Yabancı cisim aspirasyon şüpheli olgularda dinamik tanı ve teda

17 

 

 

GEREÇ VE YÖNTEM 

Çalışmamız, Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Etik Kurul onayı  

alınarak gerçekleştirilmiştir. 

  Hastalar;  mart  2005  ve  ağustos  2008  tarihleri  arasında  hastanemiz  çocuk  cerrahisi 

kliniğine  ateş,  öksürük,  hırıltı,  solunum  sıkıntısı,  morarma,  boğulma  hissi,  kronik  veya 

tekrarlayan  akciğer  enfeksiyonu  nedeniyle  başvuran  ve  klinik  olarak  yabancı  cisim 

aspirasyonu düşünülen 79 hasta (31 kız, 48 erkek) çalışmaya dahil edildi ve prospektif olarak 

değerlendirildi.   Anamnez ve fizik  muayenenin  ardından tüm hastalara posteroanterior (PA) 

ve lateral pozisyonlarda akciğer grafisi çekildi.   

Radyografilerde  yabancı  cisme  ait  opasite,  hiperaerasyon,  infiltrasyon  ve  atelektazi 

varlığı  değerlendirildi.    Radyografilerde  yabancı  cisme  ait  opasite  ve/veya  aerasyon  artışı 

olması yabancı cisim aspirasyonu tanısı için anlamlı kabul edildi. 

  

Akciğer  grafisinde  solunum  yollarında  radyoopak  yabancı  cisim  görülen  olgular 

(metalik objeler ve kemik gibi), solunum  yolu tıkanıklığı nedeniyle genel durumu kötü olan 

ve  bu  nedenle  acil  bronkoskopik  girişim  gerektiren  olgular  ile  hikaye,  fizik  muayene  ve 

radyografi  ile  kesin  olarak  yabancı  cisim  aspirasyonu  tanısı  alan  ve  bronkoskopi  planlanan 

hastalar çalışma dışı bırakıldı.   

 

Şüpheli  olgularda  ÇKBT  cihazı  ile  toraks  tomografisi  çekildi  ve  sanal  bronkoskopi 

tetkiki  gerçekleştirildi.    Bu  işlemin  sonrasında  sanal  bronkoskopide  bronş  obstrüksiyonu  ve 

yabancı  cisim  aspirasyonu  düşünülen  tüm  hastalara  rijid  bronkoskop  ile  konvansiyonel 

bronkoskopi uygulandı. 

Sanal bronkoskopide obstrüksiyon bulguları olmayan, ancak klinik şüphe devam eden 

5 hastaya da konvansiyonel bronkoskopi uygulandı.  

 

Sanal  bronkoskopide  obstrüksiyon  bulguları  olmayan  ve  farklı  nedenlerden  dolayı 

tedavi  endikasyonu  konan  32  hasta  ise  klinik  takibe  alındı  ve  bunlara  konvansiyonel 

bronkoskopi uygulanmadı.  Bu nedenle bu hastalar çalışmadan çıkarıldı.  Çalışmaya 47 hasta 

(16  kız,  31  erkek)  ile  devam  edildi.    Bu  hastaların  tümüne  konvansiyonel  bronkoskopi 

uygulandı.  Bu hastaların yaşları 2 ay ile 120 ay arasında değişmekte olup ortalama yaş 33.2 

ay olarak hesaplandı. 

 

---

18 

 

 

 

  ÇKBT ve sanal bronkoskopi; BT çekimlerinde 16 dedektörlü bilgisayarlı  

tomografi cihazı (Siemens Somatom Sensation 16, AG, Erlanger, Germany) kullanıldı.  Supin 

pozisyonda yatan hastada toraks giriminden akciğer bazaline kadar olan alan tarandı.  Nefes 

tutabilen hastalarda çekim tek nefes tutumu süresinde, nefes tutamayan hastalarda ise spontan 

solunum sırasında gerçekleştirildi.  Çekim esnasında intravenöz kontrast madde kullanılmadı 

ya  da  sedasyon  uygulanmadı.    Tarama  parametreleri  olarak  16x0.75  mm  dedektör 

kolimasyonu, 0.5 sn gantry rotasyon zamanı, 5 mm kesit kalınlığı seçildi.  Tüp voltajı olarak 

80  kVp,  tüp  akımı  olarak  toraks  kalınlığına  bağlı  olarak  20-80  mA  kullanıldı.    Hastaların 

aldığı en düşük radyasyon dozu 1.21 mSv, en yüksek radyasyon dozu 8.71 mSv olup ortalama 

doz 6.40 mSv olarak hesaplandı.   

 

  Görüntü iĢleme ve analizi; elde edilen tüm görüntüler değerlendirme için  

elektronik olarak çalışma istasyonuna gönderildi (Wizard, Siemens AG, Erlanger, Germany).  

İstasyonda bu görüntülerden 0.75 mm kesit kalınlığında, 0.2 mm rekonstrüksiyon intervali ile 

ince  kesit  görüntüler  ve  bunlardan  da  aksiyal-koronal  ve  sagittal  planda  rekonstrüksiyon 

(multiplanar  reconstruction-MPR)  görüntüleri  elde  edildi.    Rekonstrüksiyon  filtresi  olarak 

(kernel)  B30  f  seçildi.    İnce  kesit  görüntülerden  “volume  rendering  techniue(VRT)”  ile 

koronal  planda  görüntüler  elde  edildi  ve  “fly  through  mod”  ile  sanal  bronkoskopi 

gerçekleştirildi.    MPR  görüntüleri  değerlendirilirken  standart  akciğer  parankim  penceresi 

(pencere  düzeyi  “level”  -600  HU,  pencere  aralığı  “width”  1400  HU)  ve  yumuşak  doku 

penceresi  (pencere  düzeyi  30  HU,  pencere  aralığı  350  HU)  standart  olarak  kullanıldı  ve  iki 

ayrı  radyolog  tarafından  birlikte  değerlendirildi.    Tüm  olgularda  veriler  dijital  olarak 

kaydedildi ve kuru banyoda film baskıları elde edildi. 

 

MPR  görüntülerde  öncelikle  trakeobronşial  sistemin  açıklığı  değerlendirildi,  yabancı 

cisme  ait  odak  araştırıldı.    Akciğer  parankiminde  hiperaerasyon,  infiltrasyon,  atelektazi, 

bronşiektazi,  pnömotoraks  varlığı  değerlendirildi.    Yumuşak  doku  penceresinde  plevral  sıvı 

varlığı değerlendirildi.  Ayrıca anatomik anomali varlığı araştırıldı. 

Koronal  VRT  görüntülerinde  trakeobronşial  hava  kolonunun  devamlılığı  ve 

akciğerlerdeki  havalanma  farklılıkları  değerlendirildi.    Bu  görüntülerde  hava  sütununda 

kesinti veya daralma olması yabancı cisim aspirasyonu tanısında anlamlı kabul edildi. 

---

19 

 

Sanal  bronkoskopi  görüntülerinde  trakeobronşial  sistem  toraks  girimi  düzeyinden 

segmental  bronşlara  kadar  endolüminal  olarak  değerlendirildi.    Sanal  bronkoskopide 

havayolunda daralma ve/veya yabancı cismin kendisinin görülmesi yabancı cisim aspirasyonu 

tanısı için anlamlı kabul edildi.  Trakeobronşiyal sistemde obstrüksiyon veya daralma tespit 

edilen  olgularda  obstrüksiyon  ve  daralmanın  olduğu  lokalizasyon  kaydedildi.    Elde  edilen 

bulgular konvansiyonel bronkoskopi sonuçları ile karşılaştırıldı. 

  Konvansiyonel bronkoskopi; ÇKBT ve sanal bronkoskopi bulguları ile yabancı  

cisim  aspirasyonu  ya  da  bronş  darlığı  düşünülen  hastalar  ile  sanal  bronkoskopide  yabancı 

cisim  aspirasyonu düşünülmeyen  ancak klinik  olarak şüphede kalınan  hastalarda ilk 24 saat 

içinde hastanemiz coçuk cerrahisi kliniğinde genel anestezi altında rijit pediatrik bronkoskopi 

gerçekleştirildi.    Bronkoskop  olarak  “Karl  Storz  Tuttlingen,  Germany”  cihazı  kullanıldı.  

Hastalar  bronkoskopi  sırasında  Sanders  enjeksiyon  sistemi  ile  ventile  edildi.    İntravenöz 

anesteziyi  takiben  önce  direk  laringoskopi  yapıldı,  ardından  laringoskop  yardımı  ile 

bronkoskop yerleştirildi.  İşlem sırasında hastaların kalp tepe atımları, kan basınçları ve kan 

oksijen  satürasyonları  devamlı  olarak  izlendi.    Bronkoskopi  işlemi  0  derece  optik  lens  ve 

video  sistemi  ile  gerçekleştirildi.    Trakeobronşial  ağaç  anatomik  anomaliler,  sekresyon, 

inflamasyon,  granülasyon  ve  yabancı  cisim  varlığı  açısından  değerlendirildi.    Saptanan 

yabancı  cisimler  optik  forseps  veya  alligatör  forseps  yardımı  ile  çıkarıldı,  daha  distaldeki 

başka  yabancı  cisimlerin  gözden  kaçmaması  için  ikincil  bakı  yapıldı  ve  mikrobiyolojik 

değerlendirme  için  bronkoalveoler  lavaj  alınarak  işlem  tamamlandı.    Bronkoskopi  sonrası 

hastalar 24 saat gözetim altında tutuldu ve kontrol akciğer grafileri çekildi.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---