9
yabancı cisim forsepsleri, entübasyon tüpü, laringoskop hazır olmalıdır. Genel olarak hava
yollarının minimal travmatizasyonu için yabancı cisme ulaşılabilecek en kısa ve en geniş
bronkoskop seçilir. Hasta ve hasta yakınlarına işlem hakkında bilgi verilmeli ve
komplikasyonları anlatılmalıdır. Keskin veya kontamine yabancı cisim aspirasyonu
sözkonusu ise tetanoz proflaksisi yapılmalıdır. Gastrik sekresyonların aspire edilmesini
önlemek için hastaların bronkoskopi öncesi 6-8 saat aç bırakılmış olması önerilmektedir.
Rijid bronkoskoplar değişik boyutlarda forsepslere sahiptir, yabancı cismin çıkarılması
teknik olarak daha kolaydır (20). İşlem esnasında daha iyi ventilasyon sağlar ve distal
respiratuar sistem daha iyi kontrol edilebilir. Biyopsi bölgesinden kanama olduğunda veya
doku travmasına bağlı ödem geliştiğinde havayollarında obstrüksiyon gelişebilir. Bu
durumda rijid enstrümanlar ile dilatasyon yapılarak ventilasyon sağlanabilir (21).
Rijid bronkoskop (6, 7 veya 8 mm çaplı ve 40 cm uzunlukta), sıklıkla yetişkinlerde
kullanılmaktadır.
Modern
rijid
bronkoskoplar
teleskopik
lenslerle
birlikte
kullanılabilmektedir, teleskopun kullanılması ile biyopsi işlemi esnasında görüş alanı
kısıtlanmaz. Ayrıca ventilasyon desteği yapılmasını sağlayan yan giriş vardır.
Rijid bronkoskopi hemen daima genel anestezi altında yapılmaktadır. Teleskop ile
daha net, açık bir görüş sağlamakla birlikte, üst lob veya distal havayollarından örnekleme
yapmak rijid bronkoskop ile mümkün olmayabilir.
Bronkoskopiden sonra hasta gözlem altında tutulmalıdır. Antibiyotikler sadece
preoperatif pnömoni tanısı olan hastalarda önerilmektedir. İşlemden bir gün sonra hastanın
ateşi yoksa ve dinleme bulguları normal ise taburcu edilebilir. Ateş veya pulmoner semptom
ve bulgular varsa göğüs radyografisi çekilmeli ve tedavi edici önlemler alınmalıdır (20).
Bronkoskopi tecrübeli kişilerce yapıldığında komplikasyon oranı düşük ve yüksek
tanısal değere sahip bir işlemdir. Çocuklarda bronkoskopi komplikasyonları %2-8 oranında
bildirilmiştir. Premedikasyon ve lokal anestezi ile bu komplikasyonların çoğunun
önlenebileceğini belirtmişlerdir (22). Lokal anestezik ajanların dilüe solüsyonlarının
kullanımı güvenlidir. Pulseoksimetri, sürekli EKG monitorizasyonu ve aralıklı kan basıncı
ölçümü en önemli parametrelerdir (23).
Yabancı cismin endoskopik olarak çıkarılması esnasında gelişebilecek acil
komplikasyonlar; pnömomediastinum, laringeal obstrüksiyon veya sıkışma, objenin
çıkarılamaması, laringeal ödem ve bronkospazmdır. Geç komplikasyonlar; pnömoni,
atelektazi, granülom veya striktür oluşumudur (20).
10
Rijid bronkoskopide riskler; diş ve dişetlerinde yaralanmalar, hipoventilasyon,
kanama, larinkste direkt yaralanma veya trakeobronşial ağaçta rüptürdür. Bronkoskopiye
bağlı hipoksemi, kardiyak aritmiler, kardiyak arrest, trakeal laserasyon, subglottik ödem
gelişebilir. Lokal anesteziye bağlı komplikasyonlar, laringospazm, bronkospazm, kardiyak
arrest, konvülziyon, ve methemoglobinemidir. Astımlı hastalarda bronkospazm potansiyel
komplikasyondur. İşlem öncesi kortikosteroid ve bronkodilatatörler ile premedikasyon
yapılmalıdır. Topikal anestezi yeterli olmazsa laringospazm gelişebilir (20).
Bronkoskopi ile ilgili diğer bir komplikasyon enfeksiyonlardır. Bronkoskopide
mikroorganizmalar orofarinksten distal trakeobronşial ağaca ve akciğer parankimine
taşınabilir. Bronkoskopi sonrası sepsis oldukça nadirdir, ancak ateş ortaya çıkabilir.
Amerikan Kalp Derneği, valvüler kalp hastalığı olanlarda bakteriyel endokardit riski
açısından bronkoskopi öncesi antibiyotik proflaksisi önermiştir (20).
Bronkoskopinin kontrendikasyonları:
Tecrübeli personelin olmaması, yeterli olanak ve ortamın olmaması, unstabil angina,
unstabil kardiak aritmiler, şiddetli hipertansiyon, oksijene yanıt vermeyen hipoksemi, ağır
hiperkapni, şiddetli bronkospazm veya ağır astma, artmış intrakranial basınç, ciddi kanama
bozukluğu (trombosit <50 bin /ml), belirgin trakeal obstrüksiyon, serum kreatinin >3 mg/dl,
ağır sistemik hastalıklar, kan BUN düzeyi >30 mg/dl (17, 18, 19, 24, 25, 26).
Bilateral vokal kord paralizisi varsa bronkoskopi yapılmamalıdır. Pasajın dar olması
nedeniyle ödem, havayolu obstrüksiyonu gelişebilir. Acil entübasyon ve trakeostomi
gerekebilir (23).
3- Bilgisayarlı tomografi (BT) : Kolime edilmiş X ışını kullanılarak, incelenen objenin kesitsel
görüntüsünü oluşturmaya yönelik radyolojik görüntüleme yöntemidir, vücudu kesitler
şeklinde görüntüler. BT, X ışınının bilgisayar teknolojisi ile birleşmesinin ürünüdür. Ana
fikir 1917 yılında Radon tarafından öne sürülen “bir objenin her yönden sınırsız sayıda
görüntüleri elde edilebilirse, kesit görüntüleri oluşturulabilir” hipotezine dayanmaktadır. Bir
BT kesitini oluşturabilmek için, kesit düzlemindeki her noktanın X ışınını zayıflatma değerini
bilmek gerekir. Bu amaçla kesit düzleminin çepeçevre her yönünden X ışını geçirilir.
Yapılan ölçümler bilgisayarlarca işlenir ve bulunan sayısal değerler karşılığı olan gri tonlarla
boyanarak kesit görüntüleri elde edilir (27).
BT görüntüsü vücudun bir kesitinin, BT numaralarından meydana gelmiş bir
haritasıdır. İki boyutlu olan bu haritanın üçüncü boyutunu kesit kalınlığı yapar. Röntgenden