Yazi-yurnal indd
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- UILYAM FOLKNER
- PABLO NERUDA Nazim Hikmətə
Rüblük ädäbiyyat därgisi 153 ra sevişməyə başladılar. O azca aralıda o biri cütlüyün ayaq üstdə dayanıb öpüşdüklərinə də tamaşa etdi. O qumsallığı keçib səkiyə çatdı, skamyaların birində otu- rub ayağındakı qumu təmizlədi. On dəqiqədən sonra artıq otağındaydı, işığı yandırmadan ayaqqabıları çıxa- rıb, yatağına uzandı. Az keçməmiş qapı döyüldü . - Cənab Snid. - Bəli. Qapı açıldı, gələn evin sahibəsi xanım Konners idi. Xanım Konners altmış beş yaşında kifir bir qadın idi. O qaranlıqda xanımın üzünü heç cür seçə bilmirdi və bundan xeyli şad idi. - Sup bişirmişəm, istəyirsiniz isti-isti bir qab gətirim ? - Yox istəmirəm. - Bəsdirin siz allah cənab Snid. Yaxşı, ləzzətli sup- dur! Qoy bir qab gətirim için! - Yaxşı gətirin. O yatağıdan qalxdı, stulda oturub gözləməyə baş- ladı. Xanım Konners az sonra bir qab supla qayıtdı, o içəri girəndə qapının arasını açıq qoydu və dəhlizdən düşən işıq şüaları düz onun ayağına və dizinə qədər çatırdı, xanım Konners də supla dolu boşqabı və qaşığı məhz həmin yerə, döşəmənin üstünə qoydu. - Sizin xoşunuza gələcək cənab Snid, mən nəyi bilməsəm də supu qəşəng bişirirəm. - Çox sağ olun. O oturub supa baxdı. Sapsarı sidiyi xatırladırdı. Toyuq supu idi, amma içində heç ət gözə dəymirdi, supun içindəki yağ köpükləri diqqətini çəkdi. Xeyli müddət eyni vəziyyətdə donub qaldı. Sonra qaşığı gö- türüb siyirməyə atdı, boşqabı götürüb pəncərənin qar- şısına keçdi, pəncərənin bir tayını açıb, supu sakitcə ordan yerə boşaltdı. Yerdən zəif buxar havaya qalxıb gözdən itdi. Boşqabı şkafın içinə qoydu, qapının arası- nı örtdü və yenidən yerinə uzandı. Otaq dünənkindən daha qaranlıq idi, qaranlığı sevirdi, qaranlıqdan nə isə məna tap bilirdi. Diqqətlə okeanın səsini dinləməyə başladı. Bir müddət səsi dinləyib, sonra o biri üzünə çevrildi, Nəfəs aldı. Dərindən nəfəs aldı və öldü. Çeviri: Namiq Hüseynli UILYAM FOLKNER USTAD DƏRSLƏRİ Nobel nitqi Anlayıram ki, bu mükafat mənə deyil, mənim əməyimə verilir. Lakin şöhrət və şəxsi mənfəət üçün çəkdiyim bir əməyə deyil, indiyədək insan qəlbində mövcud olmayanı oyatmaq üçün nəzərdə tutulan, iz- tirab və tər içində ömür sərf etdiyim işimə verilir. Ona görə də mən bu mükafatı bir müvəkkil kimi alıram. Mükafatın maddi hissəsini sərf etmək üçün müka- fatın amalına və bütün tarixinə layiq sahə tapmaq çətin olmayacaq. Amma mənə göstərilmiş diqqəti də eynilə dəyərli istifadə etmək niyyəti ilə ömürlərini ağır və əzablı yazıçı işinə sərf etmək qərarı vermiş gənclərə elə bu kafedradan müraciət etmək istəyirəm. İnanıram ki, nə vaxtsa mən dayandığım bu yerdə duracaq həmin o adam da məni eşidəcək. Çağımızın faciəsi uzun müddətdir mübtəla oldu- ğumuz və öyrəşdiyimiz ümumi heyvani qorxudur. İn- sanın sora biləcəyi ruhi suallarından yalnız biri qalıb: bizi nə vaxt məhv edəcəklər? Ona görə də gənc yazıçılar insan qəlbinin öz- özüylə mübarizəsini unudublar – həqiqi ədəbiyyatı do ğuran isə məhz budur, iztiraba və zəhmətə layiq yalnız budur.Yazıçıya bu haqda düşünmək gərəkdir. O, qorxunun rəzil bir hiss olduğunu anlamalıdır, elə ki bunu anladı, qorxunu birdəfəlik unutmalı, yoxluğu bütün bədii əsərləri keçici və tez unutduran qəlb düz- günlüyü, məhəbbət, şərəf, şəfqət, qürur, həmdərdlik, fədakarlıqdan başqa bütün hissləri öz emalatxanasın- dan süpürüb atmalıdır. Nə qədər ki, o belə etməyib, onun əsərlərinin başı üstündən bir lənət asılacaqdır. O, məhəbbətdən deyil, N1(6) mart 2013 154 şəhvətdən, itkisiz məğlubiyyət və ümidsiz qələbədən, həm də ən dəhşətlisi isə odur ki, şəfqətsiz və iztirab çəkmədən yazacaq. O, həmdərd olmadan dərddən yazacaq və yaz- dıqları heç kimin qəlbində iz buraxmayacaq. O, insan qəlbi haqqında deyil, insan bədəninin fəaliyyəti haq- qında yazacaq. Nə qədər ki, yazıçı bunu anlamayıb, o kənar müşahidəçi kimi insanın məhvindən yazacaqdır. Mən insanın məhv olacağı fikrini rədd edirəm. Zülmət kənarının qırmızı şəfəqləri üstündəki tənha qayadakı tale zənginin sonuncu zərbəsi səslənib sönəndən sonra belə «insanın daha bir zəif, amma eşidiləcək səsi var» deyərək, hər şeyə dözüb «insan ölməzdir» söyləmək çox asandır. Mən bunu qəbul etmirəm. Mən insanın nəinki duruş gətirəcəyinə, həm də qalib olacağına inanıram. O, səsi eşidiləcək deyə yox, xarakterinə, qəlbinə görə, fədakarlığına, həmdərd ola bilməyinə, razılaşmadığına görə əbədidir. Yazıçının, şairin borcu bu haqda yazmaq, insanın du- ruş gətirə bilməsi, qəlbləri möhkəmlətməsi üçün yaz- maq, kişilik, şərəf, ümid, qürur, iztirab, şəfqət, fədakarlıq hisslərini daim xatırlatmaq üçün yazmaq lazımdır. Bəşəriyyətin bəzəyi də məhz bu şeylərdir. Şairin səsi adi əks-səda ola bilməz, o dayaq ol- malıdır, qələbə üçün, insana duruş gətirə bilmək üçün əsas, özül olmalıdır. Çevirən Etibar Əliyev PABLO NERUDA Nazim Hikmətə Niyə öldün Nazim? Sənin türkülərin olmadan nə edəcəyik İndi Sənin bizi qarşıladığında o gülüşün kimi bir bulaq tapa biləcəyik yenidən? Sənin qürurun olmadan, sərt sevgin olmadan nə edəcəyik? Baxışına oxşayan baxış hardan tapılacaq Odla suyun birləşdiyi, həqiqətə səsləyən, kədərli və mərd bir sevinclə dolu Qardaşım, necə yeni duyğular, fikirlər qazandırdın mənə, Dənizdən əsən sərt külək alsa idi onları qarşısına Buludlar kimi, yarpaq kimi uçar-düşərdilər Orada, uzaqlarda Yaşar ikən özün üçün seçdiyin Və ölümdən sonra səni qucaqlayan torpağa Hədiyyə edirəm sənə Çilinin qış xrizantemalarından bir buket Və soyuq ay işığının cənub dənizləri üzərində parıldayan Xalqların mübarizəsini və mübarizəmi mənim Və boğuq uğultusunu kədərli təbillərin, öz yurdundan… Qardaşım mənim, fədakar əsgərim, necə də təkəm dünyada sənsiz Sənin çiçəkləmiş bir gilas ağacına oxşayan üzün olmadan Dostluğumuzdan mənə bərəkət olan Rəhmət kimi susuzluğumu yatıran və qanıma güc qatan Zindanlardan qopup gəldiyində qarşılaşmışdıq səninlə Quyu kimi, qapqara zindanlardan. Vəhşiliklərin, zorbalıqların, kədərlərin quyuları Əllərində izi var idi əziyyətlərin Gözlərində Qəzəbin oxlarını axtardım Amma sən parlaq bir ürəklə gəldin Yaralar və işqılar içində Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|