18
TOPONİMİK TƏKLİF
Ən asan iş təklif verməkdir. Bunu hamı bacarır. Özü
də yaxşı olar ki, başın çıxmayan sahə ilə bağlı təklif
verəsən. Ümumiyyətlə, əziz dostlar, öyrətmək olmasın,
təklif verəndə əsas diqqəti təklifin özünə yox, səsinizin
tembrinə, üzünüzün ifadəsinə və əlbəttə ki, baxışlarınıza
yönəldin. Təcrübə göstərir ki, ağıllı görkəmlə verilən ən
adi təklif, necə deyərlər elə-belə, işçi qaydada verilən ən
əhəmiyyətli təklifə baxanda daha yaxşı qarşılanır. Və bir
növ hörmətli olur.
Keçirəm təklifə. Təklifim toponimik xarakter daşıyır
və olduqca faydalıdır. Bu təklifin əlaqədar qurumların
diqqətini cəlb edəcəyinə əsla şübhə eləmirəm.
Təklif edirəm ki, Bakıdakı xarici ölkə səfirlikləri-
nin yerləşdiyi küçələrin, prospektlərin adlarına yenidən
baxaq. Məsələn, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Azər-
baycan Respublikasındakı səfirliyi Azadlıq prospektin-
də yerləşir. Bu prospektin adını dəyişdirib “BMT-nin
əməl olunmayan 822 saylı qətnaməsi prospekti” qoysaq
necə olar?
Və yaxud Rusiya Federasiyasının ölkəmizdə fəaliy-
yət göstərən səfirliyinin ünvanına nəzər salaq. Bakıxa-
nov, 17. İndi isə təsəvvür edin ki, küçənin adını dəyiş-
mişik və Rusiya səfirliyi deyək ki, “1992-ci ildə erməni
hərbi birləşmələri tərəfindən işğal olunmuş Azərbaycan
şəhəri Laçın küçəsi”ndə yerləşir.
Siyahını davam etdirmək istəmirəm. Bakıda səfir-
liklər çoxdur. Düşünürəm ki, diplomatik missiyaların
yerləşdiyi küçələrin adlarına yüngülvari əl gəzdirib Qa-
19
rabağ problemimizi xarici diplomatların həm özlərinin,
həm də rəhbərliklərinin yadına sala bilərik. Əminlik
hissi ilə deyirəm ki, Vaşinqtondan, Dövlət Departamen-
tindən kimsə Bakıdakı işçilərinə məktub yazası olsa,
BMT-nin əməl olunmayan 822 saylı qətnaməsinin məhz
nəyə həsr olunması ilə maraqlana bilər. Və yadına düşər
ki, bu il həmin qətnamənin 20 yaşı tamam olub... Necə
bilirsiniz?
Öz ayranının turşluq əmsalının böyüklüyü ilə ba-
rışmaq iqtidarında olmayanlar ölkəsinin layiqli və
vətənpərvər övladı kimi əminəm ki, indicə səsləndirdi-
yim təklifin həyata keçməsi bizə ancaq başucalığı gətirə
bilər. Həm də ona görə ki, bu təklifi elmi cəhətdən əsas-
landırmaq mümkündür. Axı ünvanın insan psixologoya-
sına təsiri danılmazdır. Məsələn, mən vaxtilə Kislotnaya
(yəni Turşu) küçəsində yaşayırdım. Getsin o günlər gəl-
məsin. Sonralar küçəmizin adını “Babək prospekti”elə-
dilər. Bilirsiniz nə yaxşı oldu?
www.avciya.az
29 yanvar 2013-cü il
20
MALİ MALI
Deyilənə görə çox yaxşı pal-paltar İtaliyada, əsl
hörmətə layiq maşınlar da Almaniyada istehsal olunur.
Əlbəttə, axtarsan Fransada da, İngiltərədə də və başqa-
başqa adı ürəyəyatan ölkələrdə də kefiniz istəyən qədər
kostyum da tikirlər, maşın da buraxırlar. Amma, “ital-
yanski” ayaqqabı bam-başqadır. “Nemetski” avtomobil-
lər də ki, dünya dördtəkərliləri arasında özünü çoxdan
təsdiq eləmiş, indi dəbdə olan tərzdə desək, birinciliyi
haqq eləyən maşınlardı.
Birmənalı şəkildə deyə bilərık ki, çağdaş dünyada
kostyum tikilməsi və maşın istehsalı kimi nəcib işlərlə
yanaşı başqa işlər də görülür. Və bu işlərin içində xo-
şagəlməz işlər çoxdur. Özü də bu xoşagəlməz işlərin
görülməsi sahəsində ixtisaslaşan ölkələr də var. Və belə
ölkələrdən biri də deyəsən Malidir.
Mali haqqında nə bilirik? Daha doğrusu, Fransa Pre-
zidenti cənab Olland bu ölkəyə fransız hərbçilərini gön-
dərmək haqqında qərar qəbul edənə qədər nə bilirdik?
Bir də, nə baş verdi ki, Paris Mali qoşunlarının “terrorçu
elementlər”lə mübarizə aparmasına kömək etmək fik-
rinə düşdü?
Mali və bu ölkədə baş verənlər haqqında məlumatı-
mız əvvəl də az idi, indi də çox deyil. Amma məlumat-
lı qəzetlər hələ də mövcuddur. Və bu qəzetlərdən biri,
ABŞ-ın “Nyu-York tayms” nəşri Malidə baş verənlərə
bir balaca aydınlıq gətirib.
Təfərrüatlara varıb sizi yormaq istəmirəm. Amma qə-
zet iddia edir ki, son 4 il ərzində ABŞ bölgədə irimiqyas-
21
lı antiterror proqramı həyata keçirib və bu işə 520, ola
bilsin hətta 600 milyon dollar xərcləyib. Və əsas diqqət
də 50 ildən bəri hökümətlə yola getməyən tuareqlərin
təliminə yönəldilib. Ötən ilin martında Malinin şimalına
Liviya mənşəli yaraqlılar yol tapanda amerikalıların tə-
lim keçdiyi general Amada Sanoqo ölkədə hərbi çevriliş
edib. Sonra tuareqlər Malinin şimalında Azavad “döv-
lət”ini yaradıblar. Sonrası da necə deyərlər göz önün-
dədir.
“Mali malı” kimi bütün dünyaya təqdim edilən
“əmtəə”nin mənşəyinə ABŞ qəzetinin bir yazısı ilə
aydınlıq gətirilməsi çətin məsələdir. Şübhəli, qaranlıq
məqamlar çoxdur.
Allah bütün ləyaqətli adamlara Milanda tikilmiş son
dəbli kostyum geyib Ştutqart konveyerindən çıxmış təp-
təzə avtomobildə gəzmək qismət eləsin.
www.avciya.az
30 yanvar 2013-cü il
22
METRO “ADAM”I
1968-ci ildə Azərbaycan arxeoloqu Məmmədəli Hü-
seynov Azıx mağarasında çənə sümüyü tapdı. Alimlər
sümüyü diqqətlə öyrənib aydınlaşdırdılar ki, bu 350-400
min il bundan əvvəl həmin ərazidə yaşamış 18-22 yaşlı
qadının çənəsidir. İndi hamı bütün sümükləri lap çox-
dan sürmə olmuş, yalnız alt çənəsinin sağ hissəsi sala-
mat qalmış bu ibtidai insanı azıxantrop, yəni Azıx adamı
kimi tanıyır.
Elmə hələlik məlum olmayan ən azı bir “adam”
növü də var. Təvazökarlıqdan kənar səslənə bilər, amma
deməliyəm ki, bu “adam” növünü mən tapmışam. Ona
ad da vermişəm. Ad çox sadədir və xalis azərbaycanca-
dır. Metro “adam”ı.
Metro “adam”ının nümunələrini mən Bakı metropo-
liteninin xidmətindən istifadə edən yüz minlərlə soyda-
şımın arasından çox çətinliklə tapmışam. Və istəyirəm
ki, həmin “adam”ın xarakterik cəhətləri barədə sizlərə
bir balaca məlumat verim.
Beləliklə metro “adam”ı kimdir? Bu şəhərdə normal,
ən əsası isə təhlükəsiz çalışan yeganə ictimai nəqliyyat
vasitəsinin sərnişinləri arasında onu necə aşkar etmək
olar?
Metro “adam”ı bizim metroda ən uzun məsafəni
(məsələn “Həzi Aslanov” stansiyasından ta “Dərnə-
gül”ə qədər) qət etməyi nəzərdə tutubsa belə, boş qa-
tara minər-minməz hər stansiyada taybatay açılan qa-
pılardan birinin ağzında özünə əlverişli mövqe seçir.
Və boyunun, çəkisinin, xeyli dərəcədə də tərbiyəsinin
Dostları ilə paylaş: |