17
qalan, günd
əlik heç bir idman hərəkəti ilə məşğul olmayan və
piyada g
əzintidən uzaq qaçan işçilərdə, o cümlədən sürücülər-
d
ə və s. peşə adamlarında bu xəstəlik baş qaldıra bilər. Aldı-
ğım məlumatlara görə insanlar bəzi daxili xəstəliklərə tutulan
zaman, el
əcə də mühüm daxili orqanların normal işləməmə-
sind
ən də bu xəstəliyə düçar ola bilərlər.
M
ən “Qozbeli qəbir də düzəltməz” atalar sözünü eşitdiyim
ilk vaxtlarda onu “Qozbeli q
əbir düzəldər” ifadəsi kimi başa
düşüb çox sevinirdim.
Ür
əyimdə deyirdim ki, Allah heç kimə belə bir çətin
v
əziyyəti göstərməsin, belə anı yaşatmasın. Ancaq nə etmək
olar. Heç olmasa fiziki qüsurlu bu insanlar n
əhayət ki, o dün-
yada qam
ətlərini düzəltməyə şans qazanırlar. Lakin sonralar
“Elm v
ə həyat” jurnalında dərc olunmuş bir məqaləni oxuyan-
dan sonra m
ənə bəlli oldu ki, mən güclü yanılmışam. Belə
ki,Yaponiyada qazıntılar zamanı 2000 il bundan əvvəllərə aid
olan bir q
əbirdə qozbel adamın sümükləri aşkarlanıb. Həmin
ınsanın sümükləri dəqiqliklə laboratoriya və tibbi-eksperti-
zadan keçib. N
əticədə alimlər müəyyən ediblər ki, iyirmi əsr
vaxt keçm
əsinə baxmayaraq vəfat etmiş həmin insanın bel
sümüyünd
əki əyrilik (qozbellik) əlamətləri bir millimetr belə
düz
əlməyib. Deməli qozbel elə həmişə qozbeldir, istər bu dün-
yada, ist
ərsə də o dünyada. Göstərdiyimiz misalda bel sü-
müyünd
ə olan əyrilik real həyatda necə idisə, dəfn olunandan
sonra da uzun ill
ərdə də həmin vəziyyətdə qalıb.
Yaşadığımız dünyada təkcə fiziki cəhətdən deyil, mənə-
viyyatca,
əqidəcə “qozbel” adamlarla demək olar ki, hər gün
rastlaşırıq “Qozbellik” xəstəliyinə tutulan bu cür insanlar bu
gün d
ə aramızda bizimlə bir sırada addımlayır. Bizimlə bir
yerd
ə yaşayır, işləyir, bizimlə danışıb söhbət edir və s. Nə ata-
ana n
əsihəti, nə ağsaqqal-ağbirçək öyüdü, nə dost-qardaş məs-
l
əhəti, nə müəllim, tərbiyəçi-psixoloqlarımızın istifadə etdik-
l
əri müasir metod və texnologiyalar bu işə kömək edə bilmir.
18
H
ətta hüquq-mühafizə əməkdaşlarının mənfi xarakterli bu
insanların düzəlməsi üçün sərf etdikləri vaxt da hədər gedərək
heç bir s
əmərəli nəticəsini verə bilmir. Bir sözlə bütün cəmiy-
y
ət belə insanların xarakterində və əməlində olan bu “qozbel-
lik” x
əstəliyini çox çalışsa və ciddi cəhdlər göstərsə də onu
düz
əltməyə nail ola bilmir. Bu növ insanlar dünyalarını dəyişə-
n
əcən özlərində olan bu fiziki və ya mənəvi qüsuru düzəltmək
d
ə istəmir. Onu özləri ilə birlikdə o dünyaya aparmalı olurlar.
Dem
əli ailə, məktəb və mühüt tərəfindən düzəldilə bilməyən,
əqidəsi saf olmayan həmin qrup insanları bu işıqlı və gözəl
dü
nyamızda düzəltmək mümkün deyildir. Onda heç qəbir də
onlarda olan bu
əyriliyin düzəldilməsi kimi bu cür çətin və mə-
suliyy
ətli işi yerinə yetirməyi öz boynuna götürmək istəməz.
Bunu m
ən təxminən 30 il bundan əvvəl rəhmətlik bir müəllim
dostumun dilind
ən eşitdiyim real həyatda olmuş bir əhvalatla
izah etm
əyə çalışacağam:
HAŞİYƏ. Əslən Şabran (keçmiş Dəvəçi) rayonundan olan
r
əhmətə getmiş həmin müəllim dostum sağlığında belə söhbət
edirdi: “M
ən 1951-ci ildə Quba Dövlət Müəllimlər İnstitutu-
nun fizika-riyaziyyat fakult
əsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib
D
əvəçi rayonuna təyinat aldım. İlk müəllimlik fəaliyyətinə
qonşu kənddə olan 7-illik məktəbdə başladım. 1941-1945-ci il
müharib
əsinin ağrı-acısı hələ də bizi tam tərk etməmişdi.
Lakin k
ənddə həyat səviyyəsi hələ çox aşağı olsa da vəziyyət
yaxşılaşmağa doğru gedirdi.
M
ən işə başladığım ayın sonunda ilk əmək haqqımı aldım.
H
əmin pulun az hissəsini cari xərclər üçün özümdə saxladım.
Qalan çox hiss
əsinə bir kisə arpa və bir kisə buğda alıb onu
d
əyirmana aparıb un çəkdirdim. Unu ata yükləyib kəndə gətir-
dim. Ovqatım çox yüksək idi. Böyük sevinc və şadlıq hissi
sanki m
əni aquşuna almışdı. Qan-tər içində yükü kənddə evi-
miz
ə boşaldanda yoldan keçən həmkəndlilərimdən biri gəlib
çıxdı. O, bu səhnəni görüb mənə yaxınlaşdı. Qaşqabağını
19
tök
ərək salamsız-kəlamsız soruşdu:
-Mü
əllim, burda nə edirsən, nə alıb gətirmisən?
M
ən hörmət əlaməti olaraq həmkəndlimin qabağına
yüyürdüm. Gül
ər üzlə ona :
-Bu gün m
əktəbdə süftə maaşımı verdilər, həmin pulla bir
kis
ə arpa və bir kisə buğda aldım. Dəyirmanda üyüdüb evə
g
ətirdim. Elə atdan yükü boşaldırdım ki,siz gəlib çıxdınız.
“- H
ə... Görürəm ki, bala bu iş sənin üçün heç də yaxşı
olmayacaq. S
ənin bu hərəkətin axırda özün üçün bir çox
ç
ətinliklər yaradacaqdır, cavan oğlan.”-deyib acıqlı halda
köksünü ötürdü. M
ən təəccüblə:
-Niy
ə?- deyə soruşdum. O, qaşlarını düyünləyib mənə
t
ərəf yaxınlaşdı və daha sərt tərzdə belə cavab verdi:
- Ona gör
ə ki, sən alıb dətirdiyin bu undan ləzzətli çörək
bişirtdirib yeyəcəksən. Lakin bu kənddə unu olmayan digər
insanlar hamı acından öləcək. Sən isə qan-tərin içində öz əlinlə
q
əbir qazıyaraq onları bir-bir dəfn etməyə məcbur olacaqsan.
M
ən əvvəlcə hirsləndim. Lakin özümü güclə saxlayaraq
ona tay olmaq ist
əmədim. Səbrimi cilovlayıb cavab verdim:
-
Əzizim, indi kənddə heç acından ölən yoxdur. Allaha
şükürlər olsun ki, günbəgün vəziyyətimiz də yaxşılaşır. Bu
gün-sabah k
ənddə əmək günlərinə görə məhsul paylanmasına
da başlanacaq. Deyirlər bu il kolxoz gəlirlə işlədiyinə görə
kolxoz üzvl
ərinə yaxşı əmək günü də hesablanıb. Bir də siz
özünüz bir tövl
ə mal-qara saxlayırsınız, böyük bağ-bostanınız
var. Gündüz hamınız kolxozda əmək günü qazanır, axşamlar
is
ə arvad-uşaq evdə xalça toxuyur. Görülən bu qədər faydalı
işin qarşısında fikir eləməyə dəyərmi ? Qəm yeməyin, tezliklə
h
ər şey yoluna qoyulacaq.
K
əndçim söhbət zamanı öz buraxdığı səhvini nəhayət ki,
başa düşdü. Mənə heç nə deməyib yoluna davam etdi. “O
əhvalatı eşitdiyim vaxdan bu yana mənim qarşıma dostumun
söyl
ədiyi bu əhvalatın mənfi qəhrəmanına bənzər neçə-neçə
Dostları ilə paylaş: |