriman güzgüyə baxıb öz sifətini salamat görəndə 
həmin açıq və geniş alnı, həmin qalın qaşları, gülər göz-


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"  
38 
ləri, parlaq bəbəkləri, qara tüklə örtülmüş üzünü görəndə 
elə bil bütün təhlükələr ötdü, sevinci daha da artdı. «Mən 
ölməyəcəyəm!». 
 
V.  Mətndən  ahəngə  tabe  olmayan  sözləri  seçib 
yazın: 
 
Vidadi  namaz  üstündə  zəmanədən  şikayətlənərək 
Allahdan  insanlara  imdad  diləyir.  Arvadı  Tükəzbanla 
söhbətində  də  zəmanədən  şikayəti,  Vaqifdən  isə  nigaran 
olduğunu  bildirir.  Bu  zaman  Cavad  xanın  elçiləri  onu 
saraya dəvət etmək üçün gəlirlər. Vidadi xanın elçilərini 
rədd edir. 
Qarabağ  xanının  sarayında  yaşayan  Vaqifin  gözlə-
nilməz  gəlişi  onları  sevindirir.  Vaqifin  ürəyi  el  içində, 
xalqın  yanında  olsa  da,  Vidadinin  vəfasızlıqda 
günahlandırdığı  Vaqif  sarayda  qalmasının  səbəbini  belə 
izah  edir:  «Mən  orda  olmasam,  qan  dizə  çıxar.  Şahın 
hissinin qarşısını bəzən ala bilirəm. Mən getsəm, qırğının 
hesabı olmaz…». 


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər" 
 
39 
39 
39 
 Təkrar üçün suallar: 
 
1. Fonetika nədir? 
2. Fonetikanın hansı şöbələri var? 
3. Azərbaycan əlifbasında neçə hərf, neçə səs var? 
4. Danışıq üzvləri hansılardır? 
5. Səs və hərfin fərqi nədədir? 
6. Neçə sait var? Saitlərin hansı xüsusiyyətləri var? 
7. Neçə samit var, neçə yerə bölünür? 
8. Heca nədir? 
9. Ahəng qanunu hansı qanundur? 
10. Ahəngin neçə növü var? 
11. Vurğu nədir? Hansı növləri var? 
12. Vurğu qəbul etməyən şəkilçilər hansılardır? 
13. Fonetik təhlil necə aparılır? 
14. Orfoepik normalar hansılardır? 
15. Ən mühüm orfoqrafik normalar hansılardır? 
 


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"  
40 
I.
 
Test tapĢırıqları
 
 
1. Hansı sıra yalnız qapalı saitlərdən ibarətdir? 
a) a, ə, ı, u 
b) ö, u, ü 
c) a, ə, e, o, ö 
d) ı, i, u, u 
e) a, o, u, ö, i 
 
2. Hansılar qalın saitlərdir? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
a) 1, 3, 4, 5 
b) 1, 3, 5, 6 
c) 2, 4, 6 
d) 1, 2, 3 
e) 2, 4, 5 
 
3. Yalnız saitlərdən ibarət sıranı müəyyən edin. 
a) v, f, t, d 
 
   саитляр 






а 
и 
о 
ц 
у 
ы 


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər" 
 
41 
41 
41 
b) v, a, o, s 
c) a, ı, o, z 
d) ı, i, u, ü 
e) l, m, n, r 
 
4. Ahəngə tabe olan sözləri seçin. 
 
 
a) 2, 3, 5, 6 
b) 1, 2, 3 
c) 2, 3, 4 
d) 4, 5, 6 
e) 1, 3, 6 
  
 
 
5. Ahəngə görə şəkilçilər neçə cür yazılır? 
a) 2 və 4 
b) 3 
c) 1 
d) 1 və 4 
e) 2 və 3 
 
6. Vurğusu son hecaya düşməyən sözü seçin. 
a) qapqara 
b) sarı 
c) qara 
d) əlvan 
e) gümüş 
 
7. Vurğusu son hecaya düşən sözü tapın. 
a) qapqara 
   илан                   ары 
  мяктяб                                  
гялям 
 
 
      сары                 китаб 
      1
   2 
                 3 
6          
            4 
   5 
  




Yüklə 2,91 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə